Psikolojik İlk Yardım Nedir?

Bu yazımızda, Psikolojik İlk Yardım Nedir? Psikolojik İlk Yardım Basamakları Nelerdir? Psikolojik İlk Yardım Nasıl Yapılır? Bilinçsiz Psikolojik Desteğin Zararları Nelerdir? Travmayı Direkt veya İndirekt Yaşayanların Travmayı Atlatma Süresi Nedir? Ebeveynlerin Çocuklara Yaklaşımı Nasıl Olmalı? Sorularını cevaplandırıyoruz.

Psikolojik İlk Yardım Nedir?

Psikolojik İlk Yardım, Dünya Sağlık Örgütü’nün de bildirdiği ve onayladığı şekilde herkes tarafından yapılabilir. Deprem, heyelan, sel gibi doğal afetler ve kazalar gibi bireyde olumsuz etkiler bırakan olaylar anında ya da daha sonrasında uygulanan psikososyal müdahaledir. DSÖ bu müdahalenin yol basamaklarını pek çok dilde yayınlamıştır.

Psikolojik İlk Yardım Basamakları Nelerdir?

• İzle: Önce alan izlenmeli. Bir güvenlik problemi var mı? Kişi hangi koşullar altında? Karşımızda nasıl birisi var ve neye ihtiyacı var? Ayrıca bu aşamada kendinizi tanıtmak oldukça önemlidir. Kişi bu aşamada paylaşıma açık değil ve sorulan sorulara yanıt vermek istemiyorsa sadece yanında bulunmak beraber onunla oturmak yeterlidir. Kulağa işlevsel gelmiyor olabilir ancak orada onun için bulunduğunuzu bilmesi hazır olduğumda yanımda birisi var güveninin verilmesi oldukça önemlidir. Yardım ederken bulunulan sahanın, yaşanan felaket bölgesinin kültürü çok önemlidir. Kültürü dışında bir yaklaşımda bulunulması kişiyi ürkütebilir.
• Dinle: Kişiye “İyi misin?” sorusunu yöneltmek yerine “Neye ihtiyacın var, senin için ne yapabilirim? Sorusu sorulmalı ve ona güven verilerek ihtiyaçları, durumu dinlenmelidir.
• Bağ Kur: Bu aşama çözüme gitme aşamasıdır. Kişinin ihtiyaçları artık belirlenmiştir ve burada önemli olan bu bilgilerle ne yapılacağıdır. Kişinin çevresinde hangi kaynakları var? Ailesi ne durumda? Yakında hizmete gelen kuruluşlar neler ve onun için ne yapabilirler? Burada kişinin iyi olmasını beklemek mümkün değildir. Kendini ifade edebilir noktaya gelmesi yeterlidir.

Tüm bu aşamalarla ayrıca önemli bir durum söz konusudur. İzle aşamasında kime ilk olarak yöneleceğimizi düşünürsek ilk önce çocuklara öncelik vermeliyiz. Yetişkin grubunda da aşırı ağlayan bireyler ve hiç tepki vermeyen bireyler önceliktir. Aşırı tepkili bireylerin öncelikli olmasının nedeni çok aşırı tepki vermesiyle beraber psikolojik dayanıklılığında ve baş etme yöntemlerinde günlük yaşamında da problemler olabilmesidir. Kişiye destekle duygularını dönüştürmesine, tanımlayabilmesine ve bu tanımlamayla sakinleşmesine zemin hazırlanmış olur.

Psikolojik ilk yardımın sıklığı önemli değildir. Her günde yapılabilir, her hafta da yapılabilir. Ancak psikolojik ilk yardım yapılan bireyin kendisine ya da başkasına zarar verme ihtimali varsa burada uzmanlara yönlendirmek oldukça önemlidir.

 Psikolojik İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Psikolojik ilk yardım güvenli olan her yerde yapılabilir. Güvenlikten kasıt, kişinin kendini sessiz sakin hissettiği ve ifade edebilir durumda olmasıdır.

• İletişim ve empati kurmak: Kişinin durumunu anlamaya çalışın ve onu dinlediğinizi yanında olduğunuzu hissettirin.
• Güven Ortamı Sağlayın: Güvenli ortam hem psikolojik yardıma ihtiyaç duyan birey için hem de bu psikososyal yardımı veren kişiler için oldukça önemlidir.
• Kişiyi Aktif Olarak Dinleyin: Kişinin duygularını anlamaya çalışın ve gerçekten içtenlikle, yardım etmek için dinleyin.
• Çözüm Yolları Sunun: Kişinin mevcut durumunu anladıktan sonra gereken desteği sağlayın ve yardımcı olmaya çalışın.
• Profesyonel Destek Almasını Sağlayın: Kişinin durumu ciddiyse uzmanlara yönlendirme sağlayın.

Bilinçsiz Psikolojik Desteğin Zararları Nelerdir?

Israrcı olmak oldukça zararlı ve yanlış bir davranıştır. “Haline şükret, insanların başına neler geldi sen iyisin” gibi söylemler onun acısını ve duygusunu değersizleştirmektir ve doğru değildir. Birey iletişimini kesebilir.

Travmayı Direkt veya İndirekt Yaşayanların Travmayı Atlatma Süresi Nedir?

Dolaylı yoldan ya da doğrudan travmaya maruz kalmanın aslında ayırıcı bir yanı yoktur. Afet durumunu sosyal medyadan görmek ya da o durumu bizzat yaşamak, üçüncü perspektif olarak yineleyici noktada oradaki çalışanlar benzer belirtileri yaşayabilirler. Baş etme becerileri ve psikolojik dayanıklılık üstesinden gelme becerisi travmayı atlatma süresini belirler.

Ebeveynlerin Çocuklara Yaklaşımı Nasıl Olmalı?

Hem ebeveynler hem öğretmenler çocuklarda bu durumda kendi yaş grubunun altındaki yaş gruplarının davranışlarına dönüş hareketlerini görebilirler. Bu süreçte çocukları desteklemek oldukça önemlidir. Örneğin çocuklar ebeveyn ile uyumak isterse kabul edilmelidir. “Sen odanda uyumaya alışmıştın, lütfen odanda uyu” demek yanlış olacaktır. Güven duygusu travmayı atlatmada önemlidir. Çocuğa rutinler oluşturulmalı. Oyun oynaması, günlük tutulması sağlanmalıdır. Çocuğa her durum açıkça tanıtılmalı ve anlatılmalı, sorularına net cevaplar verilmelidir.