İnternet ve Oyun Bağımlılığı

Bu yazımızda Oyun Bağımlılığı Nedir? Oyunlar Neden Bağımlılık Yapar? Oyun Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir? Oyun Bağımlılığının Risk Faktörleri Nelerdir? Bilgisayar ve Oyun Bağımlısı Olmanın Olası Sonuçları Nelerdir? Oyun Bağımlılığı Nasıl Bırakılır? Sorularını cevaplandırıyoruz.

Oyun Bağımlılığı Nedir?

Bağımlılık kelimesini açıklamak gerekirse; olumsuz sonuçlarına rağmen yapılmaktan alı konulamayan her türlü zevk veren eylem ve davranışlar diyebiliriz. Oyun bağımlılığı, internet bağımlılığının alt çeşididir. Yani internetin oyun amacıyla sürekli ve tekrarlayıcı bir biçimde kullanımı oyun bağımlılığıdır. Bireyin akademik ve iş başarısının düşmesi, arkadaşlık ilişkilerinin bozulması, aile ile çatışmaların ortaya çıkması durumu artık bir bağımlılık işaretidir.

Oyunlar Neden Bağımlılık Yapar?

Bağımlılığın oluşmasını inceleyen birtakım modeller vardır. Bunlardan en önemlisi “nörobiyolojik modeldir.” Örneğin bir birey herhangi bir ihtiyacı için, haz ve keyif almak için bir oyuna başvuruyor ve o zaman beyninde ödül sistemleri aktive oluyor. Burada da kişinin oyundan aldığı haz beyine kaydediliyor. Kişi haz almak için tekrardan bu oyunu oynama ihtiyacı hissediyor. Böylece her seferinde oyun oynadıkça daha fazla zaman harcıyor bunun nedeni de haz merkezlerinin tolerans geliştirmesi diyebiliriz. Eski hazzı yakalamak için her seferinde daha çok zaman harcanıyor. Oyun artık kişinin hayatında en önemli aktivite oluyor ve bu da psikososyal sorunları ortaya çıkarıyor. Bilişsel davranışçı kurama göre bağımlılık aslında bireyin baş etme yöntemi olarak tanımlanıyor. Olumsuz duygu durum, çatışma, özgüvensizlik gibi durumlarda oyuna başvuruluyor sorunlardan kaçınılıyor.

Oyun Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

• Algıda problem. (Seslenildiğinde cevap vermemesi gibi.)
• Akademik başarıda düşüş. (Ödev yapmak istememe.)
• Aile ve arkadaşlık ilişkilerinin bozulması.
• Dikkat eksikliği ve konuşma becerilerinde gerileme.
• Sadece internet ile ilgilenmek istenmesi, günlük işlerini bile yapmama.
• Oyun için uykusuz kalmayı dahi göze alma.
• Oyunun hayattaki zorluklarına ve engellerine dahi halen oyun oynamayı sürdürme.

Oyun Bağımlılığının Risk Faktörleri Nelerdir?

• Çekingen kişilik yapısı.
• Birebir arkadaşlık ilişkisi kurmada başarısızlık.
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu.
• Öğrenme güçlüğü.
• Anksiyete bozukluğu ve sosyal fobi
• Haftada 18-20 saat üzeri internet kullanımı varsa bu bireylerde oyun bağımlılığı geliştirme riski fazla olmaktadır.

Bilgisayar ve Oyun Bağımlısı Olmanın Olası Sonuçları Nelerdir?

Öncelikle bilgisayar ve oyun bağımlılığı olan bireyde altta yatan bir psikiyatrik sebep olup olmadığına bakılmalı ve bunun çözümü üzerine gidilmelidir. Oyun bağımlılığının psikolojik birçok rahatsızlığa yol açabilmesiyle birlikte bireyde göz rahatsızlıkları, omurga sorunları gibi fiziksel rahatsızlıklarda oluşturabilmektedir.

İnternet kullanımı her yaşa özgü olarak gelişime özgü olarak önerilmektedir:

• 0-2 yaş grubu: Önerilmemektedir.
• 3-4 yaş grubu: Günde 15-20 dakika ve aile ile birlikte.
• 4 yaş üstü: Her yaş için günde 10 dakika eklenebilir.

Çocuğun yaşı arttıkça okul ile birlikte internet kullanım süresi artacaktır. Bu noktada aileler belirli sınırlar koyarak bu süreci yönetmelidirler. (Gün içinde 2 saati aşmamak.) Ayrıca çocuğun gelişen teknoloji çağında internetten tamamen uzak tutulması da doğru değildir. Çocuklarda oyun oynamayı uzmanlar haftada 2-4 gün olarak önermektedir. Diğer günler aile aktiviteleri, spor gibi değişik uğraşlar çocukların gelişimi için uygun olacaktır. Aynı zamanda aileler çocuklarına sanal ortamda asla adres, telefon numarası, okul ismi, kişisel bilgiler ve fotoğraf gibi bilgilerin paylaşılmaması gerektiğini öğretmeli; herhangi bir rahatsız edici veya tehdit içeren duyum aldıklarında bunu hemen anne-baba ile paylaşmaları gerektiğini söylemelidir.

Oyun Bağımlılığı Nasıl Bırakılır?

Oyun bağımlılığının tedavisi mümkündür fakat çokta kolay değildir. Bağımlılık oluştuktan sonra tedavi uzun sürebilmekte ve bazen de birtakım ilaçlara başvurmak gerekebilmektedir. Öncelikle bağımlılığın tedavisi bireyseldir ve altında yatan psikolojik sorunlara ulaşmak gerekir. Oyun bağımlılığını tedavi etmede öncelikle altta yatan asıl sebep tedavi edilmelidir. Tedavi sadece ilaç ile değildir. Anne ve baba ile birtakım oluşturarak bundan kurtulmakta mümkündür. Aileye bu konuda eğitim vermek oldukça yerinde olacaktır. Çocuğu anlamak, kabullenmek onu bu bağımlılıktan kurtarmak için beraber zaman geçirmek, etkinlikler yapmak ve çocuğun istediği bir spor aktivitesine yazdırmak olası çözümler arasındadır.