Rosacea Gül Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Rosacea Gül Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda konunun detaylarını anlatacağız. Rosacea (gül hastalığı) yüzde kızarıklığa neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Rosacea belirtilerinin en sık görüldüğü yerler burun, yanaklar ve alındır. Rosacea hayat boyunca alevlenebilir ve genellikle 30 yaşından sonra başlar. İlaçlar, kremler ve losyonlar semptomları azaltmaya yardımcı olur.

Rosacea (Gül Hastalığı) Nedir?

Gül hastalığı olarak da bilinen rosacea yüzde veya gözler de dahil olmak üzere vücudun diğer bölgelerinde kızarıklığa neden olan yaygın bir iltihaplı cilt rahatsızlığıdır. Durumun farklı türleri ciltte sivilce ve şişliklere neden olabilir. Bu, tedavisi olmayan ve ömür boyu süren bir durumdur.

Rosacea'nın (Gül Hastalığı) Türleri Nelerdir?

Dört farklı rosacea türü bulunmaktadır. Bunlar:

• Eritematotelanjiektatik: Rosacea kalıcıdır ve genişlemiş ve görünür kan damarları (vasküler) ile yüzde kızarıklığa neden olur. Bu tip, semptomların beklenmedik bir şekilde gelip gittiği alevlenmeler gösterir.
• Papülopüstüler: Ciltte irin veya sıvı dolu sivilceler oluşur. Cilt şişebilir ve belirtiler akneye benzer.
• Phymatous: Belirtiler cildin şişmesine ve kalınlaşmasına neden olur. Cilt engebeli olabilir ve çoğunlukla burnu etkiler. Belirtiler, burnun şişkin görünmesine neden olabilir (rinofima).
• Oküler: Rosacea gözleri etkileyerek tahriş olmalarına, kanlanmalarına veya sulanmalarına neden olabilir. Gözler ışığa karşı hassastır ve göz kapaklarında ağrılı şişlikler (arpacık) oluşabilir.

Rosacea (Gül Hastalığı) Ne Kadar Yaygındır ve Kimleri Etkiler?

Rosacea ABD'de 14 milyondan fazla insanı etkiler. Rosacea herkeste görülebilir ancak en sık açık tenli insanları ve kadınları etkiler. Belirtiler genellikle 30 yaşından sonra ortaya çıkar. Bu durum çocukları ve ergenleri etkileyebilir ancak bu çok nadirdir. Ailede bu hastalığa sahip biri varsa kişinin rosacea olma olasılığı daha yüksektir.

Araştırmalar, erkeklerin durum ilerleyene kadar tedaviyi geciktirmenin bir sonucu olarak daha şiddetli semptomlara sahip olduğunu göstermektedir.

Rosacea (Gül Hastalığı) İşaretleri Nelerdir?

Rosacea'nın kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterebilir. Çoğu zaman, potansiyel işaretlerin tümü ortaya çıkmaz.

Rosacea her zaman aşağıdaki gibi birincil işaretlerden en az birini içerir:

• Kızarma: Rosacea hastası olan birçok kişide flushing adı verilen sık kızarma öyküsü vardır. Gelip gidebilen yüz kızarıklığı, durumun en erken belirtisidir.
• Kalıcı kızarıklık: Kalıcı yüz kızarıklığı, geçmeyen bir allık veya güneş yanığına benzeyebilir.
• Şişlikler ve sivilceler: Ciltte genellikle küçük, kırmızı, katı yumrular veya irin dolu sivilceler gelişir. Bazen şişlikler akneye benzeyebilir ancak rosacea siyah noktalara neden olmaz. Yanma veya batma olabilir.
• Görünür kan damarları: Ciltte ince, kırmızı çizgiler gibi görünen küçük kan damarları görünür hale gelir.

Rosacea'nın (Gül Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Rosacea işaretlerine ek olarak, hastalığın belirtileri aşağıdakileri içerir:

• Göz tahrişi: Gözler tahriş olabilir ve sulu veya kanlı görünebilir. Bu durum arpacıkların yanı sıra göz kapaklarında kızarıklık ve şişmeye neden olabilir. Şiddetli vakalar tedavi edilmezse kornea hasarına ve görme kaybına yol açabilir.
• Yanma veya batma: Yüzde yanma veya batma hissi oluşabilir ve kaşıntı veya gerginlik hissi de gelişebilir.
• Kuru görünüm: Yüzün orta kısmının derisi pürüzlü olabilir ve çok kuru görünebilir.
• Plaklar: Çevreleyen deride değişiklik olmadan döküntüye benzeyen kabarık kırmızı lekeler (plaklar) gelişebilir.
• Cilt kalınlaşması: Bazı rosacea vakalarında cilt kalınlaşıp genişleyerek rinofima adı verilen bir duruma yol açabilir. Bu durum burunda meydana gelir ve burnun bombeli bir görünüme sahip olmasına neden olur.
• Şişme: Yüzde şişme (ödem) bağımsız olarak ortaya çıkabilir veya diğer rosacea belirtilerine eşlik edebilir.

Rosacea (Gül Hastalığı) Belirtileri Vücudun Neresini Etkiler?

Rosacea belirtileri vücudun aşağıdakiler başta olmak üzere birçok farklı bölgesini etkileyebilir:

• Burun,
• Çene,
• Yanaklar,
• Alın,
• Gözler,
• Göğüs,
• Kulaklar,
• Boyun,
• Saç derisi.

Rosacea (Gül Hastalığı) Semptomlarını Neler Tetikler?

Rosacea teşhisi konan her kişinin semptomlarının alevlenmesine neden olan tetikleyiciler vardır. Olası rosacea tetikleyicileri aşağıdakiler gibidir:

• Güneşe maruz kalma,
• Sıcak veya soğuk havalar,
• Stres,
• Alkol tüketimi,
• Baharatlı yiyecekler,
• Cilt veya saç ürünleri (losyonlar, saç spreyi),
• Hormonal değişiklikler.

Kişi, rosacea semptomlarını neyin tetiklediğinden emin değilse, birkaç gün ila birkaç hafta boyunca yiyeceklerin, içeceklerin, cilt bakım ürünlerinin ve aktivitelerin bir listesini ve bunların o gün cildini nasıl etkilediğini not almalıdır. Bu, belirtilerin alevlenmesine neyin neden olabileceğini daraltmaya yardımcı olabilir. Kişi, belirtilerini neyin tetiklediğini belirlediğinde, tetikleyicilerden kaçınarak alevlenmelerin sıklığı azaltılabilir.

Rosacea'ya (Gül Hastalığı) Ne Sebep Olur?

Rosacea'nın nedeni bilinmemektedir. Çalışmalar rosacea’nın aşağıdakilerin bir belirtisi olabileceğini düşündürmektedir:

• Kan damarları: Bağışıklık veya sinir sistemini etkileyen bir durum.
• Mikroskobik deri akarları (Demodex): Vücutta, burunda ve yanaklarda yaşayan doğal, mikroskobik bir akar vardır. Bu akarlardan çok fazla olması rosacea semptomlarına neden olur.
• Bir enfeksiyon: pylori bakterisi enfeksiyona neden olabilir. Araştırmalar, bu enfeksiyonu geçiren kişilerde rosacea gelişebileceğini göstermektedir.
• Bir protein arızası: Katelisidin proteini cildi enfeksiyondan korur. Protein gerektiği gibi çalışmıyorsa, rosacea belirtileri yaşanabilir.

Rosacea (Gül Hastalığı) Otoimmün Bir Hastalık mıdır?

Rosacea'nın nedenleri ve otoimmün bir durum olup olmadığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırmalar devam etmektedir. Bazı rosacea türleri bağışıklık sisteminin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkar. Bağışıklık sisteminin görevi, bakteriler gibi kişiyi hasta eden yabancı istilacılardan vücudu korumaktır. Papülopüstüler rosacea teşhisi konan kişiler arasında yaygın olan belirli bir bakteri türü (Bacillus oleronius), bağışıklık sisteminin bakterileri fazlasıyla telafi etmesine ve sağlıklı cilt hücrelerine saldırmasına neden olabilir. Bu, rosacea semptomlarına neden olan bir otoimmün tepkidir.

Diğer rosacea vakaları, bağışıklık sisteminin çevresindeki değişikliklere karşı son derece hassas olmasının bir sonucu olabilir. Bu değişiklikler, semptomları tetikleyen güneş ışığına maruz kalma veya sıcaklık dalgalanmalarını içerebilir. Sonuç olarak bağışıklık sistemi, çevredeki değişikliklere uyum sağlamak için aşırı çalışır ve bu da semptomlara neden olur.

Rosacea (Gül Hastalığı) Nasıl Teşhis Edilir?

Rosacea teşhisi için doktor belirti ve semptomları kapsamlı bir şekilde inceleyecek ve kişinin tıbbi geçmişini alacaktır. Kişi muayene sırasında doktora, cildiyle ilgili yaşadığı sorunları (kızarıklık, şişlikler veya sivilceler, yanma, kaşıntı vb.) tümüyle anlatmalıdır. Rosacea'yı teşhis etmek için özel bir test yoktur.

Rosacea (Gül Hastalığı) Nasıl Tedavi Edilir?

Rosacea tedavisi kişiden kişiye değişir ve semptomları hafifletmeye veya azaltmaya ve daha da kötüleşmelerini önlemeye odaklanır. Rosacea için tedavi seçenekleri aşağıdakileri içerebilir:

• İlaçlar: Rosaceanın neden olduğu şişlik, sivilce ve kızarıklıkları tedavi etmek için çeşitli oral ve topikal ilaçlar vardır. İlaçlar semptomları yönetmeye ve alevlenme sayısını azaltmaya yardımcı olur.
• Lazer tedavisi: Doktor, görünür kan damarlarını çıkarmak ve ciltteki kızarıklık miktarını sınırlamak için lazer kullanabilir.
• Cerrahi prosedürler: Şiddetli vakalarda doktor, rinofimada ortaya çıkabilen burun şekil bozukluğunu düzeltmek için ameliyat önerebilir.

Rosacea Hangi İlaçlarla Tedavi Edilir?

Doktorlar, rosacea semptomlarını tedavi etmek için aşağıdakiler başta olmak üzere bazı ilaçlar önerebilir:

• Şişlik ve sivilceleri azaltmak için doksisiklin gibi antibiyotikler (haplar, jel veya kremler).
• Kızarıklığı azaltmak için brimonidin jel.
• Şişlik ve sivilceleri en aza indirmek için azelaik asit, ivermektin veya metronidazol içeren kremler veya jeller.

Yeni bir ilaca başlamadan önce, dozaj, ne zaman alınacağı ve yan etkileri hakkında mutlaka doktorla konuşulmalıdır. Ayrıca herhangi bir ilaç etkileşiminden kaçınmak için kişi, o dönem kullandığı diğer tüm ilaçların listesini de doktoruyla paylaşmalıdır.

Rosacea (Gül Hastalığı) Olanlar Hangi Yiyeceklerden Kaçınmalıdır?

Bazı çalışmalar, acı ve baharatlı yiyeceklerin rosacea semptomlarını tetikleyebileceğini göstermektedir. Hastalık teşhisi konan her kişinin çevresinde benzersiz ve kişisel tetikleyiciler olacaktır ve baharatlı yiyeceklerin rosacea alevlenmesine neden olacağının garantisi yoktur. Baharatlı yiyecekler yedikten sonra semptomlar alevlenirse, gelecekteki alevlenmeleri önlemek için bu tür yiyecekleri yemekten kaçınmak gerekir.

Tedavi Ne Kadar Süre Sonra Etkisini Gösterir?

Belirtilerin azalması birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir. Doktor ilaç reçete ettiyse, ilacın etkili olduğundan emin olmak için tedaviyi izleyecektir. Belirtiler düzelmeye başladıkça doktor muhtemelen dozajı azaltacaktır.

Rosacea (Gül Hastalığı) Nasıl Önlenebilir?

Rosacea'nın nedeni bilinmediğinden, onu önlemek de mümkün değildir. Ancak çevrede semptomları tetikleyen şeyleri belirleyerek ve bunlardan kaçınarak rosacea alevlenmesi riski azaltılabilir.

Dışarı çıkarken ve cildi güneşin UV ışınlarına maruz bırakırken her zaman dikkatli olunmalıdır. Güneş ışığı rosacea semptomlarını tetikleyebilir ve güneş hasarı bir alevlenmeden sonra cildin iyileşmesini zorlaştırabilir. Her gün güneş kremi kullanılmalı ve gün boyunca güneş kremi sık sık tekrar uygulanmalıdır. Cildi güneş ışığından korumak için UV-koruyucu giysiler ve aksesuarlar da giyilebilir.

Rosacea (Gül Hastalığı) Hastalarını Neler Bekliyor?

Rosacea kronik bir durumdur, bu da belirtilerin beklenmedik bir şekilde ortaya çıkıp kaybolabileceği anlamına gelir. Kişi çevredeki bazı şeylerin belirtilerini tetiklediğini biliyorsa, alevlenmeyi önlemek için bu tetikleyicilerden kaçınmalıdır.

Rosacea zararsız bir durumdur ve sadece cilt rahatsızlığına ve görünüm değişikliklerine neden olur. Şiddetli ve tedavi edilmeyen vakalar, çoğunlukla burnu etkileyen cilt şekil bozukluğuna yol açabilir. Ciddi rosacea vakaları ameliyatla tedavi edilir ancak birçok kişi reçeteli ilaçlar veya reçetesiz satılan kremler, jeller veya losyonlarla hafif semptomlardan kurtulur.

Rosacea (Gül Hastalığı) Tamamen Geçebilir mi?

Rosacea için bir tedavi yoktur ancak semptomları ve alevlenmeleri azaltmak için tedavi seçenekleri mevcuttur. Kişi doktorla semptomları hakkında konuşmalıdır. Doktor; durumunu yönetmesine ve semptomları remisyonda tutmasında (geri dönmelerini engellemede) hastaya yardımcı olacaktır.

Rosacea (Gül Hastalığı) Makyajla Kapatılabilir mi?

Reçetesiz satılan makyaj ürünleri rosacea’yı kapatmaya yardımcı olabilir. Makyajın türü, belirtilere göre değişir ve şunları içerebilir:

• Cildin pembe-kırmızı arası bir renk tonu varsa yeşil renkli baz nemlendiriciler kızarıklığı en aza indirebilir. Yeşil renk kırmızı tonu dengeler.
• Yağsız ve doğal cilt tonundan bir ton açık kapatıcılar veya fondötenler.
• Cildi tahriş edebilecek daha az bileşen kullanarak kızarıklığı azaltmak için mineral pudralar.
• Cildi tahriş eden maddelerden kaçınmak için kokusuz veya hassas cilt ürünleri.
• Cilt kızarıklığını ve küçük akne benzeri sivilceleri tedavi etmek için topikal antibakteriyel kremler.
• Cildi rosacea semptomlarını tetikleyebilen güneşin zararlı UV ışınlarından korumak için güneş kremi. Birçok makyaj ürünü çok işlevlidir ve diğer bileşenlere ek olarak güneş kremi de içerir.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Kişide rosacea belirtileri veya semptomları varsa, bunlar özellikle de ağrı ve rahatsızlığa neden oluyorsa bir doktoru ziyaret etmek gerekir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• Alevlenmeleri nasıl önleyebilirim?
• Hangi cilt bakım ürünlerini kullanmalıyım?
• Belirtilerim için reçete edilen ilacı ne zaman ve ne sıklıkta almalıyım?
• Belirtilerim varken makyaj yapabilir miyim?
• Belirtilerimi tedavi etmek için ameliyata ihtiyacım var mı?

Rosacea (Gül Hastalığı) ve Lupus Döküntüsü Arasındaki Fark Nedir?

Rosacea belirtileri ile lupus teşhisinin neden olduğu ve genellikle "kelebek" döküntüsü olarak adlandırılan döküntü benzerdir. Her iki durum da yüzdeki cildi, özellikle de yanakları ve burnu etkileyebilir. Her iki durum da güneşe maruz kalındığında alevlenebilir. Lupus döküntüsü ile rosacea arasındaki en büyük fark döküntünün dokusu ve görünümüdür. Lupus döküntüsü kırmızı, pullu, kaşıntılı cilt lekelerine neden olur. Rosacea ise cildin kırmızı, şiş ve engebeli görünmesine yol açar. Rosacea zararsız bir durumdur ve lupus döküntüleri yara izi ya da saç dökülmesi gibi uzun vadeli cilt hasarlarına neden olabilir.

Rosacea, çoğunlukla yüzde kızarıklığa neden olan zararsız bir cilt rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlığın teşhis edildiği kişilerin, semptomların görünümlerini nasıl etkilediğine bağlı olarak öz saygıları ve duygusal durumları hakkında endişeleri varsa bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmelerinde fayda vardır. Doktor alevlenmeleri azaltmak ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olmak için tedavi seçenekleri bulmak konusunda hastaya yardımcı olacaktır.