Gebelikte Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Gebelikte Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları bulabilirsiniz. Gestasyonel hipertansiyon, gebeliğin ikinci yarısında (tipik olarak 20 haftadan sonra) başlayan 140/90 (14/9) ya da daha yüksek tansiyona sahip olma durumudur. Hamilelik sırasında yüksek tansiyon, vücudu normalden farklı şekillerde etkileyebilir. Yüksek tansiyon kontrol altına alınmazsa hem gebe hem de fetüs komplikasyonlar açısından risk altındadır.

Hamilelikte Hipertansiyon Nedir?

Hamileliğe bağlı hipertansiyon, hamileliğin 20. haftasından sonra başlayan ve bebek doğduktan kısa bir süre sonra sona eren yüksek tansiyondur. Gebeliklerin yaklaşık %6 ila %8'inde görülür. Doktor ayrıca hamilelik sırasındaki yüksek tansiyonu gestasyonel hipertansiyon veya hamileliğin neden olduğu hipertansiyon olarak da adlandırabilir.

Gestasyonel hipertansiyon, diğer hipertansiyon türlerinden farklıdır çünkü gebeliğin ikinci yarısında başlar ve doğumdan sonra geçer.

Yüksek tansiyon herhangi bir belirgin belirtiye neden olmayabilir, bu nedenle doktorun hamile kişinin tansiyonunu ölçebilmesi için tüm doğum öncesi randevulara gidilmesi önemlidir. Hamilelik sırasında yüksek tansiyon, çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Doktor gebeyi ve fetüsü daha yakından izleyecek ve hamileliğin geri kalanında yüksek tansiyonu yönetmeye yardımcı olacaktır.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?

Tansiyon, kanın kan damarlarının duvarına doğru yaptığı itme kuvvetinin veya basıncının ölçümüdür. Hipertansiyon (yüksek tansiyon) olduğunda bu, kan damarı duvarlarına karşı olan basıncın normal aralığın üzerinde olduğu anlamına gelir.

Hamilelik Sırasındaki Yüksek Tansiyonun Diğer Dönemlerdekinden Farkı Nedir?

Hamilelik sırasındaki yüksek tansiyon, vücudu hamile olunmayan zamana göre farklı şekilde etkiler. Kalp, hamilelik sırasında daha çok çalışır çünkü çok daha fazla kan pompalamak zorundadır. Bu da vücuda ekstra stres bindirir.

Yüksek tansiyon, plasentanın nasıl geliştiğini ve çalıştığını da etkileyebilir. Bu, fetüsün normal bir oranda büyümesi için ihtiyaç duyduğu besinleri alamayabileceği anlamına gelir. Eğer gebede yüksek tansiyon varsa hem gebe hem de bebek doğumdan önce, doğum sırasında ve doğumdan sonra daha yüksek komplikasyon riski altındadır.

Hamilelik Sırasında Karşılaşılabilecek Farklı Yüksek Tansiyon Türleri Nelerdir?

Hamilelik sırasında karşılaşılabilen birkaç farklı yüksek tansiyon türü vardır. Bu, yüksek tansiyonun ne zaman başladığına ve neden olduğu semptomlara bağlı olarak değişir.

Hamilelik sırasında en sık görülen yüksek tansiyon türleri aşağıdakiler gibidir:

• Kronik hipertansiyon: Hamilelikten önce veya hamileliğin erken dönemindeki (20. haftadan önce) yüksek tansiyondur. Bu tip hipertansiyon bebek doğduktan sonra da devam eder. Kronik hipertansiyonu olan kişilerde de preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) gelişebilir. Bu, preeklampsi ile birleşmiş kronik hipertansiyon olarak da bilinir.
• Gestasyonel hipertansiyon: Gebeliğin ikinci yarısındaki yüksek tansiyondur. Gestasyonel hipertansiyonu olan bazı kişiler preeklampsi geliştirmeye devam edecektir. Gestasyonel hipertansiyon geliştirilirse doktorun gebe kişiyi daha sık görmesi gerekecektir.
• Preeklampsi: Gebeliğin yalnızca ikinci yarısında (tipik olarak gebeliğin 27. haftasından sonra) görülen bir durumdur. İdrarda yüksek kan basıncı değerleri ve idrarda protein varsa, doktor bu durumu teşhis eder. Bu plasentayı olduğu kadar karaciğeri, böbrekleri, akciğerleri veya beyni de etkileyebilir. Beyni etkilediğinde, kişi nöbet (eklampsi) riski altındadır.

Hamilelik Sırasında Yüksek Tansiyon Geliştirme Riski Kimlerde Daha Yüksektir?

Aşağıdaki durumlarda hamilelik sırasında yüksek tansiyon geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir:

• 20 yaşın altında veya 40 yaşın üzerinde olmak,
• Geçmiş gebeliklerde gestasyonel hipertansiyon veya preeklampsi geçirmiş olmak,
• Ailede gestasyonel hipertansiyon öyküsü olması,
• Diyabet veya gebelik diyabeti olması,
• Lupus gibi bir bağışıklık sistemi bozukluğu olması,
• Böbrek hastalığı olması,
• Birden fazla bebek bekleniyor olması (ikizler, üçüzler veya daha fazlası),
• Siyahi olmak.

Gestasyonel Hipertansiyon ve Preeklampsi Aynı Şey midir?

Gestasyonel hipertansiyon ve preeklampsi aynı şey değildir. Gestasyonel hipertansiyon, gebeliğin ikinci yarısında ortaya çıkan ancak böbrekleri etkilemeyen veya idrarda proteine neden olmayan yüksek tansiyondur. Bu durum preeklampsiye dönüşebilir, bu nedenle doktor hamileliği daha sık aralıklarla izleyecektir.

Preeklampsi, gebeliğin ikinci yarısında da ortaya çıkan ciddi bir yüksek tansiyon şeklidir. Tedavi edilmeyen preeklampsi böbrek, karaciğer ve beyin hasarı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Preeklampsi ayrıca fetüs için büyüme sorunlarına neden olabilir ve ölü doğum riskini artırabilir.

Hamilelik Sırasında Yüksek Tansiyona Ne Sebep Olur?

Hamilelik sırasındaki hipertansiyonun kesin nedeni bilinmemektedir. Belirli koşullar veya faktörler riski artırabilir.

Hamilelikte Yüksek Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?

Yüksek tansiyon bazen "sessiz katil" olarak adlandırılır çünkü çoğu insan tansiyonunun yüksek olduğunu fark etmez. Tansiyonun yüksek olduğunu söyleyebilecek bir doktor dışında, bunun anlaşılmasını sağlayacak diğer bazı işaretler aşağıdakiler gibidir:

• Şişlik (ödem),
• Baş ağrısı,
• Ani kilo alımı,
• Görüşte değişiklikler,
• Mide bulantısı ya da kusma,
• Bir seferde çok az işemek,
• Karın bölgesindeki ağrı.

Hamilelikte Yüksek Tansiyonun Tehlikeleri Nelerdir?

Herkes hamilelik sırasında hipertansiyondan kaynaklanan komplikasyonlar geliştirmez. Bununla birlikte, yüksek tansiyon gebe kişiyi aşağıdaki komplikasyonlarla karşı karşıya kalma tehlikesine sokar:

• Nöbetler,
• Felç,
• Geçici böbrek yetmezliği,
• Karaciğer sorunları,
• Kan pıhtılaşma sorunları.

Ayrıca, hipertansiyonu olanların sezaryen doğuma ihtiyaç duyma riski daha yüksektir.

Gebelik Hipertansiyonu Bebeği Nasıl Etkiler?

Hamilelik sırasında yüksek tansiyon (hipertansiyon), plasentanın (fetüsün besin ve oksijen kaynağı) yeterli kan almasını engelleyebilir. Kan ve besinlerdeki bu azalma aşağıdakilere neden olabilir:

• Düşük doğum ağırlığı veya rahim içinin büyüme kısıtlaması Düşük doğum ağırlığı, bir bebeğin 2.5 kilogramdan daha hafif doğması demektir.
• Erken doğum (gebeliğin 37. haftasından önce doğmak).
• Ölü doğum.
• Bebeğin vaktini doldurmadan (39 haftalık gebelik) önce doğum indüksiyonu.

Yüksek tansiyonu olan çoğu kişi, bu duruma hamileliğin erken döneminde yakalandığında sağlıklı bebekler doğurur. Durum ne kadar şiddetliyse, ciddi komplikasyonlar için o kadar fazla risk altında olunur.

Hamilelik Sırasında Normal Tansiyon Kaçtır?

Tansiyon iki sayıdan olur. İlk sayı sistolik kan basıncıdır. Kalbin nasıl daraldığının veya kasıldığının bir ölçüsüdür. İkinci sayı, diyastolik kan basıncıdır. Bu, atımlar arasında dinlenirken kalbi ölçer.

Kan basıncı milimetre cıva veya mmHg cinsinden ölçülür. Doktor kan basıncını 120'ye 80 (12’ye 8) şeklinde veya sistolik kan basıncını diyastolik kan basıncına göre okur.

Doktoru ilk üç aylık dönemde görmek önemlidir, böylece tipik tansiyon aralığı kontrol edilebilir. İkinci trimesterde kan basıncı genellikle düşer, bu nedenle kronik hipertansiyonu tespit etmek zor olabilir. Kan basıncı hamilelik sırasında 140/90 mmHg'nin üzerindeyse, doktor bunu kontrol altına almak için ilaç yazabilir. 160 mmHg'nin üzerindeki sistolik kan basıncı veya 110 mmHg'nin üzerindeki diyastolik kan basıncı felçlere veya nöbetlere neden olabilir. Bu durumda hamilelik sırasında hastane ortamında tedavi gerektirebilir.

Gebelikte Hipertansiyon Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, her doğum öncesi randevuda tansiyonu ölçer. Tansiyon gün boyunca dalgalanır ve birçok faktör onu yükseltebilir.

Doktor normal tansiyon okumalarında herhangi bir değişiklik görürse veya normalden yüksek bir okuma alırsa, hipertansiyon olduğundan şüphelenebilir. Daha normal bir okuma için randevunun ilerleyen saatlerinde tansiyonu kontrol etmek yapılacak ilk eylem şeklidir. Tansiyon stabilize olmazsa, doktor ek testler yapabilir.

Ek kan basıncı okumaları dışında doktor ayrıca aşağıdakileri yapabilir:

• İdrarı protein için kontrol eder.
• Şişlik ya da ödem olup olmadığını kontrol eder.
• Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını ve kan pıhtılaşma faktörlerini kontrol etmek için kan testleri yapar.

Hamilelikte Yüksek Tansiyonun Tedavisi Nedir?

Doktorlar, hamilelik sırasında yüksek tansiyonu çeşitli şekillerde tedavi eder. Tedavi; durumun ciddiyetine, genel sağlık durumuna ve hamilelikte ne kadar ilerlendiğine bağlıdır.

Doktor tansiyonu yakından izlemek ve hipertansiyon semptomlarını kontrol etmek isteyecektir. Bu, tansiyonu kontrol etmek ve idrarı preeklampsi belirtileri açısından test etmek için daha sık doğum öncesi ziyaretler anlamına gelebilir. Doktor ayrıca tedavinin bir parçası olarak aşağıdakileri de önerebilir:

• Evde tansiyonu izlemek,
• Tansiyonu düşürmek için ilaç reçete etmek,
• Hastaneye yatış.

Tedavinin amacı tansiyonu düşürmek veya daha kötüye gitmesini ve komplikasyonlara neden olmasını önlemektir.

Doktor ayrıca fetüsü izlemek ve sağlığını kontrol etmek için sık sık testler yapmak isteyecektir. Bu testlerden bazıları aşağıdakiler gibidir:

• Non stress (stressizlik) testi,
• Biyofiziksel profil,
• Doppler ultrason (kan akışını ölçen bir ultrason türü),
• Cenin hareketlerin hesaplamak (veya tekme saymak).

Doktor fetüsün erken doğacağını hissederse, ciğerlerini olgunlaştırmaya yardımcı olması için hamile kişiye steroidler verebilir. Bu steroidler, bebeğinizin doğumda solunum problemleri yaşama olasılığını azaltır.

Yüksek Tansiyon ile Güvenli Bir Doğum Yapmak İçin Hangi Adımlar Atılabilir?

Güvenli ve sağlıklı bir doğum yapma ihtimalini artırmak için atılabilecek adımlar aşağıdakiler gibidir:

• Herhangi bir tansiyon ilacının reçete edildiği şekilde alınması,
• Evde tansiyonu kontrol etmek,
• Tüm doğum öncesi ziyaretlere gitmek,
• Gerekirse erken doğum yapmak,
• Sağlıklı bir beslenme düzenini sürdürmek ve daha az tuz tüketmek,
• Aktivite ve egzersizle ilgili doktorun talimatlarına uymak.

Tansiyonu iyi yönetilirse, hipertansiyonu olan çoğu kişinin hamilelik ve doğum sırasında ciddi komplikasyonları olmayacağını bilmek önemlidir.

Hamilelikte Yüksek Tansiyonu Olanlar Doğum İndüksiyonuna İhtiyaç Duyar mı?

Doktor erken doğum yapmanın daha güvenli olduğunu düşünüyorsa, doğumun başlatılmasını önerebilir. Bu, çocuğun 37. gebelik haftasına (preterm) gelmeden önce gerçekleşebilir.

Yatak İstirahati Gebelik Hipertansiyonuna Yardımcı Olur mu?

Yatak istirahati, doktorun hamilelik sırasında hipertansiyon tedavisi için önerebileceği tedavilerden biridir.

Hamilelik Sırasında Hipertansiyon Önlenebilir mi?

Hamilelikte yüksek tansiyonun (hipertansiyon) nedeni bilinmediği için önlenmesi zordur. Hamilelik sırasında (ve hamile olunmayan zamanlarda) yüksek tansiyonu önlemek için yapılabilecek en iyi şeyler aşağıdakiler gibidir:

• Sağlıklı kiloyu korumak,
• Sağlıklı bir beslenme düzenini takip etmek,
• Haftada birkaç kez yürümek, bisiklete binmek veya başka bir egzersiz yapmak,
• Sigara ve alkol içeren içeceklerden kaçınmak,
• Bolca dinlenmek.

Yüksek tansiyon geliştirme riski altında olanlar için doktor, her gün bir bebe aspirini alınmasını önerebilir. Yüksek tansiyon geliştirme riskini anlamak ve uyarı işaretlerini bilmek, hastalığın ciddi komplikasyonlarını önleyebilir.

Tansiyonuyla ilgili endişeleri olanlar veya hipertansiyon geliştirme riskini merak edenler mutlaka bir doktorla görüşmelidir.

Bebek Doğduktan Sonra Yüksek Tansiyon Devam Eder mi?

Hamilelik sırasında yüksek tansiyon (hipertansiyon) genellikle bebeğin doğumundan sonra geçer. Bununla birlikte, gelecekte yüksek tansiyon ve kalp hastalığı riskini artırır. Şiddetli bir preeklampsi veya gestasyonel hipertansiyonu olanların doğumdan sonra birkaç hafta ilaca ihtiyacı olabilir. Doğum sırasında şiddetli bir yüksek tansiyonu olanların, doğumdan sonraki 10 gün içinde (bebek doğduktan sonra) doktoru görmeleri önemlidir.

Hamilelikten önce kronik hipertansiyonu olan kişilerde genellikle doğumdan sonra da durum devam eder. Bazen tansiyon doğumdan sonra yüksek kalabilir ve ilaçla tedavi gerektirebilir. Doktor, tansiyonu yönetmek için hamilelik sonrası kişiyle birlikte çalışacaktır.

Hamilelikteki Hipertansiyon Hakkında Ne Zaman Endişelenmek Gerekir?

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşılırsa hemen bir doktorla iletişime geçilmelidir:

• Geçmeyen ani baş ağrıları,
• Bulanık görme veya çift görme,
• Şişme veya ödem,
• Normalden daha az idrar yapmak.

Kişiye hipertansiyon teşhisi konduysa, durumu en iyi nasıl yönetebileceği konusunda doktoruyla konuşmalıdır. Doktor, yüksek tansiyonun gebe veya fetüs için ciddi komplikasyonlara neden olmadığından emin olmaya yardımcı olabilir.

Gestasyonel hipertansiyon veya gebelik sırasındaki yüksek tansiyon hem gebe hem de fetüs için ciddi komplikasyonlara neden olabilir. İyi haber şudur ki bu tür yüksek tansiyon genellikle bebek doğduktan sonra ortadan kalkar. Yüksek tansiyonun tedavisi; daha fazla tansiyon ölçümü, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir. Yüksek tansiyon iyi yönetildiğinde ciddi sorunlara yol açmaz. Bununla birlikte, eğer iyi yönetilmezse erken doğum, plasentanın ayrılması (abrupsiyonu) veya diğer ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Tansiyonun ölçülmesi veya tansiyonunu yönetme konusunda herhangi bir endişesi olanlar mutlaka doktoruyla bu konuyu konuşmalıdır.