Stres Yönetimi ve Ruh Sağlığı İçin Neler Yapılabilir? başlıklı yazımızda konunun detaylarını anlatacağız. Stres, fiziksel ve zihinsel sağlığa zarar verebilir. Stresin vücut üzerindeki etkilerini azaltmak için farkındalık, meditasyon, egzersiz ve rahatlama gibi stres yönetimi tekniklerini kullanmak önemlidir. Endişeli veya stresten bunalmış hisseden kişiye, bir terapist veya sağlık uzmanı yardımcı olabilir.
Stres Yönetimi Nedir?
Herkes hayatının çeşitli dönemlerinde stres yaşar. Stres, değişiklikler veya zorluklarla (stres etkenleri) karşılaşıldığında ortaya çıkan normal bir tepkidir. Vücut, fiziksel ve zihinsel olarak strese tepki verir.
Stres yönetimi, kişinin stres etmenlerine nasıl tepki verdiğini geliştirmek için çeşitli tekniklerin kullanılmasını içerir. Bu teknikler, stres kaynaklı semptomları önleyebilir veya hafifletebilir.
Stres Fiziksel ve Zihinsel Sağlığı Nasıl Etkiler?
Stres hissedildiğinde aşağıdakilerin yaşanması mümkündür:
- Anksiyete, depresyon veya panik ataklar
- Göğüs ağrısı veya hızlı kalp atış hızı
- Yorgunluk veya uykusuzluk
- Baş ağrısı
- Yüksek tansiyon
- Mide rahatsızlığı (hazımsızlık)
Kötü Yönetilen Stresin Riskleri veya Komplikasyonları Nelerdir?
Stresten bunalmış hisseden insanlar, bununla başa çıkmak için sağlıksız davranışlara yönelebilirler. Bu davranışlara örnek vermek gerekirse:
- Alkol kullanımı
- Aşırı yeme dahil olmak üzere yeme bozuklukları
- Sigara içmek
- Madde kullanım bozuklukları
Stres Faktörlerini Bulmanın Yolları Nelerdir?
Yaşamdaki stresi azaltmak için atılacak ilk adım, stres faktörlerini belirlemektir. Taşınma, iş değişikliği veya boşanma gibi büyük bir şeyi belirlemek kolaydır ancak küçük stres etmenlerinin fiziksel ve zihinsel sağlık üzerinde de büyük etkisi olabilir.
Stres seviyesi ve başa çıkma mekanizmalarını izlemek için bir günlük tutmak faydalı olabilir. Bir günlük, stres faktörlerini ve kalıpları belirlemeye yardımcı olabilir.
Bir hafta veya daha uzun süre için aşağıdakileri not almak yararlıdır:
- Stresin nedeni
- Fiziksel ve duygusal olarak nasıl hissedildiği
- Stres kaynağına olan tepki
Stresle Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?
Stresli durumlarla baş etmenin birçok yolu vardır. En fazla faydayı elde etmek içi bu teknikler sadece stres belirtileri gösterilmeye başlandığında uygulanmamalı, günlük yaşama dahil edilmeye çalışılmalıdır. Çoğu insan, birkaç yöntemin kombinasyonunu kullanarak rahatlama sağlar.
Rahatlama Teknikleri
- Daha çok gülün: Araştırmalar, gülmenin stres hormonu kortizolü azalttığını gösteriyor ve bu da kişinin ruh halini olumlu anlamda değiştiriyor. Komik bir şeyler izlemek veya sizi güldüren biriyle bir araya gelmek stresi azaltacaktır.
- Zihninizi sakinleştirin: Farkındalık, meditasyon, masaj ve derin nefes egzersizleri kalp atış hızını düşürüp zihin sakinleştirebilir. Ayrıca sevilen melodileri veya yatıştırıcı sesleri dinlemek de fayda sağlar.
Fiziki Teknikler
- Fiziksel olarak aktif olmak: Dışarıda yürümek veya arkadaşlarla egzersiz yapmak ruh halini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yoga veya tai chi gibi fiziksel egzersizler de denenebilir.
- Sağlıklı bir beslenme düzenini takip etmek: Daha fazla taze meyve ve sebze tüketmek hedeflenmelidir. Yağlı yiyecekleri, kafeini ve şekeri kesmek tavsiye edilir.
- Uyku alışkanlıklarını iyileştirmek: Daha iyi uyumak için elektronik cihazları kapatmak, rahatlatıcı bir ortam yaratmak, kitap okumak ya da ılık bir banyo ile gevşemek faydalı olabilir.
- Madde kullanmayı bırakmak: Eğer kullanılıyorsa sigara bırakılmalı ve alkol azaltılmalıdır.
Bilişsel Teknikler
- Bir günlük tutmak: Günün başarılarını yazın. Ayrıca bu günlükte günün olumlu olaylarından veya minnettar olduğunuz üç şeyden bahsedin.
- Kendine zaman ayırmak: Her gün kendinize özel en az bir şey yapmaya çalışın. Bu; meditasyon yapmak, bir arkadaşla bir araya gelmek, kitap okumak veya bir hobi üzerinde çalışmak olabilir.
- Yardım almak: Bir ruh sağlığı uzmanı, stresi daha iyi yönetme tekniklerini öğrenmeye yardımcı olabilir. Bilişsel davranışçı terapi, stres faktörlerine nasıl tepki verdiğinizi değiştirmeye yardımcı olabilecek kanıtlanmış bir tekniktir.
- Duyguları paylaşmak: Bunalmış hissettiğinizde, güvendiğiniz bir arkadaşınızla bağlantı kurun. Yüz yüze veya telefonda bir ses duymak yardımcı olabilir.
- Kontrolü ele almak: Zamanı daha iyi yönetmek ve yapılacak işleri azaltmak için listeleri veya akıllı telefon uygulamalarını kullanın. Günü bir önceki akşamdan planlamayı deneyin, böylece ne bekleyeceğinizi ve neleri ertelemeniz gerekebileceğini bilirsiniz. Başkalarının isteklerine hayır deme iznini kendinize verin.
Stres Konusunda Ne Zaman Bir Doktorla İletişime Geçmeliyim?
Aşağıdakileri yaşayan kişi, mutlaka bir doktorla iletişime geçmelidir:
- Anksiyete veya depresyon
- Göğüs ağrısı
- Madde bağımlılığı
- İntihar düşünceleri
Stres herkesin hayatının doğal ve normal bir parçasıdır. Stresi tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Bazı stres faktörleri her zaman kontrol dışı olacaktır. Kişi, stresli durumlara nasıl tepki verdiği konusunu ele almak için stres yönetimi tekniklerini kullanabilir. Bir doktorla konuşmak, stresi en aza indirmenin sağlıklı yollarını bulmak için iyi bir ilk adımdır. Kişi eğer bunun için uygunsa, doktor onu bir terapiste havale edebilir veya anksiyete ya da diğer stres kaynaklı sağlık sorunları için ilaçlar reçete edebilir.