Kasık Fıtığı Belirtileri ve Ameliyatı başlıklı yazımızda konuya dair tüm detayları bulabilirsiniz. Kasıkta yer alan ve kasık kanalı adı verilen bir geçitte kasık fıtığı oluşabilir. Pelvik kemiğin bir tarafında bir çıkıntı görülebilir. Bu çıkıntı, alt karın duvarındaki bir açıklıktan karın dokusunun itilmesinden kaynaklanır. Açıklık doğuştan veya normal, yani yaşa bağlı kas dejenerasyonunun bir sonucu olarak ortaya çıkmış olabilir.
Fıtık, bir vücut boşluğundaki dokunun kas duvarındaki bir açıklıktan diğerine doğru şişmesiyle meydana gelir. Kasık fıtıkları en sık görülen fıtık türüdür. Bu fıtıklar, göbek yağı veya bağırsak halkası gibi karın dokusunun alt karın duvarındaki bir açıklıktan şişmesiyle meydana gelir. Bu, karnı kasıklardan ayıran duvardır.
Kasık fıtıkları, pelvisin her iki yanından cinsel organlara uzanan bir geçit olan kasık kanalında meydana gelir. Bunlara inguinal herni de denir. En sık görülen kasık fıtığı türüdür ancak tek kasık fıtığı tipi bu değildir. Kasık kanalının altından geçen daha küçük femoral kanalda meydana gelen femoral herniler daha az yaygındır. Daha az karşılaşılanlar femoral herniler olup, kasık kanalının altından geçen daha küçük yapıdaki femoral kanalda meydana gelir.
Anatomi nedeniyle, kasık fıtıkları genellikle erkekleri 10’da 1 oranında etkiler. Testisler alt karın duvarının üzerinden başlar ve kasık kanalından skrotuma iner. Testisin geçtiği yer fıtık oluşumuna daha yatkındır çünkü bu önceden var olan bir açıklıktır ve yeniden açılması daha kolaydır. Bazen, bu açıklık zaten gelişim sırasında tamamen kapanmamış olur.
Kadınlarda, kasık kanalı daha dardır ve karın duvarının altından başlar. Rahmi destekleyen yuvarlak bağı taşır ve bu sert bağ, kas duvarlarını güçlendirmeye yardımcı olur. Bununla birlikte, bağ dokusu hastalıkları olan kadınlar, bağ dokusunun rahimlerini kasık kanallarına bağladığı fıtıklara karşı daha duyarlı olabilir. Doğuştan indirekt kasık fıtıkları da kız bebekleri etkileyebilir.
Tüm fıtıkların %75 kadarı kasık fıtıklarıdır. Erkeklerin yaklaşık %25'i, kadınların ise yaklaşık %2'si yaşamları boyunca kasık fıtığı olacaktır. Direkt (sonradan edinilen) kasık fıtıkları orta yaşlı ve yaşlı erkeklerde daha sık görülür. İndirekt (dolaylı kasık fıtıkları), kız bebeklerinin %2'si ve erkek bebeklerinin %1'i dahil olmak üzere çocukların %4,5 kadarını etkiler. Prematüre bebeklerin kasık fıtığı ola olasılığı % 30'a kadar daha fazladır.
Fıtıklar her zaman ciddi değildir ancak ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Fıtıklar zamanla kötüleşme eğilimindedir. Açıklık zayıflayıp genişledikçe, içinden daha fazla doku geçebilir. Doku ne kadar çok itilirse, sıkışma olasılığı o kadar artar. Bu acı verici ve aşırı durumlarda tehlikeli de olabilir. Kanala kısıldığında bağırsağın bir parçası sıkışabilir, bloke olabilir veya doku, kan kaynağından kesilebilir.
Fıtık zaten kişiye rahatsızlık veriyorsa, doktor muhtemelen daha kötü hale gelmeden ameliyatla düzeltilmesini önerecektir. Kişinin henüz belirtileri yoksa bir süre bekleyip izlenebilir ancak çoğu kasık fıtığı zamanla semptomatik hale gelir. Çocuk doktorları genellikle komplikasyon riski daha yüksek olduğundan kasık fıtığı olan çocukların hemen tedavi edilmesini önerir. Bu aynı zamanda kadın hastalar için de geçerlidir.
Tüm kasık fıtıklarının semptomları yoktur. Bazen semptomlar gelir ve gider. Bir fıtık açıklıktan içeri ve dışarı kayabilir veya bu yalnızca belirli aktiviteler sırasında hissedilebilir. Çocuklar ağladıklarında, kasık bölgesinde daha büyük görünen bir yumru göze çarpabilir. Uyuduklarında bu yumru kaybolabilir. Dolaylı bir kasık fıtığı kas liflerinin arkasına sıkışmış olabileceğinden, dokunulabilir (hissedilebilir) olmayabilir.
Kasık fıtığı olan kişinin aşağıdakileri fark etmesi muhtemeldir:
Alt karın duvarında, karın dokusunun geçmesine izin veren bir zayıflık veya açıklık olduğunda kasık fıtığı oluşur. Aşağıdakiler başta olmak üzere pek çok şey buna katkıda bulunabilir:
Çocuğunda herhangi bir fıtık belirtisi veya herhangi bir yumru veya huzursuzluk olan kişiler mutlaka bir tıbbi yardım almalıdır. Bir çocukta var olan kasık fıtığı genellikle mümkün olan en kısa sürede tedavi edilir. Fıtık kişiyi rahatsız etmese bile bu teşhisin konması ve kasık ağrısı, yumrular veya skrotal şişliğin diğer olası nedenlerini ekarte etmek önemlidir. Diğer muhtemel nedenler aşağıdakiler gibidir:
Bir kasık fıtığını teşhis etmek için genellikle fiziki muayene yeterlidir. Doktor fıtığı görmeye ve hissetmeye çalışacaktır. Fıtığın ortaya çıkması için kişiden dışkılıyor gibi yapmasını veya öksürmesin isteyebilirler. Ayrıca fıtığın fiziksel olarak masaj yoluyla yerine yerleştirilip yerleştirilemeyeceğini ya da hapsolmuş bir fıtık olup olmadığını öğrenmek isteyeceklerdir.
Doktor, fıtığı dışarıdan göremiyorsa içeriden görmek için görüntüleme testi isteyebilir. Bir ultrason genellikle işe yarar ancak nadir durumlarda BT taraması gibi daha spesifik bir şey kullanmaları da gerekebilir.
Doktorlar, çoğu kasık fıtığı için tüm çocuklarda ve kadınlarda ameliyat önermektedir. Çoğu kasık fıtığı sonunda semptomlara neden olur ve çocuklar ile kadınlar tehlikeli komplikasyonlar açısından daha fazla risk altındadır. Semptomlara neden olmayan küçük fıtıkları olan yetişkin erkekler için doktorlar bekle ve izle yaklaşımını benimseyebilir ancak çoğunun eninde sonunda tedaviye ihtiyacı olacaktır.
Hastanın ameliyatı kendisi için daha az güvenli hale getiren sağlık koşulları varsa, doktorla beraber riskleri ve faydaları birlikte tartması gerekecektir. Doktor fıtığı manipüle ederek yerine geri getirebilir (redüksiyon). Bu gibi durumda belirli aktiviteleri yaparken fıtığı tutmak için hastaya bir kemer veya destek takmasını önerebilir. Bu, fıtığın büyümeye devam etmesini engelleyebilir.
Kasık fıtıkları kendiliğinden düzelmez, genellikle kötüleşirler. Kişi mutlaka komplikasyon yaşamaz ancak risk zamanla artar. Çocuklar için risk çok yüksektir çünkü hala büyümektedirler ve fıtıkları daha da hızla büyüyecektir. Çocuklar ayrıca testislerini etkileme ihtimali daha yüksek olan dolaylı fıtıklara sahip olma eğilimindedir. Bir çocukta var olan kasık fıtığı tedavi edilmeden bırakılmamalıdır.
Kadınlardaki kasık fıtıkları daha nadirdir ancak daha ciddi olma eğilimindedir. Kasık fıtığı olan bir kadının ancak ameliyatla bulunabilecek gizli bir femur fıtığı da olması muhtemeldir. Femoral hernilerin komplikasyon riski daha yüksektir ve kadın hastalarda gizli femoral hernilerin %50'si acil ameliyat gerektirir.
Fıtık onarımı ameliyatının amacı, fıtık içeriğini karın boşluğuna geri taşımak ve boşluğu kapatmaktır. Buna herniorafi de denir. Bazen cerrahlar zayıf noktayı vücudun başka bir yerinden alınan dokuyla veya ince bir sentetik bir ağla takviye eder. Buna herniyoplasti denir.
Fıtık onarımı, dünya çapında uygulanan en yaygın cerrahi prosedürlerden biridir ve genellikle ayakta tedavi prosedürü olarak gerçekleştirilir. Genel, bölgesel veya lokal anestezi altında yapılabilir. Bu farklı yöntemlerin artılarını ve eksilerini bir anestezi uzmanıyla görüşmek gerekir.
Fıtık onarımlarının çoğu minimal invaziv cerrahi yöntemlerle yönetilebilir ancak daha karmaşık olan fıtıklar için açık cerrahi gerekebilir. Fıtık onarımı ameliyatlarının yaklaşık %5'i acil durumlardır. Yapılacak olan ameliyatın türü hastanın durumuna, önceki cerrahi geçmişine ve cerrahın deneyimine bağlı olacaktır.
Laparoskopik cerrahi minimal invaziv bir tekniktir. Cerrah, karında nispeten hızlı iyileşen birkaç santimetrelik küçük kesiler yapar. Bir anahtar deliği kadar aralıktan, bir video kamera takılı ince bir tüp olan laparoskop içeri sokulur. Uzun, ince aletler kullanarak ve video kameranın rehberliğinde diğer deliklerden onarım yapılır.
Robotik fıtık onarımı da bir laparoskop kullanır. Aradaki fark, cerrahın ameliyathanede bir konsolda oturması ve cerrahi aletleri konsoldan idare etmesidir.
Fıtık onarımı için geleneksel yöntem açık cerrahidir. Cerrah, pelvis boşluğunu açmak için pelviste uzun bir kesi yapar.
Kişinin sıkışmış veya boğulmuş bir bağırsağı varsa, cerrah etkilenen bölümü çıkarmak zorunda kalabilir (bağırsak rezeksiyonu). Bağırsaklar ameliyattan iyileşirken geçici bir ostomi yapılması gerekebilir. Daha sonra ikinci bir ameliyatta bağırsak yeniden bağlanacak ve ostomi kapatılacaktır.
Tüm fıtık ameliyatların belirli genel komplikasyon riski düşüktür. Bunlar fıtık onarımlarının %1'inde görülür ve aşağıdakiler gibidir:
Özellikle kasık fıtığı onarımı ile ilişkili riskler aşağıdakiler gibidir:
Doğuştan gelen bir kasık fıtığını önlemenin bir yolu yoktur ancak alt karın duvarındaki aşınma ve yıpranmayı azaltarak doğrudan kasık fıtığı olma riski de azaltılabilir. Örneğin aşağıdakileri yapmak bu açıdan faydalıdır:
Ameliyattan sonraki birkaç hafta boyunca ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç olabilir. İyileşirken herhangi bir şeyi zorlamamak veya kaldırmamak tavsiye edilir. Doktor, fıtığın geri dönmesini önlemeye yardımcı olmak için daha uzun vadeli yaşam tarzı değişiklikleri de önerebilir. Yetişkinlerin %10 kadarında fıtıkların zamanla geri dönerek başka bir ameliyat gerektirebileceği görülebilir. Fıtıklar genellikle çocuklarda tekrar etmez.
Bir kasık fıtığı ile yaşayan ve onu onarmayanlar fıtığın daha da kötüleşmemesine dikkat etmelidir. Karın kaslarını zorlayan belirli egzersizlerden veya aktivitelerden kaçınmak gerekebilir. Bağırsak fonksiyonunu iyileştirmek ve tuvalette zorlanmayı önlemek için kiloyu azaltmak, sigarayı bırakmak veya beslenme düzeninin değiştirmek düşünülebilir. Fıtık bakımı hakkında bir uzman doktorla konuşulmalıdır.
Ameliyattan önce veya sonra bu komplikasyonlardan herhangi biriyle karşılaşanlar hemen bir doktorla iletişime geçmelidir.
Kasık fıtığı, tüm erkeklerin %25'i dahil olmak üzere tüm insanları etkileyen en yaygın durumlardan biridir. Kasık fıtığı onarımı son derecede yaygındır ve bu amaçla birçok farklı teknik geliştirilmiş ve özelleştirilmiştir. Kişinin kendisine veya çocuğuna kasık fıtığı teşhisi konulursa, daha karmaşık hale gelmeden hemen fıtığı tedavi ettirmek en iyisidir.