Yetişkinlerde Kabızlık ve Tedavi Yöntemleri

Kabızlık, her yaştan insanda görülebilen yaygın bir rahatsızlıktır. Genellikle günlük alışkanlıklar, yaşayış şekli ve yemek rejimindeki basit değişikliklerle düzelebilen bir rahatsızlık olduğu da söylenebilir.

NOT: Çocuklarda kabızlık problemiyle alakalı detaylı bilgilendirme verdiğimiz yazıyı okumak için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz.

Çocuklarda Kabızlık Belirtileri ve Tedavisi

Hangi Durumlar Kabızlık Sınıfına Girer?

Şu durumlardan birisi veya birkaçı mevcut ise kabızlık sözkonusudur:

• Son 1 hafta içerisinde en az 3 kez tuvalete çıkılmadıysa,
• Dışkı genellikle geniş, kalın, kuru, sert veya topak topaksa,
• Ikınmaksızın büyük abdesti ihtiyacı giderilemiyor; veya büyük abdest yaparken acı hissediliyorsa,
• Mide ağrısı ve mide krampları eşlik ediyorsa,
• Karın bölgesinde şişkinlik hissi ve mide bulantısı eşlik ediyorsa,
• Büyük abdest sonrası tuvalet ihtiyacının tam olarak giderilmediği hissi varsa.

NOT: Demans ya da alzhaimer hastası yaşlılara bakma sorumluluğunu taşıyan kişiler, kabızlık ihtimalini her zaman göz önünde bulundurmalıdır.

Kabızlık Sebepleri Nelerdir?

Erişkinlerde görülen kabızlığın farklı bir çok sebebi olabilir. Hatta bir sebebe bağlı olmaksızın bile kabızlık hali baş gösterebilir. Yine de kabızlığın en sık görülen sebepleri şunlardır:

• Sebze, meyve ve hububat gibi lif oranı yüksek gıdaların tüketilmemesi
• Yeterli sıvı tüketilmemesi
• Yeteri kadar hareket edilmemesi, zamanın büyük bir kısmının oturarak ya da yatarak geçirilmesi
• Yeteri kadar egzersiz yapılmaması
• Büyük abdest dürtüsü geldiğinde sıklıkla ertelenmesi
• Günlük yemek rejiminin değiştirilmesi
• Alınan bir ilacın yan etkisi
• Stres, anksiyete ve depresyon

Yukarıdaki sebeplere ilaveten, hamilelik esnasında ve doğumdan 6 hafta sonrasına kadar yaygın olarak kabızlık görülür.

Kabızlıkla Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?

Yemek rejiminde ve hayat şeklinde yapılacak basit değişiklikler ile kabızlıktan korunulabilir. Kabızlıkla baş etmenin ve kabızlıktan korunmanın başlıca yolları şunlardır:

Yemek Rejiminde Değişiklik

Dışkının daha yumuşak hale gelmesi ve anüsten daha kolay atılabilmesi için:

• Bol miktarda sıvı tüketilmeli ve alkolden uzak durulmalıdır.
• Lif içeriği yüksek gıdaların tüketimi artırılmalıdır.
• Kepekli ekmek tercih edilmelidir.

Tuvalet Alışkanlıklarında Değişiklikler

Kabızlık riskini en aza indirebilmek adına tuvalate çıkış alışkanlıklarında da bazı değişiklikler yapmak faydalı olacaktır. Örneğin büyük abdest yapılan vakitler günlük olarak aynı zamana denk getirilmeye çalışılmalıdır. Bununla birlikte tuvalet dürtüsü gelir gelmez ihtiyaç giderilmeli ve ertelenmemelidir. Dışkının tahliyesini kolaylaştırabilmek adına büyük abdest esnasında ayakların altına bir tabure koyarak dizlerin kırılması sağlanabilir.

Daha Hareketli Bir Hayat

Ne kadar çok hareket edilirse, sindirim sistemi o kadar hızlı çalışır. Dolayısıyla uzun süreli oturmalardan ve yatmalardan mümkün olduğunca kaçınmalı, yürüyüş, koşu, egzersiz gibi aktiviteleri artırmalı, böylece sindirim sisteminin daha hızlı çalışması sağlanmalıdır.

Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalıdır?

Kabızlıkla alakalı ve kabızlığa eşlik eden aşağıdaki durumlarda bir hekime başvurarak muayene olmak faydalıdır:

• Gerekli tüm tedbir ve tavsiyelerin uygulanmasına ragmen geçmeyen kabızlık durumunda,
• Gerekli tüm tedbir ve tavsiyelerin uygulanmasına ragmen periyodik olarak kabızlık şikayeti varsa,
• Uzun süreli şişkinlik hissi varsa,
• Dışkıda kan varsa,
• Beklenmeyen kilo kaybı varsa,
• Kabızlıkla birlikte sürekli bir yorgunluk hali varsa,
• Farklı bir hastalık için alınan ilaçlar kabızlığa sebebiyet veriyorsa.

Kabızlığın Yan Etkileri Nelerdir?

Uzun süreli kabızlık, fekal impaksiyon adı verilen, alt bağırsak ve rektumun dışkı ile aşırı dolması sonucu bağırsak kaslarının hareket edemez hale gelmesi gibi bir probleme yol açabilir. Fekal impaksiyon durumunda hekim, güçlü ve ishal edici ilaçlar ve fitil reçete edebilir. Bunun yanı sıra lavman da uygulanabilir. Bu tür tedaviler mutlaka hekim yönlendirmesiyle yapılmalıdır.