Alzheimer Nedir?

Alzheimer Nedir?

Bu makalemizde; Alzheimer Nedir? Alzheimer Nedenleri Nelerdir? Alzheimer Belirtileri Nelerdir? Alzheimer Teşhisi Nasıl Konulur? Erken Teşhis, Alzheimer Tedavisi Nasıl Yapılır?Alzheimer Bakımı Konularını değerlendiriyoruz. 

Alzheimer Nedir?

Alzheimer, nörolojik bir unutkanlık hastalığıdır. Sıkça rastlanan bir demans türüdür ve beyin hücrelerinin kaybına yol açan ilerleyici bir nörolojik rahatsızlıktır. Bu hastalık, düşünce, bellek ve davranış işlevlerinde azalmaya neden olur; belirtiler ise yaş ilerledikçe yavaşça belirginleşir. Kadınlarda daha sık rastlanır. Nedeni; kadınların erkeklere oranla daha uzun yaşamalarıdır. 

Alzheimer Nedenleri Nelerdir?

  • İleri yaş.
  • Down sendromlu olmak.
  • Genetik faktörler.
  • Uyku düzeni bozuklukları.
  • Geçmişte yaşanmış olan kafa travmaları.
  • Hareketsizlik ve obezite.
  • Stres.
  • Aşırı sigara kullanımı.
  • Yüksek tansiyon ve kolesterol.
  • Yetersiz ve sağlıksız beslenme gibi faktörler alzheimer rahatsızlığına neden olabilmektedir. 

Alzheimer Belirtileri Nelerdir?

Başlangıç evresi:

  • Günlük yaşamı etkileyecek şiddette unutkanlık. (Özellikle isimleri ve yakın zamanda yaşananları unutma.)
  • Kaygılı bir ruh hali.
  • Uygun kelimeleri bulmada güçlük.
  • Rutin işleri tamamlama süresinin uzaması.
  • Planlama ve organizasyon sorunları.
  • Son gelişmeleri ve isimleri unutmaları.
  • Problem çözme yetisinin azalması.
  • Günlük işleri yapmakta zorlanmak.
  • Karar verme yeteneğinde zayıflık.

Orta Evre:

  • Kişisel bakımda yardıma ihtiyaç.
  • Zaman kavramlarını yitirme.
  • Basit matematik işlemlerini yapamama.
  • Aile ve arkadaşları tanımakta zorluk.
  • Depresif ruh hali.
  • Hafıza kaybı ve kafa karışıklığında artış.
  • Bakıma ve desteğe ihtiyaç duyma.
  • Uyku bozuklukları yaşama.
  • Düşüncelerin sürekli tekrarı.
  • Gerçek olmayan şüpheler geliştirme.

Son Evre:

  • İdrar kontrolünü kaybetme.
  • Bağışıklığın azalması.
  • Yeme zorluğu ve kilo kaybı.
  • Tamamen kaybolan hafıza.
  • Aile ve yakın çevrenin unutulması.
  • İletişim becerisinin kaybı.
  • Temel aktiviteleri yardım olmadan yapamama.

Alzheimer Teşhisi Nasıl Konulur?

Alzheimer teşhisi için hastanın öyküsü dinlenir ve Alzheimer testi yapılır. Beyin MR, beyin elektro çekilir ve kan tetkikleri yapılır. Muayene sırasında geçici hafızayı değerlendiren standart testler uygulanır. Alzheimer ile karışabilen diğer tıbbi durumları ayırt etmek için biyokimyasal analizler, hormon testleri ve karaciğer fonksiyonları gözden geçirilir; ayrıca B12 vitamin seviyeleri kontrol edilir.

Erken Teşhis

Alzheimer hastalığı, ilerleyici bir nörodejeneratif bozukluktur ve beyin hücrelerinin hasar görmesiyle belirtiler kötüleşir. Erken evrelerde hafıza kaybı gibi hafif semptomlar görülebilir, ancak zamanla bu semptomlar şiddetlenir ve günlük yaşamı etkileyen daha ciddi bilişsel sorunlar gelişir. Bu durumu önleyebilmek adına erken teşhiste doku kayıplarının önüne geçilebilmektedir. 

Alzheimer Tedavisi Nasıl Yapılır?

Alzheimer tedavisinde hastalığın hangi aşamada olduğu oldukça önemlidir.  Başlangıç seviyesinde oldukça güzel sonuçlar alınabilir. Orta seviyede ilerlemesi durdurulabilir, ileri seviyede ise hastanın ve hasta yakınının konforunu sağlamaya yönelik çalışmalar yapılabilir. 

Alzheimer hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak bazı yöntemler semptomları hafifletebilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Yalnız yaşayan hastalar için evde gerekli düzenlemeler yapılmalı ve unutkanlığı önleyici tedbirler alınmalıdır. 

Hastalığın semptomlarının hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için hekim tarafından bazı ilaçların kullanımı önerilebilir. Donepezil, Rivastigmin ve Takmin gibi kolinesteraz inhibitörleri ile Memantin en sık tercih edilen ilaçlardır. Bu ilaçlar, hastalığa doğrudan tedavi sağlamasa da semptomatik tedavinin bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Alzheimer Bakımı

Hastanın sevdiği kişilerin fotoğrafı ortamda olup, sevdiği müzikler açılabilir. Televizyondan sevdiği programları izleyebilir ve sevdiği yiyecek içecekler verilebilir. Doğru ve sağlıklı beslenme oldukça önemlidir.

Hasta yakınları, hastanın otoritelerini elinden almamalı, sorumluluk vermeli ve olabildiğinde ev ortamlarını değiştirmemelidirler. 

Uzm. Dr. Ömür TATLIKAZAN

Nöroloji (Beyin ve Sinir Hastalıkları) Uzmanı