Gıda Bağımlılığı Nedir?

Bu makalemizde; Gıda Bağımlılığı Nedir? Gıda Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir? Kompulsif Aşırı Yiyenlerin Ortak Davranışları. Gıda Bağımlılığından Kurtulmak Mümkün Mü? Kafein Neden Bağımlılığa Neden Olur? Fast-Food Tüketimi Bağımlılığa Neden Olur Mu? Asitli İçecekler ve Bağımlılık. Çin Tuzu Bağımlılık Yapar Mı? Sorularını yanıtlıyoruz. 

Gıda Bağımlılığı Nedir?

Gıda bağımlılığı tıpkı alkol, madde ve sigara bağımlılığında olduğu gibi serotonin ve dopamin hormonları nedeniyle oluşmaktadır. Paketli, şekerli, yağlı, karbonhidratlı besinlerin çok sık tüketilmesi ve bu durumun durdurulamaz boyutlara gelmesiyle gıda bağımlılığı başlamaktadır. Bu durum kısa vadede çok önemli gibi gözükmese de uzun vadede ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getirmektedir. 

Gıda Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?

Aslında bağımlılığa sebep olan serotonin ve dopamin hormonlarıdır. Bu hormonlar kişiye huzur, sakinlik, mutluluk, enerji, canlılık gibi duygular sağlarlar. Gıda bağımlılığında duygu durum değişiklikleri de oldukça etkilidir. Bu duygu durumlarında kişi geçici bir bastırma etkisiyle yemeğe yönlenmektedir. Yüksek şeker, yağ ve tuz içeren gıdalar, beynin ödül merkezlerini uyararak kişiyi bu gıdalara daha fazla yönlendirebilir. Bu durumların sürekliliği bağımlılığı beraberinde getirmektedir. Birey bu aşırı yeme davranışını genellikle tek başınayken ve gece yapmaktadır.  Gıda bağımlılığı yaşayan kişilerde anksiyete, depresyon gibi durumlarda genellikle gözlenmektedir. 

Yeme bozukluğu da bu belirtilerden biridir. Bu durum; Anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve gece yeme sendromu olarak üçe ayrılmaktadır. Anoreksik bireyler de sürekli bir kilo kaybı sağlama amacı vardır ve aslında kiloları çok normal olsada kendilerini kilolu hissederler. Bulimia da ise kişi dilediği kadar yiyecek tüketir. Ancak sonrasında aldıkları kalorileri yakmak için yoğun bir şekilde egzersiz yapar veya kilo alımını engellemek amacıyla müshil ya da idrar söktürücü ilaçlar kullanırlar. Diğer bir belirtisi de fazla yedikten sonra kusmaktır. Gece yeme sendromunda ise enerji içeriğinin büyük bir kısmını gece alırlar. Uyku aralarında yemek yer ve uyurlar. Sağlık problemleri ortaya çıksa da bu davranışlarından vazgeçmezler. 

Kompulsif Aşırı Yiyenlerin Ortak Davranışları

• Yalnız yemek yemeyi severler.
• Hızlı yemek yemeyi severler ve hızlı kilo alırlar. 
• Midede rahatsızlık duyacak raddede yemek yerler. 

Gıda Bağımlılığından Kurtulmak Mümkün Mü?

Gıda bağımlılığından kurtulmak mümkündür ancak nasıl alkol ve sigara bağımlılığından kurtulmak için bir süreç gerekiyorsa buradaki durumda aynıdır. Gıda bağımlılığından kurtulma sürecinde diyetisyen ve psikolog desteği oldukça önemlidir. 

Kafein Neden Bağımlılığa Neden Olur?

Kafein bitkilerde bulunmaktadır. Bağımlılık yaratan hormonların salınımı tetiklediği için bağımlılık yaratmaktadır. Yeşilçay, siyah çay, kahve, gazlı içecekler, enerji içeceklerinde bulunmaktadır. Aşırı tüketimi engellenmelidir. Kafeinin fazla tüketimi tansiyon, kalp damar hastalıkları gibi pek çok rahatsızlığa neden olmaktadır. 

Fast-Food Tüketimi Bağımlılığa Neden Olur Mu?

Fast food ürünler yağ içeriğinin çok fazla olması sebebiyle bağımlılığa neden olabilmektedirler. Bunun yerine kontrollü olarak evde fast food ürünlerinin yapımı daha sağlıklı olacaktır. 

Asitli İçecekler ve Bağımlılık

Asitli içecekler içeriğindeki çok yüksek şeker oranıyla oldukça sağlıksızdırlar ve bağımlılık yaratabilirler. Bu içecekler yerine bol su, naneli ferah çaylar, ayran, ev yapımı limonata, maden suyu tüketilebilir. 

Çin Tuzu Bağımlılık Yapar Mı?

Çin tuzu olarak bilinen monosodyum glutamat (MSG), bazı insanlarda tat algısını artırabilir ve yemeklere lezzet katabilir. Paketli gıdaların çoğunda çin tuzu bulunmaktadır ve lezzetli gelen bu ürünlere ilgi oldukça artmaktadır ancak MSG'nin bağımlılık yapıcı bir özelliği olduğu yönünde kesin bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır.

Aşırı yeme alışkanlığı, vücutta birçok komplikasyona yol açabilir. Öncelikle, fazla kalori alımı obezite riskini artırarak yağ birikimine neden olabilir. Bu durum, insülin direnci ve yüksek kan şekeri gibi sorunlara yol açan metabolik sendromu tetikleyebilir. Ayrıca, obezite yüksek kolesterol seviyeleri ile birleştiğinde kalp hastalıkları ve felç riskini de artırır. Aşırı yeme, tip 2 diyabet gelişiminde de etkili olabilir. Sindirim sorunları, mide rahatsızlıkları ve reflü gibi problemler de sık görülür. Bunun yanı sıra, yağlı karaciğer hastalığı gibi karaciğerle ilgili sorunlar da ortaya çıkabilir. Psikolojik açıdan bakıldığında, aşırı yeme alışkanlığı anksiyete, depresyon ve düşük özsaygı gibi sorunları tetikleyebilir. Son olarak, aşırı kilo, uyku apnesi gibi solunum problemlerine yol açabilir. Bu komplikasyonların önlenmesi için dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz önem taşır; profesyonel destek almak da oldukça faydalı olabilir.