Parkinson Nedir?

Parkinson hastalığı, ortaya çıkardığı sonuçlarla hayat kalitesini düşüren, oldukça zor bir rahatsızlıktır. Görülme olasılığı düşük olsa da, ilerleyen ve tedavi uygulanmadan iyileşme göstermeyen rahatsızlıklar arasındadır.

Genellikle, 50 yaşın üzerinde ortaya çıkan parkinson, titremeli felç hastalığı olarak da adlandırılır. Hastalığın, 60 yaş grubunda görülme oranına bakıldığında, 100 kişiden 1 kişi olarak analiz edilir.

Parkinson hastalığının, görüldüğü kişilerde belirtilerin ortaya çıkmasıyla şüphe duyulur. Ardından, yapılan incelemelerle hastalığın tanısı kesinleşir.

Parkinson hastalığının; yarattığı sonuçlar, hastalığın nasıl oluştuğu sorusunu ortaya çıkarır.

Parkinson Hastalığı Nasıl Oluşur?

Beynin hareket sisteminden sorumlu sinir hücreleri, dopamin adı verilen kimyasal bir madde üretir. Beyin, bu dopamini depolar ve ihtiyaç durumunda salgılar. Böylece, sinir hücrelerinin birbiriyle haberleşmesini sağlayarak hareket sisteminin düzen içerisinde ilerlemesini sağlar.

Dopamin denilen bu maddenin; üretilmesini sağlayan sinir hücrelerinin hasar görmesi sonucunda, istenilen dopamin elde edilemez. Beynin yeterli dopamin salgılayamamasıyla hareket sistemi, belirli düzende ilerleyemez. Ortaya çıkan bu olumsuzluklar sonucunda, parkinson hastalığı açığa çıkar.

Parkinson Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Parkinson hastalığı; açığa çıkarken gösterdiği belirtiler, teşhis konulması açısından önem taşır.

Parkinson hastalığının belirtileri arasında şunları sayabiliriz:

• Dinlenme sırasında titreme: Parkinson hastalığında en sık rastlanan belirtidir. Hastaların büyük çoğunluğunda titreme belirtisi görülür. Hareketsiz durumdayken el veya ayakta ortaya çıkar. Genellikle bir elde başlar ve zamanla sürekli hale gelir. Heyecanlanma, sinirlenme gibi duygu durumu değişikliklerinde titreme artar. Uyku esnasında ya da iş yapma sürecinde titreme kaybolur.
• Hareketlerde yavaşlama: Harekete başlamada gecikme yaşanar. Hareketi tamamlama süresi uzar. Oturulan yerden kalkma, yatakta dönme, yürüme, yemek yeme, elbise giyme gibi günlük işleri tamamlama sırasında hareketlerde yavaşlama hissedilir.
• Kaslarda sertlik: Kol, bacak, gövde ve boyun kaslarında sertlik hissedilir. Hareket tamamlanırken kaslar sürekli direnç halindedir.
• Denge bozukluğu: Bu belirti, parkinson hastalığının ilerleyen dönemlerinde görülür. Hasta; geri çekilme hareketi gerçekleştirirken, düşme eğilimi gösterir.

Parkinson hastalığında; öne çıkan belirtilerin dışında, kişinin kendinde fark edebileceği diğer belirtiler de olabilir.

Parkinson Hastalığında Görülen Diğer Belirtiler Nelerdir?

Parkinson hastalığında;  şüphe uyandıracak ve temelde sayılabilecek unsurlar dışında, hastalığın varlığını düşündürecek şüpheli başka belirtiler de bulunur.

Parkinson hastalığında ortaya çıkabilecek diğer belirtiler arasında;

• Küçük adımlarla yavaş yürüme
• Boyun ve gövdenin üst kısmında öne doğru eğilme
• Sık yaşanan düşmeler
• Kollarını sallanmadan yürüme
• Yazı yazarken yavaşlama ve yazının küçülmesi
• El becerisinde azalma
• Yüz mimiklerinde azalma
• Konuşurken vurguların kaybolması. Hep aynı tonda, kısık sesle ve yavaş konuşma
• Yutma güçlüğü ve ağızdan salya akması
• Yüzde ve saç diplerinde aşırı yağlanma
• Kabızlık
• Sık idrara çıkma
• Kol veya bacaklarda, kaslarda, eklemlerde ağrı, yanma ve sızıların olması
• Sık aralıklarla ve canlı rüyalar görme
• Üzüntünün ve sıkıntı hissinin artması
• Hafızada zayıflama belirtilerini sıralayabiliriz.

Parkinson Hastalığında Tedavi Mümkün mü?

Parkinson hastalığının, tam anlamıyla tedavi edilmesi mümkün değildir. Hastalık sürecinde, tedaviyle asıl hedeflenen, hastanın günlük yaşamını aksatan faktörleri kontrol altına almaktır.

Tedaviyle amaçlananlardan bir diğeri de; hastanın, başkasının yardımına ihtiyaç duymadan günlük hayatını devam ettirebilmesini sağlamaktır.

Amaca yönelik oluşturulan uygun tedavi yöntemleri, parkinson hastalığıyla mücadelede büyük önem taşır.

Parkinson Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Parkinson hastalığının tedavisinde; beyinde dopamin ürününün salgılanmasını sağlayan sinir hücrelerinin, ihtiyacını karşılayabilecek dozda uygun ilaç, hastaya verilir.

Dışardan alınan bu ilaçlarla; hastanın hareket sistemi, mümkün olduğunca kontrol altına alınmaya çalışılır.

Parkinson Hastalığında Cerrahi Tedavi

İlaçlara iyi yanıt vermeyen Parkinson hastalarında derin beyin stimülasyonu (DBS) uygulanabilir. Cerrahi bir işlemle, elektrotlar beynin bir kısmına yerleştirilir ve bunlar göğüs bölgesine yerleştirilen küçük bir elektrikli cihaza bağlanır. Cihaz ve elektrotlar beyindeki hareketi kontrol eden belirli bölgeleri ağrısız bir şekilde uyararak Parkinson'un titreme, hareket yavaşlığı ve katılık gibi hareketle ilgili semptomlarının çoğunu durdurmaya yardımcı olabilir. DBS'nin yalnızca semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğini, hastalığın ilerlemesini iyileştiremeyeceğini veya durduramayacağını akılda tutmak önemlidir.

Tüm beyin ameliyatlarında olduğu gibi, DBS de küçük bir enfeksiyon, inme, kanama veya nöbet riski taşır.

Parkinson hastalarının tedavisinin nörolog, fizik tedavi uzmanı, konuşma terapisti, psikiatrist ve gerekli olduğunda beyin ve sinir cerrahisi uzmanı tarafından üstlenilen bir takım çalışması olduğu unutulmamalıdır. 

Parkinson Hastalığında Aile Desteği Ne Kadar Önemlidir?

Parkinson hastalığında hastanın bakımını üstlenen kişilerin;

• Hastalık hakkında bilgi edinmesi,
• Hekimin belirlediği ilaç kullanımı, beslenme ve egzersiz programlarına hastanın uyumunu sağlaması,
• Hastaya saygılı, anlayışlı ve sabırlı davranması,
• Hastayı yapabileceği işler konusunda cesaretlendirmesi,
• Hastanın sosyal hayattan uzaklaşmamasını sağlaması,
• Hastanın günlük hayatını rahatça sürdürmesi için gerekli ev içi düzenlemeleri yapması,

hastalığın seyrini olumlu yönde etkiler.

Parkinson Hastalığında Doktora Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Parkinson hastalığında; kişinin kendinde erkenden fark edeceği belirtiler sayesinde, hastalığın zaman kaybetmeden tanısı konulabilir. Belirtiler fark edildiğinde, kişinin en  kısa zamanda bir uzmana giderek şikayetlerini bildirmesi gerekir. Böylece, hastalığın kesin tanısı konarak tedavi sürecine başlanmalıdır..

Kişinin kendisinde fark ederek, doktora başvurmasını gerektiren belirtiler arasında;

• Dinlenme sırasında el veya ayaklarda titreme
• Vücudun belli bir tarafında, kol ya da bacak kaslarında hissedilen sertlik
• Hareketlerin fark edilir şekilde yavaşlaması
• Öne doğru eğimli, yavaş ve küçük adımlarla ve kolları sallamadan yürüme
• Konuşmanın yavaşlaması
• Mimik kullanımında azalma
• Yazı yazarken yavaşlama ve yazının küçülmesini sayabiliriz.