Bebeklerde ve Çocuklarda Kalça Çıkığı Tedavisi

Bu makalemizde; Bebeklerde Kalça Çıkıklığı, Bebeklerde Kalça Çıkığı Neden Olur? Hangi Bebekler Risk Grubundadır? Bebeklerde Kalça Çıkığının Belirtileri Nelerdir? Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Tespit Edilir? Bebeklerde Kalça Çıkığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Bebeklerde Kalça Çıkığını Önlemek İçin Neler Yapılabilir? Perthes Hastalığı Nedir? Sorularını yanıtlıyoruz.

Bebeklerde Kalça Çıkıklığı

Kalça çıkığı ya da diğer adıyla gelişimsel kalça displazisi, bebekler ve küçük çocuklarda kalça ekleminin düzgün bir şekilde gelişmemesi sonucu meydana gelen bir durumdur. Uyluk kemiği olarak bilinen femurun kalça kemiğiyle birleştiği bölge yuvarlak bir formdadır ve kalça kemiği içinde bulunan bir çukura oturarak eklem oluşturur. Bu yapısından ötürü bu ekleme "top ve yuva eklemi" denir. Gelişimsel kalça displazisinde ise eklemin yuva kısmı yeterince derin değildir ve femur başı düzgün bir şekilde yerine oturamaz, dolayısıyla kalça eklemi gevşek hale gelir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Neden Olur?

Bebeklerde kalça çıkığının kesin nedenleri henüz tam olarak açıklanamamıştır. Ancak, bu durumun gelişmesinde etkili olabilecek bazı faktörler vardır. Bunlar arasında anne karnındaki amniyon sıvısının düşük seviyeleri, ters doğum pozisyonu(makat geliş), çoklu gebelik ve aile de kalça çıkığı öyküsünün varlığı sayılabilir. İlk gebeliklerde, rahmin henüz tamamen gevşememesi nedeniyle bebek üzerindeki baskı, kalça çıkığını tetikleyebilir. Bu nedenle, ilk hamileliklerde kalça displazisi daha fazla görülebilir. Ayrıca; yanlış kundaklama, bazı doğuştan gelen hastalıklar veya sendromlar da kalça çıkığının nedenleri arasında yer alabilir. 

Hangi Bebekler Risk Grubundadır?

Aile öyküsü ve makat geliş kalça çıkıklığı gelişiminde risk faktörleridir. 

Bebeklerde Kalça Çıkığının Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde kalça çıkığı genellikle belirti vermeyebilir, bu nedenle erken tanı için düzenli doktor kontrolleri oldukça önemlidir. (Özellikle doğumdan sonra ilk 1-1.5 ay arasında) Ancak, bazı bebeklerde kalça çıkığı, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bunlar arasında, iki bacak arasında uzunluk farkı, kalça eklemindeki hareket kısıtlılığı (örneğin, bacakların dışa doğru açılamaması), kalça ve bacaklardaki deri katmanlarının sayısında ve şeklinde asimetri, oturma, emekleme ve yürüme gibi kaba motor gelişiminde gerilik, yürüyen bebeklerde aksama ve kalça eklemi hareket ettirildiğinde tıklama sesi duyulması yer alabilir. Bu tür belirtiler, kalça çıkığının varlığını gösterebileceği için dikkatle izlenmelidir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Tespit Edilir?

Gelişimsel kalça çıkığı, doğumdan sonraki ilk bir-bir buçuk ay içinde uzman hekim tarafından yapılan muayene ile tespit edilir. Hekim, bebeklerin kalça ve bacaklarını hareket ettirerek, Ortolani ve Barlow testleriyle durumu değerlendirir. Fiziksel muayenenin yanı sıra, ultrason ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleri de kalça çıkığı teşhisini doğrulamak için kullanılır. Ultrason, 6 aydan küçük bebeklerde tercih edilirken, röntgen 4-6 aydan büyük bebeklerde kullanılır. Bu yöntemler, doğru tanı konulmasına ve uygun tedavi sürecinin planlanmasına yardımcı olur.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir? 

Bebeklerde kalça çıkığı tedavisi, çıkığın şiddetine ve bebeğin yaşına göre değişir. Erken dönemde en yaygın tedavi yöntemi, bacakları doğru pozisyonda tutarak kalça eklemindeki dislokasyonu düzelten Pavlik bandajıdır. Eğer bu yöntem etkili olmazsa, atel veya yumuşak splintler de kullanılabilir. 6 aydan sonra kalça çıkığı tedavi edilmezse cerrahi müdahale gerekebilir. Ayrıca bazı hafif vakalarda gözlem ve izleme yapılabilir, fizyoterapi ile hareket kabiliyeti artırılabilir. Tedavi süreci uzman hekim tarafından düzenli olarak takip edilmelidir.

Bebeklerde Kalça Çıkığını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Gelişimsel kalça çıkığını tamamen önlemek mümkün olmasa da, bebeklerin düzenli tarama testlerine tabi tutulması, hastalığın erken dönemde tespit edilmesine olanak tanır. Bu sayede, tedavi hızlı bir şekilde uygulanabilir ve komplikasyon riski en aza indirilebilir. Ayrıca, bebeklerin bacakları sıkıca sarılarak kundaklanması, kalça gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden, bebeğin kalça ve diz eklemlerinin serbestçe hareket edebileceği rahat kıyafetler giymesi, kalça çıkığını önleme de faydalıdır.

Perthes Hastalığı Nedir?

Perthes hastalığı, son yıllarda çocuklarda daha sık görülmeye başlanan, uyluk kemiği (femur) başında kan akışının bozulması nedeniyle kemik dokusunun ölmesiyle karakterize bir kalça rahatsızlığıdır. Bu hastalık genellikle tek taraflıdır; ancak bazı durumlarda her iki kalçayı da etkileyebilir, bu da tanıyı zorlaştırabilir. Perthes hastalığı, 1,5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülebilir, ancak en sık 4 ile 10 yaş arasında rastlanır. Erkek çocuklarda daha yaygın olan hastalık, genellikle yürürken aksama ve kalça ile dizde ağrı ile belirti verir. Perthes tanısı konan çocuklar ömür boyu izlenmeli ve tedavi edilmelidir. Hastalığın tamamen iyileşmesi uzun süre alabilir ve tedavi sürecinde düzenli kontroller gereklidir. Perthes, kalça şekil bozuklukları, kıkırdak hasarı ve femur kısalığı gibi komplikasyonlara yol açabilir.