Tiroid Bezi Hastalıkları ve Tedavisi

Bu yazımızda Tiroid Nedir? Tiroid Bezinin Sık Görülen Hastalıkları Nelerdir? Guatr Nedir? Belirtileri Nelerdir? Hipertiroidi Nedir? Ne Zaman Cerrahi Tedavi? Hipotiroidi Nedir? Hashimoto Tiroidi Nedir? Kimler Risk Altında? Gebelikte Tiroid Tedavisi Konularını değerlendiriyoruz.

Tiroid Nedir?

Soluk borusunun önünde, adem elması olarak bilinen kıkırdağın altında bulunan, kelebek şeklinde küçük bir organdır. Bu küçük yapının oldukça önemli fonksiyonları bulunmakla birlikte en önemlisi metabolizmayı ayarlamasıdır. Yediğimiz gıdaların enerjiye dönüşmesini sağlama olayı metabolizmadır. Metabolizmayı etkileyen her organın görevini aşırı veya yavaş yapmasını sağlayan hormonları salgılayan bezdir.

Tiroid Bezinin Sık Görülen Hastalıkları Nelerdir?

Tiroid hastalıkları boyun bölgesiyle ilgili bir hastalık nedeniyle radyasyon almış kişilerde ve genetik yatkınlığı olan kimselerde de görülebilir.

Guatr Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Guatr, tiroid bezinin büyümesi ile ilgili bir hastalıktır. Nodüllü veya nodülsüz olabilmektedir. Daha sık iyot eksikliği olan kişilerde görülmektedir. Nodüllü guatrlar, tek nodüllü veya “multinodüler” denilen birden çok nodüllü olabilmektedir. Tek nodüllü hastalarda tiroid kanseri riski çok nodüllülere göre daha fazla olmaktadır. Guatr bazen belirti vermezken bazen nefes darlığı, öksürük ve ağrı gibi durumlarla kendini gösterebilir.

Bu şikayetler ile hekime başvuran hastalarda öncelikle tıbbi öykü dinlenir ardından TSH, T3 ve T4 hormon testleri yapılır. Fiziki muayene bulguları da oldukça mühimdir. Ultrason gibi görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılmaktadır.

Hipertiroidi Nedir?

Hipertiroidi, vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla tiroid hormonu üretmesidir. Bu nedenle metabolizmanın da daha hızlı çalışmasına neden olmaktadır. Kilo kaybı, el titremesi, çarpıntı, aşırı terleme, sıcağa karşı hassasiyet, sinirlilik ve ileri seviyelerde gözlerin dışa doğru büyümesi gibi belirtileri vardır. Bu hastaların deniz ürünlerinden, soya ve soya fasulyesinden, iyotlu gıdalardan uzak durmaları istenmektedir. Radyoaktif iyot gibi tedavi yöntemleri (hamilelere yapılmamaktadır) ve soğuk tedavi (dondurma tedavisi) uygulanmaktadır.  

Ne Zaman Cerrahi Tedavi?

Nodüller tek ise kanserleşme riski yüksektir. 0,5-1 cm olan nodüllerde bile tiroid ince iğne biyopsi yapılabilmektedir. Soğuk nodül veya solik (sert) nodüllerden mutlaka biyopsi alınmalıdır. Nodüller 3-5 cm kadar büyümüşlerse cerrahi müdahale önerilmektedir. Kanser, büyük boyut ve diğer organlara bası yapması nodüllere cerrahi müdahale gerektirmektedir.

Hipotiroidi Nedir?

Hipotiroidi, tiroid bezinin az çalıştığı ve yeterli hormonu salgılayamadığı durumdur. Bu durumda kişinin metabolizmasının yavaş çalışmasına neden olmaktadır. Halsizlik, kabızlık, cilt kuruluğu, menstrüasyon döngüsünde bozulma, kilo artışı, soğuğa karşı hassasiyet, anemi, terleme, uykusuzluk gibi belirtilere yol açabilmektedir. Bu hastalarda iyotlu tuz kullanımı önerilmektedir.

Hashimoto Tiroidi Nedir?

Hashimoto tiroidi, guatrın büyümesi ve hormonel bozukluğun birlikte görülmesidir. Tiroidin iltihaplanması durumudur.

Kimler Risk Altında?

• Genetik: Birçok hastalıkta olduğu gibi burada da genetik oldukça önemlidir. Ailesinde tiroid hastalığı olanlarda görülme ihtimali fazladır.
• Boyun bölgesine radyasyonla herhangi bir sebeple tedavi yapılan kimseler.
• İyotun az olduğu endemik bölgelerde yaşayanlar.
• Zararlı alışkanlığı bulunanlar.
• Kadınlarda daha çok görülmektedir.

Gebelikte Tiroid Tedavisi

Normalde 3,5-5,5 arası olması gereken TSH hormonu, gebelerde 2,5 altında tutulmaya çalışılmaktadır. Çünkü tiroid hormonu eksikliği, bebeğin beyin ve zekâ gelişimini engellemektedir. Gebenin tedavisi normalde diğer hastalarda iki ayda bir iken, her ay uygulanır. Bu ilaçların bebeğe de bir zararı olmadığı bilinmektedir.