Alzheimer Hastalığı Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?

Alzheimer Hastalığı Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? başlıklı yazımızda konuya dair detaylara değineceğiz. Alzheimer hastalığı zaman içinde hafıza, düşünme, öğrenme ve organize olma becerilerinde gerilemeye neden olur. Alzheimer demansın en yaygın nedenidir ve genellikle 65 yaşın üzerindeki kişileri etkiler. Alzheimer'ın tedavisi yoktur ancak bazı ilaçlar ve terapiler semptomları geçici olarak yönetmeye yardımcı olabilir.

Alzheimer Hastalığı Nedir?

Alzheimer hastalığı; hafıza, düşünme, öğrenme ve organize etme becerilerinde ilerleyici bir düşüşe neden olan bir beyin rahatsızlığıdır. Sonunda kişinin temel günlük aktivitelerini yerine getirme becerisini etkiler. Alzheimer hastalığı demansın en yaygın nedenidir. Alzheimer'ın belirtileri zamanla kötüleşir. Araştırmacılar hastalık sürecinin, ilk belirtiler ortaya çıkmadan 10 yıl veya daha uzun bir süre önce başlayabileceğine inanmaktadır. Alzheimer en sık 65 yaş üstü kişileri etkiler.

Alzheimer ve Demans Arasındaki Fark Nedir?

Demans, bir kişinin zihinsel işlevinin durumunu tanımlar. Belirli bir hastalık değildir. Demans, zihinsel işlevlerde daha önce daha yüksek olan bir seviyeden günlük yaşamı engelleyecek kadar şiddetli bir düşüşü ifade eder.

Demanslı bir kişi, aşağıdakilerde bir değişiklik veya düşüş de dahil olmak üzere bu belirli zorluklardan iki veya daha fazlasına sahiptir:

• Hafıza
• Muhakeme ve karmaşık görevlerin üstesinden gelme
• Dil
• Görsel biçim ve mekan ilişkisini anlama
• Davranış ve kişilik

Demansın şiddeti değişkenlik gösterir. En hafif aşamada, zihinsel işlevlerde hafif bir düşüş fark edilebilir ve günlük işlerde biraz yardıma ihtiyaç duyulabilir. En şiddetli aşamada kişi, basit günlük işlerde yardım almak için tamamen başkalarına bağımlı hale gelir.

Demans; enfeksiyonlar veya hastalıklar beynin öğrenme, hafıza, karar verme veya dil ile ilgili bölümlerini etkilediğinde gelişir. Alzheimer hastalığı demansın en yaygın nedenidir ve 65 yaş ve üzeri kişilerde görülen demans vakalarının en az üçte ikisini oluşturur.

Demansın diğer yaygın nedenleri şunlardır:

• Vasküler demans
• Lewy cisimcikli demans
• Frontotemporal demans
• Parkinson hastalığına bağlı demans

Alzheimer Hastalığı Kimleri Etkiler?

Alzheimer hastalığı çoğunlukla 65 yaşın üzerindeki kişileri etkiler. Kişinin yaşı 65'in üzerinde ne kadar yüksekse, Alzheimer'a yakalanma olasılığı da o kadar yüksektir. Bazı kişilerde Alzheimer hastalığı 65 yaşından önce, tipik olarak 40'lı veya 50'li yaşlarda gelişir. Buna erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı denir. Bu durum nadir görülür. Alzheimer vakalarının %10'undan daha azı erken başlangıçlıdır.

Alzheimer Hastalığı Ne Kadar Yaygındır?

Alzheimer hastalığı yaygındır. Dünya genelinde yaklaşık 24 milyon kişiyi etkilemektedir. 65 yaş üstü her 10 kişiden biri ve 85 yaş üstü kişilerin yaklaşık üçte biri bu hastalığa sahiptir.

Alzheimer Hastalığının Aşamaları Nelerdir?

Alzheimer hastalığı ile ilgili çalışan kurumlar ve doktorlar, semptomlara dayalı olarak Alzheimer hastalığının aşamalarını tanımlamak için çeşitli terimler kullanmaktadır. Terimler değişiklik gösterse de aşamaların hepsi aynı modeli izler ve Alzheimer semptomları zaman içinde giderek kötüleşir. Yine de hiçbir insan Alzheimer’ı aynı şekilde yaşamaz. Alzheimer hastalığı olan her kişi, aşamalar boyunca farklı hızlarda ilerleyecektir. Her kişide tüm değişiklikler meydana gelmeyecektir. Aşamalar üst üste gelebileceğinden, doktorlar için Alzheimerlı bir kişiyi belirli bir aşamaya yerleştirmek bazen zor olabilir.

Bazı kuruluşlar ve doktorlar, Alzheimer hastalığının aşamalarını bunama açısından çerçevelendirir:

• Klinik öncesi Alzheimer hastalığı
• Alzheimer hastalığına bağlı hafif bilişsel bozukluk
• Alzheimer hastalığına bağlı hafif demans
• Alzheimer hastalığına bağlı orta derecede demans
• Alzheimer hastalığına bağlı ağır demans

Diğer kuruluşlar ve doktorlar, aşamaları daha geniş bir şekilde açıklamaktadır:

• Hafif
• Orta
• Şiddetli

Veya:

• Erken
• Orta
• Geç

Doktorlar Alzheimer'ın aşamalarını tanımlamak için belirli kelimeleri kullandıklarında, ne demek istediklerini sormaktan çekinmemek gerekir.

Preklinik Alzheimer Hastalığı Nedir?

Doktorlar genellikle Alzheimer hastalığına ilişkin araştırmalarda yalnızca klinik öncesi aşamaya atıfta bulunurlar. Preklinik evrede Alzheimer olan kişilerde tipik olarak hiçbir belirti yoktur (asemptomatiktir) ancak bu kişilerin beyinlerinde değişiklikler meydana gelmektedir. Bu aşama yıllarca hatta on yıllarca sürebilir. Bu aşamadaki kişilere genellikle henüz Alzheimer teşhisi konmaz çünkü bu kişiler yüksek düzeyde işlev görmektedir.

Günümüzde artık belirtiler başlamadan önce beyindeki amiloid adı verilen ve beynin iletişim sistemine müdahale eden bir protein birikimini tespit edebilen beyin görüntüleme testleri vardır.

Alzheimer Hastalığına Bağlı Hafif Bilişsel Bozukluk Nedir?

Hafıza sorunları fark edilir hale geldiğinde, doktor bunu genellikle hafif bilişsel bozukluk olarak tanımlar. Bu, aynı yaştaki diğer kişilerle karşılaştırıldığında zihinsel yeteneklerde hafif bir düşüş anlamına gelir. Kişi Alzheimer'ın erken evrelerindeyse, yeteneklerinde küçük bir düşüş olduğunu fark edebilir. Hastaya yakın olan diğer kişiler bu değişiklikleri fark edebilir ve işaret edebilir. Ancak bu değişiklikler günlük yaşamı ve aktiviteleri etkileyecek kadar ciddi değildir. Bazı durumlarda, tedavi edilebilir bir hastalık veya hastalığın etkileri hafif bilişsel bozukluğa neden olur. Bununla birlikte hafif bilişsel bozukluğa sahip çoğu insan için bu, demansa giden yolda bir noktadır.

Araştırmacılar hafif bilişsel bozukluğu normal yaşlanmada görülen zihinsel değişiklikler ile erken evre demans arasındaki aşama olarak değerlendirmektedir. Alzheimer veya Parkinson hastalığı da dahil olmak üzere çeşitli hastalıklar hafif bilişsel bozukluğa neden olabilir. Benzer şekilde demansın da çeşitli nedenleri olabilir.

Alzheimer Hastalığının Belirti ve Semptomları Nelerdir?

Alzheimer hastalığının belirti ve semptomları durumun evresine göre değişir. Genel olarak, Alzheimer semptomları aşağıdakilerin bazılarında, çoğunda veya hepsinde kademeli bir düşüşü içerir:

• Hafıza
• Muhakeme ve karmaşık görevlerin üstesinden gelme
• Dil
• Görsel biçim ve mekan ilişkisini anlama
• Davranış ve kişilik

Hafıza kaybı veya Alzheimer'ın diğer belirtilerine sahip olan kişiler zihinsel gerilemelerini fark etmekte zorluk çekebilirler. Bu belirtiler sevdikleri için daha belirgin olabilir. Demans benzeri semptomlar yaşayan herkes mümkün olan en kısa sürede bir sağlık uzmanına görünmelidir.

Alzheimer Demansının Hafif Evresinin Belirtileri Nelerdir?

Alzheimer belirtileri hafif evrede fark edilir hale gelir. En yaygın erken belirti, yeni öğrenilen bilgilerin, özellikle de yakın zamandaki olayların, yerlerin ve isimlerin unutulmasıdır.

Hafif Alzheimer'ın diğer belirti ve semptomları şunları içerir:

• Düşünceleri ifade etmek için doğru kelimeleri bulmakta zorlanmak.
• Nesneleri normalden daha fazla kaybetmek veya yanlış yerleştirmek.
• Plan yapmakta veya organize olmakta zorlanmak.
• Problem çözmede zorluk yaşamak.
• Rutin günlük işleri tamamlamanın daha uzun sürmesi.

Alzheimer'ın hafif evresindeki çoğu kişi tanıdık yüzleri tanımakta sorun yaşamaz ve genellikle tanıdık yerlere seyahat edebilir.

Alzheimer'ın Orta Evresinin Belirtileri Nelerdir?

Orta dereceli Alzheimer tipik olarak en uzun evredir ve uzun yıllar sürebilir. Alzheimer'ın orta evresindeki kişiler genellikle bakım ve yardıma ihtiyaç duyarlar.

Bu aşamadaki kişiler şunları yapabilir:

• Hafıza kaybı ve kafa karışıklığı artar, telefon numaraları veya okula gittikleri yer gibi hayatlarıyla ilgili olayları veya ayrıntıları sıklıkla unuturlar.
• Haftanın hangi günü olduğu, hangi mevsimde bulundukları ve nerede oldukları konusunda kafa karışıklığı artabilir.
• Kısa süreli hafızaları zayıftır.
• Arkadaşlarını ve ailelerini tanımakta güçlük çeker.
• Akıllarında olan hikayeleri, düşünceleri veya olayları tekrar ederler.
• Basit matematikte zorluk çekerler.
• Banyo yapma, duş alma ve tuvaleti kullanma gibi öz bakım konusunda yardıma ihtiyaç duyarlar.
• Tedirgin olma veya dışa vurma gibi daha fazla kişilik değişikliği yaşarlar. Hastalık ilerledikçe depresyon, ilgisizlik veya anksiyete gösterebilirler.
• Aile, arkadaşlar ve bakıcılar hakkında asılsız şüpheler geliştirebilirler (sanrılar).
• İdrar ve/veya gaita (bağırsak) inkontinansı geliştirebilirler.
• Uyku bozuklukları yaşar.
• Yaşam alanlarından uzaklaşmaya başlarlar.

Alzheimer'ın Ağır Evresinin Belirtileri Nelerdir?

Alzheimer'ın son evresinde demans belirtileri şiddetlidir. Bu aşamadaki kişilerin yoğun bakıma ihtiyacı vardır.

Alzheimer hastalığının ağır evresinde kişi genellikle:

• Neredeyse tamamen hafıza kaybı yaşar.
• Çevresinin farkında değildir.
• Yemek yemek, oturup kalkmak ve yürümek gibi günlük yaşamın tüm temel aktivitelerinde yardıma ihtiyaç duyar.
• İletişim kurma yeteneğini kaybeder. Konuşmaları birkaç kelime veya cümleyle sınırlı hale gelir.
• Özellikle zatürre ve cilt enfeksiyonları olmak üzere enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir.
• Hospis bakımı bu dönemde rahatlık için uygun olabilir.

Alzheimer Hastalığına Ne Sebep Olur?

Beyinde anormal protein birikimi Alzheimer hastalığına neden olur. Bu proteinlerin (amiloid proteini ve tau proteini) birikmesi beyin hücrelerinin ölmesine yol açar. İnsan beyni 100 milyardan fazla sinir hücresi ve diğer hücreleri içerir. Sinir hücreleri düşünme, öğrenme, hatırlama ve planlama gibi işlevleri yerine getirmek için gereken tüm iletişimi sağlamak üzere birlikte çalışır.

Bilim insanları, amiloid proteininin beyin hücrelerinde birikerek plak adı verilen daha büyük kütleler oluşturduğuna inanmaktadır. Tau adı verilen başka bir proteinin bükülmüş lifleri yumaklara dönüşür. Bu plaklar ve yumaklar sinir hücreleri arasındaki iletişimi bloke ederek işlemlerini gerçekleştirmelerini engeller. Sinir hücrelerinin yavaş ve devam eden ölümü Alzheimer hastalığının belirtileriyle sonuçlanır. Sinir hücresi ölümü beynin bir bölgesinde (genellikle beynin hafızayı kontrol eden bölgesinde yani hipokampusta) başlar ve daha sonra diğer bölgelere yayılır. Devam eden araştırmalara rağmen, bilim insanları hala bu proteinlerin oluşmasına tam olarak neyin neden olduğunu bilmemektedir. Genetik bir mutasyonun erken başlangıçlı Alzheimer'a neden olabileceğine inanılmaktadır. Geç başlangıçlı Alzheimer'ın ise on yıllar boyunca meydana gelebilecek karmaşık bir dizi beyin değişikliği nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin bir kombinasyonu muhtemelen nedene katkıda bulunur.

Alzheimer Kalıtsal mıdır?

Araştırmacılar neden bazı insanların Alzheimer hastalığına yakalandığını ve diğerlerinin yakalanmadığını bilmemektedir. Ancak genetik (kalıtsal) faktörler de dahil olmak üzere Alzheimer riskini artıran birkaç faktör tespit edilmiştir.

• Apolipoprotein E (APOE) geninin bir formuna sahip olmak riski artırır. Bu genin çeşitli formları vardır ve bunlardan biri olan APOE ε4, Alzheimer'a yakalanma riskini artırır ve ayrıca hastalığın daha erken yaşta başlamasıyla ilişkilidir. Bununla birlikte, genin APOE ε4 formuna sahip olmak, hastalığa yakalanılacağını garanti etmez. APOE ε4'ü olmayan bazı kişilerde de Alzheimer gelişebilir.
• Alzheimer hastalığı olan birinci dereceden bir akrabası (biyolojik ebeveyn veya kardeş) olanların hastalığa yakalanma riski %10 ila %30 oranında artar. Geç başlangıçlı Alzheimer hastalığı olan iki veya daha fazla kardeşi olan kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı genel nüfusa göre üç kat daha fazladır.
• Trizomi 21'e (Down sendromu) sahip olmak da erken başlangıçlı Alzheimer riskini artırır.

Alzheimer Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar, hafıza sorunları olan bir kişinin Alzheimer hastası olup olmadığını belirlemek için çeşitli yöntemler kullanır. Bunun nedeni, özellikle nörolojik durumlar olmak üzere diğer birçok durumun bunamaya ve Alzheimer'ın diğer semptomlarına neden olabilmesidir.

Alzheimer teşhisinin ilk adımlarında bir doktor kişinin sağlığını ve günlük yaşamını daha iyi anlamak için sorular soracaktır. Doktor ayrıca bir aile üyesi veya bakıcı gibi hastaya yakın birinden belirtileri hakkında bilgi isteyebilir. Doktor hasta yakınlarına şunları sorabilir:

• Genel sağlık durumu
• Mevcut ilaçlar
• Tıbbi geçmiş
• Günlük aktiviteleri yerine getirme yeteneği
• Ruh hali, davranış ve kişilik değişiklikleri

Bir doktor ayrıca şunları da yapabilir:

• Fiziksel muayene ve nörolojik muayene.
• Hafıza, problem çözme, dikkat, temel matematik ve dili değerlendirmek için testler içeren bir zihinsel durum muayenesi
• Semptomların diğer olası nedenlerini ekarte etmek için kan ve idrar testleri gibi standart tıbbi testler
• Alzheimer tanısını desteklemek veya diğer olası durumları ekarte etmek için beyin bilgisayarlı tomografisi, beyin MR’ı veya pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi beyin görüntüleme testleri

Alzheimer Hastalığının Tedavisi Nedir?

Alzheimer hastalığının tedavisi yoktur ancak bazı ilaçlar demans semptomlarının kötüleşmesini geçici olarak yavaşlatabilir. İlaçlar ve diğer müdahaleler davranışsal semptomlara da yardımcı olabilir. Alzheimer için mümkün olduğunca erken tedaviye başlamak, günlük işlevlerin bir süre daha sürdürülmesine yardımcı olabilir. Ancak mevcut ilaçlar Alzheimer’ı durdurmaz veya tersine çevirmez. Alzheimer herkesi farklı şekilde etkilediğinden, tedavi son derece bireyselleştirilmiştir. Doktorlar, en iyi tedavi planını belirlemek için Alzheimer hastaları ve bakıcılarıyla birlikte çalışır.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Alzheimer hastalığının semptomlarını tedavi etmek için iki tür ilacı onaylamıştır:

• Kolinesteraz inhibitörleri
• NMDA antagonistleri

FDA, Alzheimer hastalığı için ilk hastalık modifiye edici tedavi olan aducanumab için hızlandırılmış onay vermiş durumdadır. İlaç, beyindeki amiloid birikintilerini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Aducanumab yeni bir ilaçtır ve araştırmacılar etkilerini erken Alzheimer hastalığıyla yaşayan kişilerde incelemişlerdir. Bu nedenle ilaç, yalnızca erken evredeki insanlara yardımcı olabilir.

Kolinesteraz İnhibitörleri

Aşağıdaki kolinesteraz inhibitörleri hafif ve orta dereceli Alzheimer hastalığının semptomlarının tedavisine yardımcı olabilir:

• Donepezil (Bu aynı zamanda orta ila şiddetli Alzheimer’ı tedavi etmek için FDA onaylıdır.)
• Rivastigmin
• Galantamin

Bu ilaçlar, asetilkolini yok etmekten sorumlu enzim olan asetilkolinesterazın etkisini bloke ederek çalışır. Asetilkolin, sinir hücrelerinin iletişim kurmasına yardımcı olan kimyasallardan biridir. Araştırmacılar, asetilkolin seviyesinin azalmasının Alzheimer hastalığının bazı semptomlarına neden olduğuna inanmaktadır.

Bu ilaçlar bazı hafıza sorunlarını iyileştirebilir ve Alzheimer hastalığının bazı davranışsal belirtilerini azaltabilir. Bu ilaçlar Alzheimer hastalığını tedavi etmez veya hastalığın ilerlemesini durdurmaz.

NMDA Antagonistleri

Memantin, orta ila şiddetli Alzheimer hastalığının tedavisi için FDA onaylıdır. Belirli beyin hücrelerinin daha sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Çalışmalar, memantin alan Alzheimer hastalarının yemek yeme, yürüme, tuvalet yapma, banyo yapma ve giyinme gibi günlük yaşam aktivitelerinde daha iyi performans gösterdiğini ortaya koymuştur.

Davranış Değişikliklerini Yönetme

Sevdiklerinize Alzheimer hastalığı teşhisi konduysa, onları bulundukları ortamda rahat ettirmek ve davranış değişikliklerini yönetmeye yardımcı olmak için adımlar atabilirsiniz. Bunun için aşağıdakiler yapılabilir:

• Onlar için tanıdık bir ortam sağlamak. Yaşam alanlarının düzenini veya organizasyonunu değiştirmemek.
• Rahatlıklarını gözetmek.
• Onlara en sevdiği pelüş hayvan veya battaniye gibi rahatlatıcı nesneler sağlamak.
• Stres altındaysa dikkatini başka yöne çekmeye çalışmak.
• Hastalıkla yüzleşmekten kaçınmalarını sağlamak.

Alzheimer demansında davranışsal semptomların yönetimi için hiçbir ilaç onaylanmamıştır. Bazı ilaçlar bazı kişilerde yardımcı olabilir:

• Antidepresanlar: Bu ilaçlar anksiyete, huzursuzluk, saldırganlık ve depresyonu tedavi edebilir.
• Anti-anksiyete ilaçları: Bu ilaçlar ajitasyonu tedavi edebilir.
• Antikonvülsan ilaçlar: Bu ilaçlar bazen saldırganlığı tedavi edebilir.
• Antipsikotikler (nöroleptikler): Bu ilaçlar paranoya, halüsinasyon ve ajitasyonu tedavi edebilir.

Bu ilaçlar hoş olmayan veya potansiyel olarak tehlikeli yan etkilere (düşmeye yol açabilecek baş dönmesi gibi) neden olabilir, bu nedenle doktorlar genellikle bunları yalnızca davranış sorunları şiddetli olduğunda kısa süreler için reçete eder. Bu ilaçlar ancak daha güvenli ilaç dışı tedaviler denedikten sonra reçete edilir.

Klinik Deneyler

Bilim insanları Alzheimer hastalığını ve olası tedavilerini aktif olarak araştırmaktadır. Hastanın doktoruna, hastaya veya yakınlarına fayda sağlayabilecek herhangi bir klinik çalışma olup olmadığı danışılabilir. Erken tanı genellikle insanlara klinik deneylere veya diğer araştırma çalışmalarına katılmak için daha fazla fırsat sağlar.

Alzheimer Hastalığına Yakalanma Riski Nasıl Azaltılabilir?

Alzheimer için yaş ve genetik gibi değiştirilemeyecek bazı risk faktörleri olsa da riski azaltmaya yardımcı olmak için diğer faktörler yönetilebilir.

Alzheimer hastalığı için risk faktörleri şunları içerir:

• Yaş (artan yaş ana risk faktörüdür)
• Genetik
• Travmatik kafa travması
• Depresyon
• Kardiyovasküler hastalık ve serebrovasküler hastalık.
• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kolesterol
• Diyabet
• Sigara kullanımı
• Obezite

Araştırmalar, sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmanın beyni bilişsel gerilemeden korumaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Aşağıdaki stratejiler Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olabilir:

• Zihinsel olarak aktif kalmak: Masa oyunları oynamak, kitap okumak, bulmaca çözmek, bir müzik aleti çalmak veya "beyin gücü" gerektiren başka hobiler edinmek.
• Fiziksel olarak aktif olmak: Egzersiz beyne giden kan akışını ve oksijeni artırır, bu da beyin hücresi sağlığını etkileyebilir. Kişi, kafa travması riskini artıran aktivitelere katılıyorsa koruyucu başlık takmalıdır.
• Sosyal olarak aktif kalmak: Arkadaşlarla ve aileyle düzenli olarak konuşmak, egzersiz dersleri, kitap kulüpleri veya toplumda gönüllü çalışma gibi grup etkinliklerine katılmak.
• Sağlıklı beslenmek: Akdeniz veya DASH diyetini veya antioksidanlar içeren başka bir sağlıklı diyeti uygulamak. Alkollü içecekleri ölçülü tüketmek.

Alzheimer hastalığına yakalanma riski konusunda endişeleri olanlar bir sağlık uzmanıyla görüşmelidir.

Alzheimer Hastalığı Olanları Neler Bekler?

Alzheimer hastalığı olan iki kişinin aynı şekilde etkilenmediğini unutmamak önemlidir.  Kişinin bu hastalıktan nasıl etkileneceğini tahmin etmek zordur. Hazırlanmanın en iyi yolu, Alzheimer hastalığı ve demansın araştırılması ve tedavisinde uzmanlaşmış doktorlarla konuşmaktır. Durum ilerledikçe, kişinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir ekipten faydalanılabilir.

Alzheimer Hastaları Ne Kadar Yaşar?

Alzheimer hastalığı için prognoz (hastalığın seyri) genellikle kötüdür. Hastalığın seyri kişiden kişiye değişir ancak ortalama olarak, 65 yaş üstü Alzheimerlı kişiler tanı konulduktan sonraki dört ila sekiz yıl içinde ölürler. Bununla birlikte, bazı insanlar ilk belirtiler ortaya çıktıktan sonra 20 yıla kadar yaşayabilir.

Yaygın ölüm nedenleri şunlardır:

• Pnömoni
• Yetersiz beslenme ve dehidrasyon
• Diğer enfeksiyonlar

Alzheimer hastalığı, Amerika Birleşik Devletleri'nde önde gelen yedinci ölüm nedenidir.

Alzheimer Hastası Bir Kişiye Nasıl Bakılmalıdır?

Alzheimer hastası birine bakmanın önemli fiziksel, duygusal ve finansal maliyetleri olabilir. Aşağıdaki ipuçları hem hastaya hem de yakınlarına yardımcı olabilir:

• Alzheimer hastalığı hakkında bilgi edinmek: Durumu anlamak, kişinin Alzheimerlı yakınına yardımcı olması için önemli bir uzun vadeli stratejidir. Ailelere Alzheimer'ın çeşitli aşamalarını ve semptomlarıyla başa çıkma ve yönetme yollarını öğreten programlar bulmaya çalışılmalıdır.
• Kişinin semptomlarını izlemek: Alzheimer hastalığına sahip kişinin zihinsel, duygusal ve davranışsal değişikliklerinin bir günlüğünü tutmak, sağlık ekibinin bakımında sonraki adımları belirlemesine yardımcı olabilir. Önemli veya endişe verici değişiklikler fark edilirse sağlık ekibiyle iletişim kurulmalıdır.
• Stresi yönetmek: Alzheimer hastası birine bakmak stresli ve yorucu olabilir. Sağlıklı başa çıkma becerilerini uygulayabilmek için hasta yakınlarını destekleyecek bir arkadaş ve aile ağı oluşturulmalıdır.
• Bir destek grubuna katılmak: Alzheimer hastalığı destek grupları, Alzheimerlı birine bakarken kişinin kendini daha az yalnız hissetmenize yardımcı olabilir. Endişeler dile getirilebilir ve deneyimler paylaşılabilir. Ayrıca hasta kişinin bakımı için yararlı stratejiler de öğrenilebilir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Kişinin kendisi veya yakını hafıza veya düşünme ile ilgili sorunlar yaşıyorsa bir sağlık uzmanına görünmelidir. Doktorlar, sorunların Alzheimer'dan mı yoksa başka bir durumdan mı kaynaklandığını belirleyebilirler. Kişinin kendisine veya bir yakınına Alzheimer teşhisi konduysa, durumun ilerleyişini izlemek ve bakım planının işe yaradığından emin olmak için sağlık ekibini düzenli olarak görmek gerekecektir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Kişinin bir yakınında Alzheimer hastalığı varsa ve o kişi doktor ile hastanın iletişimini sağlıyorsa, doktora aşağıdaki soruları yöneltmesi faydalı olabilir:

• Alzheimer hastalığı genellikle nasıl ilerler?
• Hangi belirti ve semptomlara dikkat etmek gerekir?
• Alzheimer için hangi tedaviler mevcuttur, siz ne önerirsiniz?
• Herhangi bir klinik çalışma mevcut mu?
• Hastanın bakımı için en iyi yer neresi?
• Hastanın yaşam alanını güvenli ve konforlu hale getirmek için ne yapmak gerekiyor?
• Yaşanılan bölgede hangi hizmetler ve destek kuruluşları var?
• Alzheimer hastalığına yakalanma riskim var mı? Bu hastalık aileden mi geçiyor?

Kişinin sevdiği birinin Alzheimer hastası olduğunu öğrenmesi çok zor olabilir. Sağlık ekibinin süreç boyunca hastaya ve yakınlarına yardımcı olacağı ve bakım için bireyselleştirilmiş seçenekler sunacağı bilinmelidir. Hasta yakınlarının da kendilerine dikkat etmesi önemlidir. Hasta yakınları, kendilerine yardımcı olması için destek gruplarına katılmayı veya kendi destek ağını oluşturmayı düşünmelidir.