Pelvik İnflamatuar Hastalık Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda konuya dair detaylara değineceğiz. Pelvik inflamatuar hastalık (PID) rahimde, fallop tüplerinde veya yumurtalıklarda meydana gelen bir enfeksiyondur. Bu hastalığa genel olarak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar neden olur. Belirtileri arasında mide ağrısı, alt karın ağrısı ve vajinal akıntı yer alır. Pelvik inflamatuar hastalığın genellikle antibiyotikler kullanılarak yapılan hızlı tedavisi, kısırlık gibi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Bu hastalığa yakalanan kişinin partneri de test yaptırmalı ve tedavi olmalıdır.
Pelvik inflamatuar hastalık; rahimde, fallop tüplerinde ve/veya yumurtalıklardaki ciddi bir enfeksiyondur. Hastalık kadınları etkiler. Pelvik inflamatuar hastalık belirli bakteri türleri vajinadan üreme organlarına yayıldığında gelişir. Tedavi edilmemiş cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaynaklanan bakteriler pelvik inflamatuar hastalığın en yaygın nedenidir ancak normalde vajinada bulunan bakteriler de pelvik inflamatuar hastalığa neden olabilir. Kişide pelvik inflamatuar hastalık olduğunda, alt karın bölgesinde (göbek) veya pelviste ağrı hissedebilir. Ayrıca vajinadan olağandışı akıntı (sızıntı) olabilir. Şiddetli pelvik inflamatuar hastalık üreme organlarında kalıcı hasara neden olabilir ve hamile kalmayı engelleyebilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için test yaptırmak ve tedavi olmak pelvik inflamatuar hastalığı önlemenin en iyi yoludur.
Çoğu insan korunmasız cinsel ilişki yoluyla pelvik inflamatuar hastalığa yakalanır. Cinsel ilişki, bakterilerin üreme sistemine girmesine ve burada organları enfekte etmesine izin verir.
ABD'de her yıl 1 milyondan fazla kadın pelvik inflamatuar hastalığa yakalanmaktadır ve 100.000'den fazla insan bu nedenle kısır hale gelmektedir. Pelvik inflamatuar hastalık en sık olarak 15 ila 25 yaş arasındaki kadınlarda görülür.
Kişi, pelvik inflamatuar hastalığa yakalandığını fark etmeyebilir. Belirtiler hafif olabilir veya fark edilmeyebilir ancak kimi zaman pelvik inflamatuar hastalık belirtileri aniden de başlayabilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
Pelvik inflamatuar hastalık ağrısı çoğunlukla alt karın bölgesinde veya pelvik bölgede hissedilir. Hassas ve ağrılı veya hafif bir sızı gibi hissedilebilir. Cinsel ilişki sırasında pelvisin derinliklerinde de ağrı hissedilebilir.
Üreme yoluna giren bakteriler pelvik inflamatuar hastalığa neden olur. Bu bakteriler vajinadan rahim ağzına, oradan da rahme, fallop tüplerine ve yumurtalıklara geçer. Normalde bakteriler vajinaya girdiğinde, rahim ağzı onların diğer üreme organlarına yayılmasını engeller ancak her türlü enfeksiyon rahim ağzını bozarak görevini yapmasını engelleyebilir. Birçok bakteri türü pelvik inflamatuar hastalığa neden olabilir ancak bu hastalığa neden olan en yaygın iki enfeksiyon bel soğukluğu ve klamidyadır. Bu enfeksiyonların her ikisi de korunmasız cinsel ilişki yoluyla alınır. Bu iki cinsel yolla bulaşan enfeksiyon, tüm pelvik inflamatuar hastalık vakalarının yaklaşık %90'ına neden olur.
Daha az yaygın olarak pelvik inflamatuar hastalık, normal bakteriler üreme organlarına girdiğinde meydana gelir. Bu durum şu sebeplerle meydana gelebilir:
Tedavi edilmemiş belsoğukluğu veya klamidya nedeniyle pelvik inflamatuar hastalığın gelişmesi birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir. Pelvik inflamatuar hastalığa başka bir şeyden yakalanılırsa gelişmesi birkaç ay sürebilir.
Çoğu çalışma vajinal duş ile pelvik inflamatuar hastalık arasında bir ilişki olduğunu bildirmektedir. Vajinal duş almanın bakteriyel vajinozis enfeksiyonlarına yol açabileceği söylenebilir ancak vajinal duş alma ile pelvik inflamatuar hastalık arasında yalnızca potansiyel bir ilişki vardır. Yine de çoğu doktor vajinal duş yapılmamasını tavsiye etmektedir.
Pelvik inflamatuar hastalık çoğunlukla doğrudan cinsel temas sırasında yayılır.
Aşağıdaki durumlardaki kişiler pelvik inflamatuar hastalık için daha yüksek risk altındadır:
Pelvik inflamatuar hastalığa ne kadar uzun süre sahip olunursa etkileri o kadar ciddi hale gelebilir. Enfeksiyon, fallop tüplerinin içinde yara dokusu (skarlaşma) oluşmasına neden olabilir. Skarlaşma, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli sorunlara yol açabilir:
Kişi pelvik inflamatuar hastalık belirtileri hissediyorsa, hemen bir sağlık uzmanına görünmelidir. Ne kadar erken bakım alınırsa, başarılı tedavi şansı o kadar artar. Pelvik inflamatuar hastalık için özel bir test yoktur. Genellikle doktor pelvik inflamatuar hastalığı şu yollarla teşhis edebilir:
Doktor ayrıca şunları da isteyebilir:
Bazı durumlarda doktor şunları önerebilir:
Doktor genellikle 14 gün boyunca ağızdan alınacak antibiyotikler yazacaktır. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başlasa bile tüm ilaçları aldığından emin olmalıdır. Genellikle enfeksiyon tamamen geçmeden önce belirtiler iyileşir. Doktor ilaca başlandıktan birkaç gün sonra tekrar muayeneye gelinmesini tavsiye edebilir ve tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol edebilir. Bazı insanlar antibiyotik alır ve hala semptomları vardır. Böyle bir durumda, serum yoluyla antibiyotik almak için hastaneye gidilmesi gerekebilir. Aşağıdaki durumlarda da damar yolundan alınacak ilaca ihtiyaç duyulabilir:
Tedavi bitene kadar cinsel ilişkiye girilmemelidir. Tekrar cinsel ilişkiye girildiğinde, enfeksiyonları önlemek için her seferinde prezervatif kullanılmalıdır.
Ameliyat pelvik inflamatuar hastalık için nadirdir ancak bazı durumlarda yardımcı olabilir. Antibiyotik aldıktan sonra hala semptomlar veya apse varsa, doktorla ameliyat seçeneği hakkında konuşulabilir.
Kişinin pelvik inflamatuar hastalığı varsa, bunu cinsel partnerine söylemelidir. Partnerler de tedavi almalıdır. Aksi takdirde cinsel ilişkiye devam edildiğinde tekrar pelvik inflamatuar hastalığa yakalanılabilir.
Bazen Pelvik inflamatuar hastalık cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona bağlı değildir. Üreme organlarına giden normal vajinal bakterilerden de kaynaklanabilir. Vajinal duş almaktan kaçınmak riski azaltabilir. Ancak pelvik inflamatuar hastalık çoğu zaman korunmasız cinsel ilişki nedeniyle ortaya çıkar. Bu sebeple korunmalı cinsel ilişki için adım atılmalıdır. Kendini pelvik inflamatuar hastalığa neden olabilecek cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumanın yolları şunları içerir:
Kişi cinsel olarak aktifse, doktorla cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için yıllık testler hakkında konuşulmalıdır. Doktor kişinin güvende olmasına yardımcı olmak için genellikle klamidya ve bel soğukluğu için test yapılmasını önerir. Ayrıca, yeni bir partnerle cinsel ilişkiye girmeden önce, her iki kişini de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için test yaptırması iyi bir fikirdir.
Enfeksiyon için hızlı tanı ve tedavi alınırsa, antibiyotikler pelvik inflamatuar hastalığı iyileştirebilir. Ancak tedavi, üreme organlarında zaten meydana gelmiş olan herhangi bir hasarı tersine çeviremez. Tedavi olmak için beklenmemelidir. İhtiyaç olan yardımı alabilmek için hemen doktora görünmek gerekir.
Pelvik inflamatuar hastalığı doğurganlığı etkileyebilir. Araştırmalar, Pelvik inflamatuar hastalık geçiren kişilerin 8'de 1'inin hamile kalmakta zorluk çektiğini ortaya koymuştur. Her 10 kişiden 1'i nihayetinde kısırlık teşhisi almıştır. Tekrarlayan enfeksiyonlar geçiren kişilerin hamile kalması daha zor olmuştur.
Pelvik inflamatuar hastalığı kaynaklanan bakteriler fallop tüplerinde yara izine (skarlaşmaya) neden olabilir. Bu yara dokusu yumurtanın yumurtalıktan fallop tüpüne, oradan da rahme ulaşmasını zorlaştırır. Bir yumurta fallop tüpünden geçemezse, sperm onu dölleyemez.
Tekrar pelvik inflamatuar hastalığa yakalanmak mümkündür. Bir kez pelvik inflamatuar hastalık geçirmiş olmak kişiyi tekrar bu hastalığa yakalanmaktan korumaz.
Kişi ve partneri, antibiyotikleri bitirdikten sonra cinsel ilişkiye devam etmeden önce bir hafta beklemelidir. Bunu yapmak yeniden enfeksiyonu önlemeye yardımcı olacaktır.
Böyle bir durumda da pelvik inflamatuar hastalığa yakalanmak mümkündür. Bunun nedeni, pelvik inflamatuar hastalığa neden olan bakterilerin vajina, penis veya herhangi bir nesne üzerinde yaşayabilmesidir.
Pelvik inflamatuar hastalık belirtileri hissediliyorsa hemen bir sağlık uzmanına görünmek gerekir. Eğer kişide pelvik inflamatuar hastalık varsa, yapılacak en önemli şey tedavi olmaktır.
Kişilerin kendine iyi bakması için diğer ipuçları şunlardır:
Herhangi bir Pelvik inflamatuar hastalık belirtisi yaşanırsa bir sağlık uzmanına görünülmelidir. Aşağıdaki durumlarda derhal tıbbi yardım alınması gerekir:
Eğer kişinin pelvik inflamatuar hastalığı varsa, doktoruna aşağıdaki soruları sorması faydalı olabilir:
Normalde vajinada bulunan bakteriler üreme organlarına geçtiğinde pelvik inflamatuar hastalığa yakalanmak mümkündür ancak genellikle sebep bu değildir.
Pelvik inflamatuar hastalık ciddi olabilir. Erken tanı ve tedavi, kısırlık gibi uzun vadeli komplikasyon riskini azaltmak için çok önemlidir. Pelvik inflamatuar hastalık üreme organlarında görülen bir enfeksiyondur. Bel soğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon tipik olarak buna neden olur. Karnın alt kısmında ağrı gibi pelvik inflamatuar hastalık belirtileri fark edilirse hemen bir doktorla görüşülmelidir. Doktor, pelvik inflamatuar hastalık teşhisi koyabilir ve tedavi için antibiyotik reçete edebilir. Erken tedavi, pelvik inflamatuar hastalığın kısırlık gibi komplikasyonlarından kaçınmanın anahtarıdır. Kişide bu hastalık varsa partneri de tedavi görmelidir. Her cinsel ilişkide prezervatif kullanarak pelvik inflamatuar hastalığı önlemek mümkündür.