HSG (Histerosalpingografi) Nedir? HSG Filmi Neden Çekilir? başlıklı yazımızda konuya dair detayları bulabilirsiniz. HSG ya da histerosalpingografi ya da rahim filmi, doktorun uterusu ve fallop tüplerini görmesini sağlayan bir X-ışını boya testidir. Histerosalpingografi, doktorların fallop tüplerinin tıkanmasından kaynaklanan doğurganlık sorunlarını teşhis etmesine yardımcı olabilir.
Histerosalpingografi (HSG), doğurganlıkla ilgili sorunları teşhis etmek için kullanılan bir X-ışını boya testidir. HSG sırasında bir X-ışını, özel bir boya ile doluyken rahim boşluğunun ve fallop tüplerinin görüntülerini kaydeder. HSG, doktorun üreme anatomisindeki hamile kalmayı engelleyebilecek sorunları tespit etmesine yardımcı olabilir. Bu sorunlar, bloke olmuş fallop tüplerini ve düzensiz şekilli bir uterusu içerir.
Doktor prosedürü regl döngüsünün ilk iki haftasında, yani son regl bittikten sonra ancak kişi yumurtlamadan önce olacak şekilde planlayacaktır. Bu zamanlama, işlem sırasında hamile olma veya adet görme ihtimalini azaltır.
Hamileler veya pelvik enfeksiyonu olanlar HSG çektirmemelidir.
Bir HSG, doktorun fallop tüplerinin açık mı yoksa tıkalı mı olduğunu görmesine yardımcı olabilir. Bu bilgi, doktorun doğurganlık sorunlarını teşhis etmesine yardımcı olabilir. Açık fallop tüpleri, gebe kalmanın gerçekleşmesi için net bir yol sağlar. Sperm yumurtayı döllemek için fallop tüplerinden geçer. Döllenmiş yumurta (embriyo) da fallop tüplerinden geçerek büyüyüp sağlıklı bir fetüs haline gelebileceği rahme ulaşır.
Bloke olmuş fallop tüpleri bu süreçlerin gerçekleşmesini engeller ve kısırlığın önde gelen nedenlerinden biridir.
HSG testi, doktorun aşağıdakileri yapmasına da izin verebilir:
Günümüzde histerosalpingografi sadece tüplerin açık olup olmadığını belirlemek için kullanılmaktadır çünkü uterusu incelemek için daha az karmaşık ve daha eksiksiz testler yapılabilmektedir.
Jinekolog, radyolog veya bir üreme endokrinologu HSG yapabilir. Daha sonra bir radyolog, röntgen filmlerini değerlendirecek ve bulguları doktora bildiren bir rapor yazacaktır.
HSG ile bir boya rahim boşluğunu ve fallop tüplerini doldurur. Boya, röntgende öne çıkan uterus ve fallop tüplerinin bir çerçevesini oluşturur. Röntgen, fallop tüplerinden akan boyayı gösteriyorsa açıktır. Boya akışı önleyen bir bariyerle karşılaşırsa, fallop tüpleri bloke olmuştur.
Doktor, HSG için iyi bir aday olduğundan emin olmak için kişinin tıbbi geçmişini gözden geçirecektir. Luteinize edici hormon (LH) seviyesi takip ediliyorsa, doktor hamile olunmadığın emin olmak için LH testinin sonuçlarını gözden geçirebilir. Doktor, HSG sırasında kullanılan boya solüsyonunun herhangi bir parçasına hastanın alerjisi olup olmadığını da kontrol edecektir.
Doktor tüm riskleri hastayla görüşecektir. HSG’de riskler oldukça düşüktür.
Prosedüre hazırlanmak için doktorun talimatları izlenmelidir. Doktor hastaya şunları önerebilir:
Bir HSG beş dakikadan az sürer. Prosedürün yapıldığı gün eve gitmek mümkündür.
Prosedür sırasında, bir X-ışını görüntüleri kaydederken doktor rahme ve fallop tüplerine boya içeren bir solüsyon enjekte edecektir.
Boya Enjeksiyonu İçin Hazırlık: Pelvik muayene yapıyormuş gibi dizler bükülmüş ve bacaklar açık olarak bir masanın üzerine uzanılır. Röntgeni çeken makine (floroskopi makinesi) masanın üzerinde konumlandırılacaktır.
Doktor vajinaya spekulum adı verilen bir alet yerleştirerek onu genişletecek ve bu alet doktorun servikse erişmesine izin verecektir.
Doktor serviksi temizleyecek, servikal kanala ve rahme küçük bir kateter yerleştirecektir. Kateter, kanül adı verilen ince bir plastik tüp olabilir veya doktor, sonunda balon bulunan ince bir plastik tüp kullanabilir. Balon, boya enjeksiyonu için tüpü yerinde tutmak üzere vücudun içine girdiğinde şişer.
Boyayı Enjekte Etmek: Doktor spekulumu çıkaracak ve ardından hastadan bacaklarını masanın üzerinde düz bir şekilde düzeltmesi istenecektir.
Radyoloji teknisyeni floroskopi makinesini pelvik bölge üzerinde çalıştırırken, doktor boya solüsyonunu yavaşça rahme pompalayacaktır. Bu noktada kramp hissedilebilir. Fallop tüpleri tıkalıysa, basınçtan hafifçe gerilebilir.
Doktor, çözümün fallop tüplerinden nasıl geçtiğini değerlendirmek için hastayı farklı pozisyonlara yerleştirebilir.
Fallop tüpleri açıksa, boyanın dışarı akması ve bağırsağa yakın bir yere yayıldığı görülmelidir (daha sonra herhangi bir sonuç olmaksızın vücut tarafından emilecektir). Fallop tüpleri bloke olmuşsa, boya dışarı dökülmez.
Yeterince röntgen görüntüsü çekildikten sonra doktor, kanülü veya plastik tüpü balonla birlikte spekulumu tekrar takmadan vücuttan çıkaracaktır.
Hem işlem sırasında hem de sonrasında HSG'de hafif ağrı veya rahatsızlık hissetmek yaygındır. Doktor boya solüsyonunu rahme soktuğunda kramp hissedilebilir. Tüpler tıkalı olduğunda daha fazla kramp yaşanabilir.
Kramp, işlemden sonraki beş dakikadan birkaç saate kadar sürebilir ve hafif veya orta derecede hissedilebilir. Reçetesiz satılan non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar almak krampları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Testten sonra vajinadan sızan ekstra boya solüsyonunu emmesi için bir ped takılması gerekebilir. Genellikle akıntı yapışkandır ve az miktarda kan içerir. Ayrıca aşağıdakiler gibi yan etkileri fark etmek de mümkündür:
HSG'den hemen sonra günlük aktivitelere devam edilebilir.
Bir HSG, X-ışını görüntülerini kaydetmek için radyasyon kullanır ancak radyasyon miktarı minimumdur. HSG riskli kabul edilmez. Nadir komplikasyonları aşağıdakiler gibidir:
Doktor hastaya sonuçları söyleyecek ve sonraki adımlar konusunda tavsiyelerde bulunacaktır. HSG tıkanıklık gösteriyorsa doktor, sorunu daha fazla teşhis etmek ve tedavi etmek için laparoskopi gibi ek prosedürler veya tüp bebek tedavisi gibi fallop tüplerinin açık olmasını gerektirmeyen doğurganlık tedavileri önerebilir.
Hasta, bir enfeksiyona işaret edebilecek aşağıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederse doktoru ile iletişim kurmalıdır:
"Tübal yıkama", HSG'de olduğu gibi ancak röntgen çekmeden uterusa ve fallop tüplerine boya enjekte etme sürecini ifade eder. Bazı araştırmalar, tubal yıkamanın özellikle boya enjeksiyonunu takip eden ilk üç ila altı ay boyunca doğurganlığı iyileştirdiğini öne sürmektedir. Araştırmalar, boya solüsyonu özellikle yağda çözünen bir kontrast madde olarak bilinen şeyi içerdiğinde gebe kalma oranlarının arttığını göstermektedir.
Yine de bu çalışmalar kesin sonuçlar içermez. HSG'nin hem doğurganlık tedavisi hem de teşhis prosedürü olarak kabul edilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Boya solüsyonu potansiyel olarak küçük tıkanıklıkları temizleyebilir ve hamile kalma şansını artırabilir. Bu teoriyi kanıtlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
HSG testinin en rahatsız edici yan etkisi kramptır. Doktor, semptomları hafifletmek için HSG'den birkaç gün sonra reçetesiz ağrı kesici ilaçlar alınmasını önerebilir. Boyanın vücudu terk ettiği yerde yapışkan bir vajinal akıntı fark edilebilir ancak bu belirtiler sonunda düzelir.
Genel olarak bir HSG'den birkaç gün sonra hamile kalmaya çalışmak güvenlidir. Emin olmak için doktora danışılması gerekir.
Bir histerosalpingografi, doktorun rahimdeki veya fallop tüplerindeki hamile kalmayı engelleyebilecek düzensizlikleri tespit etmesine yardımcı olabilir. Bloke olmuş fallop tüpleri, kısırlığın önde gelen nedenlerinden biridir. HSG'nin sonuçları, doktorun hamile kalmayı neyin zorlaştırdığını belirlemesine bir adım daha yaklaşmasına yardımcı olabilir. Doktora, test sonuçlarının sonraki adımları nasıl şekillendireceğini danışmak gerekir.