Bronşit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Bronşit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları bulabilirsiniz. Bronşit, akciğerlere giden hava yollarının (trakea ve bronşlar) iltihaplanması ve mukusla dolmasıdır. Vücut mukustan kurtulmaya çalışırken, rahatsız edici bir öksürük yaşanır. Öksürük iki hafta veya daha fazla hafta sürebilir. Akut bronşite genellikle bir virüs neden olur ve kendiliğinden geçer. Kronik bronşit hiçbir zaman tamamen geçmez ancak yönetilebilir.

Bronşit Nedir?

Bronşit, akciğerlere giden hava yollarının iltihaplanmasıdır. Solunum yolları (trakea ve bronşlar) tahriş olduğunda şişer ve mukusla dolar, bu da öksürmeye neden olur. Öksürük günlerce ya da birkaç hafta boyunca sürebilir. Bu, bronşitin ana belirtisidir.

Virüsler akut bronşitin en yaygın nedenidir. Duman ve diğer tahriş edici maddeler de akut ve kronik bronşite neden olabilir.

Bronşit Türleri Nelerdir?

İnsanlar bronşit hakkında konuştuklarında, genellikle kişiyi öksürten geçici bir durum olan akut bronşiti kastederler. Bazı insanlar o kadar sık bronşit olurlar ki bu durum kronik bronşit olarak kabul edilir.

Akut Bronşit

Akut bronşit genellikle viral bir enfeksiyondan kaynaklanır ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Çoğu insan akut bronşit için tedaviye ihtiyaç duymaz.

Kronik Bronşit

Yılın üç ayı boyunca, ayın çoğu günü mukuslu öksürüğü olan bir kişinin kronik bronşiti var demektir. Bu durum en az iki yıl boyunca devam eder.

Kronik bronşiti olanlar, kronik obstrüktif akciğer hastalığınız (KOAH) olabilir. Kişi KOAH için test yaptırmasının gerekip gerekmediğini bir doktora danışmalıdır.

Bronşit Kimleri Etkiler?

Herkes bronşit olabilir ancak aşağıdaki durumlara sahip olanlar daha yüksek risk altındadır.

• Sigara içiyorsa veya içen birinin yanındaysa,
• Astım, KOAH veya diğer solunum rahatsızlıkları varsa,
• Gastroözofageal reflü hastalığı (kronik asit reflüsü) varsa,
• Otoimmün bozukluğu veya iltihaplanmaya neden olan başka bir hastalığı varsa,
• Hava kirleticilerin (duman veya kimyasallar gibi) etrafında bulunuyorsa.

Bronşit Vücudu Nasıl Etkiler?

Solunum yolları tahriş olduğunda, bağışıklık sistemi onların şişmesine ve mukusla dolmasına neden olur. Mukusu temizlemeye çalışmak için öksürülür. Solunum yollarında mukus veya iltihap olduğu sürece öksürmeye devam edilir.

Bronşitin Belirtileri Nelerdir?

Bir ila üç hafta süren inatçı öksürük bronşitin ana belirtisidir. Bronşitte öksürük sırasında genellikle mukus çıkar ancak bunun yerine kuru bir öksürük de olabilir. Nefes alırken ıslık veya hırıltı sesi de duyulabilir. Bronşit olan kişide aşağıdakiler gibi başka belirtiler de görülebilir:

• Nefes darlığı (dispne),
• Ateş,
• Burun akıntısı,
• Yorgunluk (bitkinlik).

Bronşite Ne Sebep Olur?

Bronşit neredeyse her zaman bir virüsten kaynaklanır. Bununla birlikte, solunum yollarını tahriş eden neredeyse her şey bronşite neden olabilir. Bronşitin enfeksiyöz ve enfeksiyöz olmayan nedenleri şunlardır:

• Virüsler, bronşite neden olan virüsler arasında influenza (grip), solunum sinsityal virüsü (RSV), adenovirüs, rinovirüs (soğuk algınlığı) ve koronavirüs bulunur.
• Bronşite neden olan bakteriler arasında bordetella pertussis, mycoplasma pneumonia ve chlamydia pneumonia bulunur.
• Hava kirliliği.
• Sigara içmek.

Bronşite Nasıl Yakalanılır?

Solunum yolları şiştiğinde ve mukusla dolduğunda bronşit olunur. Bronşite neden olan virüsleri ve bakterileri, bunlara sahip olan biriyle yakın temastan (tokalaşmak, sarılmak, aynı yüzeylere dokunmak) almak mümkündür. Bronşit olan bir başkasına virüs bulaştırmak için kişinin kendisinin de bronşit olması gerekmez.

Tütün veya kirleticiler gibi diğer tahriş edici maddeler de solunan hava ile alınabilir.

Bronşit Bulaşıcı mıdır?

Bronşitin kendisi (solunum yollarının iltihaplanması), bulaşıcı değildir ancak buna neden olabilecek virüsler ve bakteriler bulaşıcıdır. Örneğin, grip olunduğunda bronşit de olunabilir ancak biri diğerinden grip kaptığında, solunum yolları aynı şekilde iltihaplanmayabilir.

Bronşit COVID-19'un Bir Yan Etkisi midir?

COVID-19'a neden olan SARS-CoV2 virüsü de dahil olmak üzere hemen hemen her virüsle bronşit olunabilir. Bronşit belirtileri COVID-19 ile benzer olabilir. Bu nedenle hastalığın geçirildiğini öğrenmek için test yaptırmak gerekir. COVID-19'un bronşite neden olma ihtimalinin diğer viral hastalıklara göre daha yüksek olduğunu gösteren herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.

Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, kişinin sağlık geçmişine ve semptomlarına dayanarak (klinik teşhis) bronşit olup olunmadığını söyleyebilir. Doktor, tıkanıklık belirtileri için akciğerleri dinleyecek ve iyi nefes alınıp alınmadığından emin olacaktır. Ayrıca grip veya COVID-19 gibi viral enfeksiyonlar için test de isteyebilir.

Bronşiti Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Bronşiti teşhis etmek için özel bir test yoktur ancak diğer durumlar için bazı testler yapılabilir. Olası testler aşağıdakiler gibidir:

• Burun sürüntüsü: Doktor, COVID-19 veya grip gibi virüsleri test etmek için burunda yumuşak uçlu bir çubuk (swab) kullanabilir.
• Göğüs röntgeni: Öksürük uzun sürerse, daha ciddi durumları ekarte etmek için göğüs röntgeni istenebilir. Doktor, kalbin ve akciğerlerin görüntüsünü çekmek için bir makine kullanacak ve bu belirtilere neden olabilecek diğer hastalıkları tarayacaktır.
• Kan testleri: Doktor, enfeksiyonlara bakmak veya genel sağlık durumunu kontrol etmek için koldan kan alarak kan testleri yapabilir.
• Balgam testi: Doktor, hastadan öksürmesini ve ardından bir tüpe tükürmesini isteyebilir. Alınan örnek, virüs veya bakteri belirtilerine karşı test edilir.
• Solunum fonksiyon testleri: Doktor, kişide kronik bronşit olduğunu düşünüyorsa, akciğerlerin ne kadar iyi çalıştığını test etmek için bir makine kullanabilir.

Bronşit Nasıl Tedavi Edilir?

Akut bronşit genellikle ilaçlarla tedavi edilmez. Kişi grip olduysa ve belirtileri son iki gün içinde başladıysa, doktor daha hızlı geçmesine yardımcı olmak için antiviraller yazabilir.

Bronşite neredeyse hiçbir zaman bakteriler neden olmadığından, antibiyotikler iyileşmeye yardımcı olmaz ve hatta kendini daha kötü hissetmeye yol açabilir.

Bronşit Tedavisinde Hangi İlaçlar Kullanılır?

Doktor muhtemelen bronşiti tedavi etmek için ilaç reçete etmeyecektir. Bazı durumlarda, semptomlara yardımcı olmak veya altta yatan nedeni tedavi etmek için aşağıdakiler başta dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar kullanılabilir:

• Antiviral ilaçlar: Bronşit gripten kaynaklanıyorsa, doktor bazı antiviral bir ilaç reçete edebilir. Belirtiler başladıktan hemen sonra antiviral ilaç almaya başlanırsa, hastanın kendisini daha çabuk iyi hissedebilmesi mümkün olur.
• Bronkodilatörler: Kişi nefes almakta güçlük çekiyorsa, doktor bir bronkodilatör (solunum yollarını açmaya yardımcı olan bir ilaç) reçete edebilir.
• Anti-enflamatuar ilaçlar: Doktor, iltihabı azaltmak için kortikosteroidler ve diğer ilaçları reçete edebilir.
• Öksürük kesiciler: Reçetesiz veya reçeteli öksürük kesiciler (antitüsifler) öksürüğe yardımcı olabilir. Bu ilaçlara dekstrometorfan ve benzonatat dahildir.
• Antibiyotikler: Doktor bakteriyel bir enfeksiyon olduğunu düşünmediği sürece, bronşit için antibiyotik tedavisi görmek pek olası değildir.
• KOAH/Astım tedavisi: Kişinin KOAH veya astımınız varsa, doktor kronik bronşit için ek ilaçlar veya solunum tedavileri kullanabilir.

Bronşit İçin Antibiyotik Kullanılmalı mıdır?

Antibiyotik almak çoğu durumda bronşiti atlatmaya yardımcı olmaz. Antibiyotikler kişiyi hasta eden bakterileri yok etmek için kullanılır. Bronşite %95 oranında bir virüs neden olur. Antibiyotikler virüsten kurtulmaya yardım edemez.

Bronşit Belirtileriyle Nasıl Başa Çıkılır?

Bronşit semptomları evde reçetesiz satılan ilaçlar ve dinlenme ile yönetilebilir. Nemlendirici çalıştırmak veya ılık duş almak mukusun gevşemesine ve nefes almanın kolaylaşmasına yardımcı olabilir.

Viral bir enfeksiyonla birlikte gelen ağrı ve sızılara yardımcı olması için ibuprofen veya asetaminofen kullanılabilir.

Akut Bronşit Geçiren Biri Ne Kadar Süre Bulaşıcı Olur?

Bronşitin kendisi bulaşıcı değildir ancak bazı nedenleri bulaşı olabilir. Bronşit bir virüsten kaynaklanıyorsa, birkaç gün ila bir hafta boyunca kişi bulaşıcı olabilir. Bronşit bakterilerden kaynaklanıyorsa, genellikle antibiyotiklere başladıktan 24 saat sonra bulaşıcılık sona erer.

Bronşitin diğer nedenleri bulaşıcı değildir.

Bronşit Riski Nasıl Azaltılabilir?

Bronşit riskini azaltmanın en iyi yolu, virüslerden ve diğer akciğer tahrişi nedenleri ile hastalanmaktan kaçınmaktır. Riski azaltmanın belirli yolları aşağıdakiler gibidir:

• Hasta olabilecek diğer insanların yanında bulunmamaya çalışılmalıdır. Bu özellikle insanların kapalı mekanlarda toplandığı kış aylarında geçerlidir.
• Duman ve diğer tahriş edici maddelerden kaçınılmalıdır.
• Kişinin astım veya alerjisi varsa, tetikleyicilerden (evcil hayvanlar, toz ve polen dahil) kaçınmalıdır.
• Bir nemlendirici çalıştırmak faydalıdır. Nemli havanın ciğerleri tahriş etme olasılığı daha düşüktür.
• Bol bol dinlenilmelidir.
• Sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
• Eller sık sık su ve sabunla yıkanmalıdır. Sabun ve su kullanılamıyorsa, alkol içeren bir el dezenfektanı tercih edilebilir.
• Grip ve zatürre aşıları güncellenmelidir.

Bronşitin Seyri Nasıldır?

Akut bronşit genellikle ciddi değildir. Sinir bozucu olabilse de semptomların geçmesi için birkaç hafta boyunca beklemek gerekir. Kişide kalp rahatsızlığı veya astım gibi başka bir solunum rahatsızlığı varsa, bu durum belirtileri daha da kötüleştirebilir veya daha uzun sürmesine neden olabilir.

Kronik bronşit ciddi bir durum olabilir ve akciğerlerde hasar olduğu anlamına gelebilir. Hasar geri döndürülemez olsa da doktor semptomları yönetmeye ve daha az alevlenme yaşanmasına yardımcı olabilir.

Bronşit Komplikasyonları Nelerdir?

Kişinin astım, diyabet, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) veya kalp yetmezliği gibi devam eden bir rahatsızlığı varsa, bronşit bu durumu daha da kötüleştirebilir (alevlenme). Devam eden herhangi bir rahatsızlığı olanlar bunu doktoruna mutlaka bildirmelidir.

Bronşit Kendiliğinden Geçebilir mi?

Akut bronşit genellikle kendiliğinden geçer. Akut bronşit neredeyse her zaman bir virüsten kaynaklanır ve çoğu virüsten ilaçla kurtulmak mümkün değildir. Kişi, iltihabın azalmasını beklerken semptomları evde tedavi edebilir.

Başka bir şeyin neden olduğu bronşitin geçmesine yardımcı olmak için tedavi gerekebilir. Kronik bronşit genellikle tamamen geçmez ancak tedavi ile daha iyi hale gelebilir.

Bronşiti Atlatmak Ne Kadar Sürer?

Çoğu insan bronşiti yaklaşık iki hafta içinde atlatır ancak bu süre üç ila altı haftaya kadar uzayabilir. İyileşirken semptomları evde reçetesiz satılan ilaçlarla yönetmek mümkündür. Kişi üç hafta sonra kendini daha iyi hissetmezse bir doktora görünmelidir.

Kronik bronşiti olanlar, KOAH gibi altta yatan koşulları tedavi ederek semptomların sıklığını azaltabilir. Hasta ve doktor, kişinin özel sorunlarını tedavi etmek için birlikte bir plan yapabilir.

Bronşit Konusunda Ne Zaman Bir Doktora Görünmek Gerekir?

Kişinin bronşiti mi yoksa daha ciddi bir durumu mu olduğunu bilmek zordur. Aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmek gerekir:

• Üç haftadan uzun süren öksürük,
• 38 santigrat dereceden yüksek ateş,
• Beş günden uzun süren ateş,
• Kan gelen bir öksürük,
• Nefes darlığı veya hırıltılı solunum.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Belirtileri evde tedavi etmenin en iyi yolu nedir?
• Bronşitin ne kadar sürmesi beklenir?
• Hangi yeni veya kötüleşen belirtilere dikkat edilmelidir?
• Belirtiler düzelmediyse doktor tekrar ne zaman görülmelidir?

Bronşit ve Zatürre Arasındaki Fark Nedir?

Bronşit, akciğerlere giden hava yollarının iltihaplanmasıdır, zatüüre (pnömoni) ise akciğerlerin kendisinin iltihaplanmasıdır.

Bronşit soluk borusunda ve bronşlarda iltihaplanmaya ve mukusa neden olur, bu da kişiyi çok öksürtür. Pnömoni, akciğerlerdeki küçük keselerde (alveoller) iltihap ve sıvıya neden olarak nefes almayı zorlaştırır. Ayrıca genellikle öksürük ve ateş de olur. Pnömoni bronşitten çok daha ciddidir.

Kişinin her ikisine de neden olabilecek bir enfeksiyonu olsa da bronşit genellikle zatürreye dönüşmez.

Bronşit ve Bronşiolit Arasındaki Fark Nedir?

Bronşit, akciğerlere gelen daha büyük hava yollarının (trakea ve bronşlar) iltihaplanmadır. Bronşiolit ise bronşlardan çıkan bir sonraki küçük hava yollarının (bronşiyoller) iltihaplanmasıdır. Yetişkinler bronşit olurken çocuklar genellikle bronşiolit olur.

Mentollü Merhemler Bronşite İyi Gelir mi?

Mentollü merhemler kişiyi rahatsız eden herhangi bir şey için kullanabilir ve bronşit için işe yarayıp yaramadıklarını görmek için denenebilir. Mentollü merhemlerin içinde öksürüğü yatıştırmaya yönelik bileşenler vardır, bu nedenle bronşit semptomlarına yardımcı olmaları mümkündür. Çocuk doktoruna sormadan, iki yaşından küçük çocuklar için bunları kullanmamak gerekir.

Burun akıntısı ve vücut ağrılarından kurtulunduğunda bile öksürük çok daha uzun bir süre boyunca devam edebilir. Reçetesiz satılan ilaçlar ve hatta bal gibi ev yapımı ilaçlar, hasta kendini daha iyi hissedene kadar ona yardımcı olabilir. Semptomlarını yönetmekte zorlananlar bir doktorla iletişime geçmelidir.

Kişi sık sık bronşit geçiriyorsa bu, tedavi edilmesi gereken altta yatan başka bir durumdan kaynaklanan kronik bronşiti olduğu anlamına gelebilir.