Gebelik Kaybı (Düşük) Nedir? Belirtileri Nelerdir? başlıklı makalemizde, konuya dair detayları bulabilirsiniz. Düşük, gebeliğin 20. haftadan önce sonlanmasıdır. Düşüklerin çoğu hamileliğin ilk üç ayında gerçekleşir. Düşüklere çoğunlukla kromozomal problemler neden olur.
Düşük, hamileliğin ilk 20 haftasında beklenmedik bir şekilde sona ermesidir. Buna "düşük" denmesi, hamilelik sırasında yanlış bir şey yapıldığı anlamına gelmez. Düşüklerin çoğu kontrol dışıdır ve fetüsün büyümesi durduğu için gerçekleşir.
Doktor, hamile kadında aşağıdaki düşük türlerini teşhis edebilir:
Hamile kişi düşük yaptığının farkında olmayabilir. Düşük yapma belirtileri olan kişilerde en yaygın belirtiler aşağıdakiler gibidir:
Bu semptomlardan herhangi birini yaşayan kişi hemen doktoruyla iletişime geçmelidir. Doktor büyük ihtimalle muayenehaneye gelinmesini veya bir acil servise başvurulmasını söyleyecektir.
Kromozom anormallikleri, gebeliğin ilk üç ayındaki (13 haftaya kadar) tüm düşüklerin yaklaşık %50'sine neden olur. Kromozomlar, vücuttaki genleri taşıyan hücrelerin içindeki küçük yapılardır. Genler bir kişinin cinsiyeti, saç ve göz rengi, kan grubu gibi tüm fiziksel özelliklerini belirler.
Döllenme sırasında yumurta ve sperm birleştiğinde iki takım kromozom bir araya gelir. Bir yumurta veya spermde normalden daha fazla veya daha az kromozom varsa, fetüsün sayısı da anormal olacaktır. Döllenmiş bir yumurta bir fetüs haline geldikçe, hücreleri birkaç kez bölünür ve çoğalır. Bu süreçteki anormallikler de düşüklere yol açar.
Çoğu kromozomal problem tesadüfen ortaya çıkar. Bunun neden olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Aşağıdakiler başta olmak üzere birkaç faktör düşüğe neden olabilir:
Stres, egzersiz, cinsel aktivite veya uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımının düşüklere neden olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur. Durum ne olursa olsun, düşük yapıldığı için kişinin kendini suçlamaması önemlidir. Düşüklerin çoğunun, hamile kişinin yaptığı veya yapmadığı herhangi bir şeyle hiçbir ilgisi yoktur.
Düşükler her insan için farklıdır. Bazı kişilerde ağrılı kramplar olurken bazı kişilerde adet dönemlerine benzer kramplar meydana gelir. Yaşanan düşük türü de ağrı seviyesini etkileyebilir. Örneğin; evde tam bir düşük yapıldıysa, düşük yapmış ve hamileliği gidermek için cerrahi bir prosedür geçirmiş bir kişiden daha fazla ağrı olabilir.
Düşük sırasında ilk önce ne olduğunu söylemek zordur çünkü herkesin semptomları farklıdır. Bazen düşük yapma belirtisi olmaz ve doğum öncesi ultrasonda hamileliğin sona erdiği öğrenilir. Çoğu insan bir dereceye kadar kramp ve kanama yaşar ancak önce ne olduğu kişiden kişiye değişir.
Duruma göre değişir. Bazı insanlar ağrılı kramplara ve ağır kanamalara diğerlerinden daha uzun süre sahiptir. Doktor hamile kişiye ne beklemesi gerektiğini söyleyebilir ve düşük yapma sırasında ağrı ve krampları nasıl yöneteceği konusunda ona tavsiyelerde bulunabilir.
Düşük için risk faktörü, hamile kişinin bir hastalık geliştirme şansını artıran bir özellik veya davranıştır. Düşük için risk faktörleri aşağıdakiler gibidir:
Düşük yapma risk faktörleri hakkında bir doktorla konuşulmalıdır. Doktor kişinin tıbbi geçmişini inceledikten sonra riskler üzerine bir değerlendirme yapabilir.
Bilinen tüm gebeliklerin %10 ila %20'si düşükle sonuçlanır. Düşüklerin çoğu (yaklaşık %80’i) gebeliğin ilk üç ayında (gebeliğin 13. haftasına kadar) gerçekleşir. Düşüklerin %5'inden azı 20 haftalık gebelikten sonra gerçekleşir. İmplantasyondan kısa bir süre sonra meydana gelen düşükler de hesaba katılırsa, düşük yapma oranı daha yüksek olabilir. Bir kişi hamile olduğunu fark etmeyebilir çünkü adet dönemleri civarında kanaması olabilir. Buna kimyasal gebelik denir.
Hamileliğin sona ermesi riski, hamile olunan her hafta daha da azalır. Gebeliklerin yaklaşık %15'i düşükle sonuçlanmaktadır. İkinci trimesterde (13 ila 19 hafta) düşük yapma riski %1 ile %5 arasındadır. Yaş ve sağlık durumu gibi birçok faktör düşük yapma riskini etkiler. Bununla birlikte hamile kişinin başka bir sağlık sorunu yoksa, herkesin düşük yapma riski hamileliğin her haftasında biraz daha azalmaktadır.
Doktor, düşük olup olmadığını doğrulamak için bir ultrason testi yapacaktır. Bu testler, fetal kalp atışını veya yolk kesesinin (doktorun ultrasonda görebileceği ilk fetal yapılardan biri) varlığını kontrol eder.
Ayrıca plasenta tarafından üretilen bir hormon olan insan koryonik gonadotropini (hCG) ölçmek için bir kan testi de istenebilir. Düşük bir hCG seviyesi, düşük yapıldığını doğrulayabilir.
Son olarak doktor, rahim ağzının açılıp açılmadığını kontrol etmek için bir pelvik muayene de yapabilir.
Hamilelik sona ererse, fetüs rahimden çıkarılmalıdır. Hamileliğe ait herhangi bir şey vücudun içinde kalırsa; enfeksiyon, kanama veya başka komplikasyonlar yaşanabilir.
Düşük tamamlanmış ve rahim tüm cenin dokusunu dışarı atmışsa, genellikle başka bir tedaviye gerek yoktur. Doktor rahimde hiçbir şey kalmadığından emin olmak için bir ultrason yapacaktır.
Vücut tüm dokuyu kendi kendine çıkarmazsa veya adet kanaması başlamadıysa, doktor kalan dokuyu ilaçla veya ameliyatla almayı önerecektir.
Doktor, hamileliğin kendi kendine sonlanıp sonlanmadığını görmek için beklenmesini önerebilir. Bu, fark edilmeyen bir düşük yaşandıysa geçerli olabilir. Bir düşüğün başlamasını beklemek birkaç gün sürebilir. Dokunun atılmasını beklemek güvenli değilse veya kişi dokuyu bir an önce çıkarmak istiyorsa rahmin gebeliği atlatmasına yardımcı olacak bir ilaç alınması önerilebilir. Bu seçenekler genellikle, yalnızca hamileliğin 10. haftasından önce düşük yapıldıysa mevcuttur.
Düşük yapıldığı doğrulanmadıysa, ancak düşük belirtileri varsa, doktor kişiye birkaç gün yatak istirahati verebilir. Hamile kişi gözlem için bir gece hastaneye yatırılabilir. Kanama durduğunda normal aktivitelere devam edilebilir. Rahim ağzı genişlemişse, kişiye yetersiz rahim ağzı teşhisi konabilir ve rahim ağzınızı kapatmak için bir prosedür (servikal serklaj) uygulanabilir.
Rahim hamileliği devam ettiremediyse veya kişinin çok kanaması varsa, doktor dilatasyon ve küretaj (D&C) veya dilatasyon ve boşaltma (D&E) yapabilir. Hamilelik süresi 10 haftanın üzerindeyse cerrahi tek seçenek olabilir. Bu prosedürler sırasında rahim ağzı açılır ve hamilelikle ilgili kalan dokular rahimden nazikçe kazınır veya dışarı emilir. Doktor bu ameliyatları bir hastanede gerçekleştirir ve kişi bu işlem sırasında anestezi altında olur.
Düşükten sonra lekelenme ve hafif rahatsızlık hissi yaygın semptomlardır.
Bir enfeksiyon belirtisi olabileceğinden, aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahip olan bir kişi hemen doktoruyla iletişime geçmelidir.
Düşük yaptıktan sonra en az iki hafta boyunca vajinaya hiçbir giriş olmamalıdır. Buna tamponlar, cinsel sağlık ürünleri ve cinsel ilişkiye girmek dahildir. Doktor, iyileşmeyi görmek ve herhangi bir komplikasyon olup olmadığını tartışmak için kişiyle bir takip randevusu ayarlayacaktır.
Arka arkaya üçten fazla düşük yapan kişi için (tekrarlayan düşük olarak adlandırılır) kan testleri veya genetik testler gerekli olabilir. Bunlar aşağıdakiler gibidir:
Doktor ayrıca aşağıdaki prosedürlerden birini kullanarak rahme de bakabilir:
Düşük yapmayı önlemek genellikle mümkün değildir. Kişi düşük yaptıysa, bunun sebebi buna neden olacak bir şey yapmış olması değildir. Kişini vücuduna iyi bakması yapabileceği en iyi şeydir. Kendine bakmanın yollarına verilebilecek bazı örnekler aşağıdakiler gibidir:
Düşük yapan çoğu insan (% 87) daha sonra normal bir hamilelik ve doğuma sahip olabilir. Düşük yapmak, kişide doğurganlık sorunu olduğu anlamına gelmez. Unutulmamalıdır ki düşüklerin çoğu, kişinin yaptığı herhangi bir şey yüzünden değil, bir kromozomal anormallik yüzünden meydana gelir.
Tekrar hamile kalmaya ne zaman başlanması gerektiğine dair karar, kişinin kendisiyle doktoru arasında alınmalıdır. Çoğu insan "normal" bir adet dönemi geçirdikten sonra tekrar hamile kalabilir.
Düşükten sonra hem fiziksel hem de duygusal olarak iyileşmek için zaman ayırmak önemlidir. Kayıpla başa çıkmaya yardımcı olacak danışmanlıklar mevcuttur. Hamileliğin kaybı ile ilgili destek grupları düşük yapan kişi ve eşi için değerli bir kaynak olabilir. Danışmanlık ve destek grupları hakkında daha fazla bilgi için doktora danışılabilir. Her şeyden önce düşük için kişi kendini suçlamamalıdır ancak yas tutmak için ihtiyacı olan zamanı da kendine ayırmalıdır.
Kişi arka arkaya üç düşük yaptıysa, altta yatan nedeni bulmak için doktorundan daha fazla test yapmasını istemelidir. Sonuçları alana kadar doğum kontrolü yöntemleri kullanılmalıdır. Doktor test sonuçlarını inceledikten sonra, doğum kontrolünün terk edilmesini ve tekrar hamile kalmanın denenmesini önerebilir.
Hamileliğin bu şekilde sona ermesi yıkıcı olabilir kişiyi bir dizi duygu ve pek çok soruyla baş başa bırakabilir. Bir düşükten sonra duygusal olarak iyileşmek, genellikle fiziksel iyileşmeden daha zor ve daha uzundur. Kişi, kaybın yasını tutmak için ihtiyacı olan zamanı ayırmalıdır. Eşi, arkadaşları ve ailesiyle duyguları hakkında konuşmalı veya gebelik kaybı destek grubuyla görüşmelidir. Kendini destekleyici insanlarla çevrelemek veya kayıpla başa çıkmaya yardımcı olması için profesyonel danışmanlık almak tavsiye edilir.
Düşük, anne baba adayları için çok duygusal bir andır ve kaybın yasını tutmak doğaldır. Düşüğün önlenemeyeceğini ve bunun gebe kişinin yanlış yaptığı bir şeyden kaynaklanmadığı unutulmamalıdır. Bu durum, çocuk sahibi olunamayacağı veya kişinin başka bir düşük yapacağı anlamına gelmez. Hamile kalmayı planlayan kişi, bir sonraki hamileliğin zamanlamasını görüşmek ve aklındaki soruları sormak için doktoruyla iletişime geçmelidir. Düşük konusunda üzgün hissetmek sorun değildir. Aileden, arkadaşlardan, çevrimiçi destek gruplarından veya lisanslı bir danışmandan destek almak önemlidir.