Besin Alerjisi Nedir? Kimlerde Görülür?

Ana Sayfa
Besin Alerjisi Nedir? Kimlerde Görülür?

Besin alerjisi, bağışıklık sistemimizin belirli bazı gıdalara alışılmadık şekilde tepki vermesidir. Alerjik reaksiyonlar genellikle hafif olsalar da kimi durumlarda çok daha ciddi hale gelebilirler. Besin alerjisi belirtileri vücudun farklı bölgelerini aynı anda etkileyebilir.

Besin Alerjisinin Sık Karşılaşılan Semptomları Nelerdir?

Besin alerjisinin sık karşılaşılan semptomları şunlardır:

Ağız, boğaz veya kulakların iç kısmında kaşıntı hissi,
Artan kaşıntılı kırmızı döküntüler (ürtiker veya kurdeşen gibi),
Yüzün, göz çevresinin, dudakların, dilin ve ağız tavanının şişmesi (anjiyoödem),
Kusma

Anafilaksi Nedir?

Anafilaksi, yaşamı tehdit edebilen, ciddi alerjik reaksiyondur. Herhangi birinde aşağıdaki anafilaksi semptomları olduğunu görüyorsanız acil ağrı merkezini aramanız gerekir:

Nefes almada zorluk,
Yutma veya konuşma güçlüğü,
Baş dönmesi veya baygınlık

Bu gibi durumlarda ambulans çağırın ve gelen görevlilere kişinin ciddi bir alerjik reaksiyon geçirdiğini düşündüğünüzü belirtin.

Besin Alerjileri Neden Olur?

Besin alerjileri, vücudu enfeksiyonlara karşı savunan bağışıklık sisteminin besinlerde bulunan proteinleri yanlışlıkla bir tehdit olarak görmesiyle ortaya çıkar. Bunun sonucunda bir dizi kimyasal salgılanır. Alerjik reaksiyon belirtilerine sebep olan da işte bu kimyasallardır.

Hemen hemen tüm yiyecekler alerjik reaksiyona sebep olabilir. Ancak çoğu besin alerjisinden sorumlu olan belli başlı bazı yiyecekler vardır.

Alerjiye En Sık Sebep Olan Besinler Nelerdir?

Alerjik reaksiyona en sık sebep olan besinler şunlardır:

Süt
Yumurtalar
Yer fıstığı
Badem, ceviz, kaju fıstığı, çam fıstığı gibi ağaç yemişleri
Balık
Kabuklu deniz ürünleri
Bazı meyve ve sebzeler

Egzama ve Besin Alerjisi İlişkisi Nedir?

Besin alerjisi olan çocukların çoğu, bebeklik döneminde egzama geçirmiştir. Çocuğun egzaması ne kadar kötüyse ve ne kadar erken başlarsa, besin alerjisi olma ihtimali de o kadar yüksektir.

İnsanların neden besin alerjisi geliştirdikleri hala bilinmemektedir. Ancak bu kişilerin genellikle astım, saman nezlesi ve egzama gibi başka alerjik durumları bulunur.

Besin Alerjisi Türleri Nelerdir?

Besin alerjileri, semptomlarına ve ne zaman ortaya çıktıklarına göre 3 türe ayrılır. Bunlar: IgE aracılı besin alerjisi, IgE aracılı olmayan besin alerjisi ve karışık IgE ve IgE aracılı olmayan besin alerjileridir.

IgE Aracılı Besin Alerjisi

İmmünoglobulin E (IgE) adı verilen bir antikor üreten bağışıklık sistemi tarafından tetiklenen en yaygın besin alerjisi tipidir. Semptomları yemekten birkaç saniye veya birkaç dakika sonra ortaya çıkar. Bu tip alerjide anafilaksi riski daha yüksektir.

IgE Aracılı Olmayan Besin Alerjisi

B tip alerjik reaksiyonlara immünoglobulin E değil, bağışıklık sistemindeki diğer hücreler neden olur. Semptomların gelişmesi çok daha uzun zaman aldığı için (birkaç saate kadar sürebilir) bu tür alerjileri teşhis etmek genellikle zordur.

Karışık IgE ve IgE Aracılı Olmayan Besin Alerjileri

Bazı insanlar her iki türden de semptomlarla karşılaşabilirler.

Oral Alerji Sendromu (Polen Gıda Sendromu) Nedir?

Bazı insanlar taze meyve veya sebze yedikten hemen sonra, ağızlarında ve boğazlarında hafif şişliğe eşlik eden bir kaşıntı yaşarlar. Bu durum oral alerji sendromu olarak bilinir.

Oral alerji sendromu; alerji antikorlarının taze meyveler, sebzeler ve kabuklu yemişlerdeki belirli proteinleri polenle karıştırmasından kaynaklanır. Oral alerji sendromu genellikle şiddetli semptomlara yol açmaz ve sorun yaratan meyve ve sebzeleri iyice pişirerek alerjenleri devre dışı bırakmak mümkündür.

Besin Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?

Besin alerjilerinde alerjik reaksiyonu önlemenin en etkili yolu, alerjiye neden olan besinin ne olduğunu tespit ederek ondan kaçınmaktır. Bazı araştırmalar yer fıstığı ve süt gibi bazı gıda alerjenlerinin hassasiyetini azaltmanın yollarını arasa da bunlar henüz yerleşik bir tedavi haline gelmiş değildir.

Önce bir uzmanla konuşmadan sizin veya çocuğunuzun diyetinden süt ürünlerini kesmek gibi radikal değişiklikler yapmaktan kaçınmak gerekir. Süt gibi bazı gıdalar için herhangi bir değişiklik yapmadan önce bir diyetisyene danışılmalıdır.

Antihistaminikler, hafif veya orta şiddetteki bir alerjik reaksiyonun semptomlarını hafifletmek konusunda yardımcı olabilir. Akut alerjik semptomları kontrol altına almak için genellikle daha yüksek dozda antihistamin gerekir.

Adrenalin, anafilaksi gibi daha ciddi alerjik semptomlar için etkili bir tedavi yöntemidir.

Gıda alerjisi olan kişilere genellikle, acil durumlarda kullanılabilecek dozlarda adrenalin içeren otomatik enjektörlü kalem olarak bilinen bir cihaz verilir.

Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalıdır?

Sizde veya çocuğunuzda gıda alerjisi olabileceğini düşünüyorsanız, bir doktordan profesyonel bir teşhis almanız oldukça önemlidir. Daha sonra uygun görürse doktorunuz sizi bir alerji kliniğine sevk edebilir.

Pek çok ebeveyn, semptomları aslında tamamen farklı bir sebepten kaynaklandığı halde çocuklarında besin alerjisi olduğunu zannederler.

Besin alerjisini tespit etmek için bazı ticari alerji testi kitleri mevcuttur ancak teşhis için bunların kullanılması önerilmez. Birçok kit, güvenilir olmayan bilimsel ilkelere dayanmaktadır. Bu testler güvenilir olsalar bile sonuçları bir doktorun değerlendirmesi gerekir.

Besin Alerjisi Kimlerde Görülür?

Çoğu besin alerjisi 3 yaşın altındaki küçük çocukları etkiler. Erken yaşlarda süte, yumurtaya, soyaya ve buğdaya alerjisi olan çocukların pek çoğu, okula başladıklarında bu alerjilerinden kurtulurlar. Yer fıstığı ve badem, ceviz, kaju fıstığı, çam fıstığı gibi bazı ağaç yemişlerine olan alerjiler ise genellikle daha uzun sürelidir.

Yetişkinlik döneminde gelişen veya yetişkinliğe kadar devam eden besin alerjileri, muhtemelen ömür boyu devam edecek alerjilerdir. Sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte besin alerjisi oranları son 20 yılda keskin bir şekilde artmış durumdadır. Bununla beraber, anafilaksi ile ilişkili besin alerjilerinden kaynaklanan ölümler artık daha az görülmektedir.

Gıda İntoleransı Nedir?

Gıda intoleransı ile besin alerjisi aynı şey değildir.

Gıda intoleransı olan kişilerde ishal, şişkinlik ve mide krampları gibi belirtiler görülebilir. Bu durum, laktoz gibi bazı maddelerin sindirilmesindeki zorluklardan kaynaklanabilir. Ancak gıda intoleransında alerjik reaksiyonlar oluşmaz.

Besin Alerjisi ve Gıda İntoleransı Arasındaki Farklar Nelerdir?

Besin alerjisi ile gıda intoleransı arasındaki en önemli farklar şunlardır:

Gıda intoleransının belirtileri genellikle besinleri tükettikten birkaç saat sonra ortaya çıkar.
Gıda intoleransının ortaya çıkması için sorunu yaratan yiyecekten besin alerjisine göre daha fazla miktarda tüketmeniz gerekir.
Gıda intoleransı, besin alerjinin aksine asla yaşamı tehdit etmez.

Diğer Yazılar