Elastografi Nedir? Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Elastografi Nedir? Hangi Hastalıklarda Kullanılır? başlıklı yazımızda ileri teknolojik ultrason cihazlari ile yapılabilen elastografi işlemi hakkında bilgi vereceğiz. Elastografi, vücuttaki çeşitli organların "esnekliğini" kontrol etmek için kullanılan bir testtir. Özelikle karaciğerde yaygın kullanılan bu yöntem, ölümcül karaciğer hastalıklarını önceden belirleyebilmek için önemli veriler sunmaktadır.

Elastografi Nedir?

Ultrasonografik Elastografi, vücuttaki organların esnekliğini kontrol etmek için düşük frekanslı ses dalgaları kullanan ağrısız bir testtir. Dokudaki fibrozis ismi verilen sertleşme yada skar dokusunun bu dalgalara verdiği yanıt cihaz tarafından değerlendirilir.  Ultrason cihazı sayısal değerler ile rapor verir  ve bu şekilde organdaki fibrozis seviyesi belirlenebilir.

Elastografi Türleri Nelerdir?

Elastografi incelemesinin yapıldığı cihazlar şunlardır:

• Fibroscan
• Manyetik Rezonans (MR)
• Ultrasonografi

Günümüzde daha fazla veri vermesi, inceleme  süresinin az olması ve kolay tekrarlanabilirliği sayesinde ultrasonografik elastografi ön plana çıkmaktadır. 

Elastografinin Amacı Nedir?

Elastografinin en sık kullanıldığı yer karaciğerde fibrozis varlığını saptamaktır. Fibrozis ileri dönemlerde siroz yada karaciğer kanserine dönüşebilir. Bu nedenle fibrozis varlığını saptamak ve gerekli önlemleri almak hayat kurtarıcı olabilir.

Elastografi incelemesi sırasında fibrozis ile birlikte karaciğer yağlanması ve karaciğerde inflamasyon hakkında da bilgi sahibi olabiliriz. Bu yöntem sayesinde karaciğer yağlanmasının derecesi çok daha etkin bir şekilde saptanır ve tedavi sonucu takip edilebilir.

Elastografinin Riski Var mıdır?

Sorunun cevabı kısaca "hayır" olacaktır. Elastografi işleminin yapılış şekli, tanısal ultrasonografiden farksızdır. Ayrıca bu prosedürün hiçbir riski yoktur.

Karaciğer Elastografisinin Avantajları Nelerdir?

• İyonlaştırıcı radyasyona ihtiyaç duymayan bir yöntem olması nedeniyle hasta radyasyon almaz.
• İnvazif değildir, yani işlem sırasında delici batıcı herhangi bir alet kullanılmaz, hasta ağrı duymaz.
• Diğer görüntüleme testlerinden daha erken karaciğer fibrozisini saptar. Karaciğer yağlanması ve fibrozisin birlikte değerlendirilmesi avantajdır.
• Tetkik sayısal değerler verdiği için tedaviye yanıt daha etkin şekilde değerlendirilir.
• Karaciğer biyopsisi ihtiyacını ortadan kaldırabilir.
• Karaciğer biyopsisine nazaran, organın daha büyük kısmı incelenerek değerlendirme yapılabilir.

Elastografi İçin Herhangi Bir Ön Hazırlık Gerekli midir?

Karaciğer elastografisi işleminden önceki 2 saat herhangi bir şey yiyip içmemek, işlemden önceki 10 dakikada ise dinlenmek gerekir. Bunun dışında bir hazırlığa gerek yoktur. Yumuşak doku (tiroid, meme) için yapılacak elastografi işlemlerinde ise hazırlık adına herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur.

Karaciğer Elastografi Nasıl Yapılır?

Karaciğer elastografi işlemi öncesinde en az 2 saat açlık gerekmektedir. İşlem sırasında hastaya sırt üstü pozisyonda, sağ kol baş üzerinde olacak şekilde pozisyon verilir. Ultrason probuyla, karaciğerden ölçümler yapılır. Ölçümler esnasında, hastanın nefesini tutması istenir. Radyoloji uzmanı bu ölçümleri müteaddit kere tekrarlar ve çıkan değerlerin ortalamasını alır. Tetkik yaklaşık 10 dakika sürer. Hasta işlem sırasında her hangi bir rahatsızlık ya da ağrı hissetmez.

Karaciğer Elastografisinin Yapılamadığı Durumlar Nelerdir?

Karaciğer elastografisi, bazı hastalar için sakıncalıdır. Karaciğer elastografisinin yapılmasını engelleyen durumlar şunlardır:

• Karında belirgin serbest sıvı(asit) bulunması durumunda,
• İleri obez hastalarda,
• Nefes tutamama veya hasta hareketlerinin önlenemediği durumlarda,
• Karaciğer konjesyonuna neden olan kalp hastalıklarında,
• Akut Hepatit varlığında,
• Karaciğerde AST değeri ya da ALT değeri, olması gerekenin en az 5 misli üzerindeyse; başka bir ifadeyle yaygın iltihaplanma varsa.