Uyku Apnesi Nedir? Sebepleri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Makalemizde, günümüzde giderek artan uyku apnesi hastalığının detaylarına değinecceğiz. "Uyku apnesi nedir?", "Uyku apnesinin sebepleeri nelerdir?", "Uyku apnesinin belirtileri nelerdir?", "Uyku apnesi nasıl teşhis edilir?", "Uyku apnesi nasıl tedavi edilir?", gibi soruların cevaplarını detaylandıracağız.

Uyku Apnesi Nedir?

Uyku apnesi, uyurken nefesinizin durup yeniden başlamasıdır. En yaygın tip, obstrüktif uyku apnesi olarak isimlendirilir. Uyku apnesi daha ciddi sorunlara yol açabileceği için tedavi edilmesi gerekmektedir.

Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir?

Uyku apnesinin belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Nefes almanın durup yeniden başlaması
• Nefes nefese kalma, horultu veya boğulma hissi
• Sık sık uyanmak
• Yüksek sesle horlamak

Gün içinde ise aşağıdaki belirtileri yaşayabilirsiniz:

• Çok yorgun hissetmek
• Dikkat dağınıklığı yaşamak
• Ruh hali değişimleri yaşamak
• Uyandığında baş ağrısı hissetmek

Uyku Apnesi Olduğunuzu Nasıl Anlayabilirsiniz?

Uyku apneniz olup olmadığını kendi başınıza anlamak zor olabilir. Çünkü insan, uyku halinde neler yaptığının bilincinde olamaz. Belirtilerinizi kontrol edebilmesi için bir tanıdığınızdan, siz uyurken yanınızda kalmasını istemek, belirtilerinizi tespit etmek konusunda yardımcı olabilir.

Hangi Durumlarda Hekime Başvurulmalıdır?

Aşağıdakiler gibi uyku apnesinin ana semptomlarından herhangi birine sahipseniz bir doktora görünmeniz gerekir:

• Nefesiniz siz uykudayken durup yeniden başlıyorsa
• Uyurken nefes alamıyor, horultu veya boğulma sesleri çıkarıyorsanız
• Gün boyunca daima kendinizi çok yorgun hissediyorsanız

Bir başkası da bu belirtilerin sizde olduğunu gördüyse, onları da beraberinizde doktora getirmek faydalı olabilir.

Uyku apnesi teşhis ve tedavi edilmezse ciddi problemlere sebep olabilir.

Uyku Apnesinin Sebepleri Nelerdir?

Uyku apnesi, uyurken solunum yollarınız çok daralırsa ortaya çıkar. Bu, düzgün nefes almanızı engeller. Uyku apnesi aşağıdaki durumlarla ilişkilendirilmiştir:

• Fazla kilolu olmak
• Geniş bir boyna sahip olmak
• Yaşlanmak (Ancak çocuklar ve genç yetişkinler de uyku apnesi olabilir)
• Başka aile üyelerinde de uyku apnesi olması
• Sigara içmek ve alkol kullanmak
• Büyük bademciklere veya adenoidlere sahip olmak
• Sırtüstü uyumak
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) sahip olmak

Uyku Apnesi Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz uyku apneniz olabileceğini düşünürse, bazı testler yapılaması için sizi bir uyku kliniğine sevk edebilir. Klinikte size, uyurken nefes alıp vermeniz ve kalp atışınız vb. kontrol eden cihazlar yerleştirilir. Doktorların uyku apnesi belirtilerini kontrol edebilmesi için sizden bunları gece boyunca takmanız istenecektir. Bu işlem genellikle hastanelerin uyku laboratuvarlarında gerçekleştirilmektedir. Bazı durumlarda (evde bakım hastası vb.) ev ortamında da uygulanabilir.

Test sonuçları, uyku apneniz olup olmadığını ve varsa ne kadar şiddetli olduğunu gösterecektir. Bu, siz uyurken nefesinizin ne sıklıkta durduğuna bağlıdır. (AHI puanı)

Uyku Apnesi Nasıl Tedavi Edilir?

Uyku apnesi kimi zaman; kilo vermek, sigarayı bırakmak ve alkolü azaltmak gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri yaparak tedavi edilebilir. Ancak birçok kişinin CPAP makinesi adı verilen bir cihazı kullanması gerekir.

Uyku Apnesi Tedavisinde CPAP Makinesinin Rolü Nedir?

CPAP makinesi, uyurken ağzınıza veya burnunuza taktığınız bir maskeye nazikçe hava pompalar. CPAP makinesi uyku apnesi olanlara şu şekilde yardımcı olur:

• Hava yollarınızın çok daralmasını önleyerek uyurken nefesinizi iyileştirir.
• Uyku kalitenizi artırır ve daha az yorgun hissetmenize yardımcı olur.
• Yüksek tansiyon gibi uyku apnesine bağlı sorunlarla ilgili riskleri azaltır.

CPAP cihazı kullanmak ilk başta tuhaf gelse de kullanmaya devam etmeye çalışmanız gerekir. Cihazı her gece kullanırsanız daha iyi sonuç alırsınız. Cihazı rahatsız veya kullanımını zor bulursanız bu durumu doktorunuzla paylaşın.

Uyku Apnesi İçin Diğer Tedavi Yolları Nelerdir?

Uyku apnesi için kullanılan diğer tedavi türleri şunlardır:

• Uyurken hava yollarınızı açık tutan dişlik benzeri bir cihaz kullanmak.
• Büyük bademciklerin çıkarılması gibi nefes almanıza yardımcı olacak cerrahi işlemler

Bu tedaviler bir CPAP makinesi kadar iyi sonuç vermeyebilir.

Uyku Apnesinden En Az Hasarla Etkilenebilmek İçin Neler Yapılabilir?

Uyku apnesi teşhisi aldıysanız size yardımcı olması için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Uyku apneniz hafif düzeydeyse, yapmanız gereken şeyler şunlardır.

• Fazla kiloluysanız kilo vermeye çalışın.
• Düzenli egzersiz yapın. (Aktif olmak semptomlarınızın düzelmesine ve sağlıklı bir kiloda kalmanıza yardımcı olur)
• Yatak odanızın karanlık ve sessiz olmasını sağlayın ve her gün aynı saatte yatıp aynı saatte uyanmak gibi bir uyku alışkanlığı edinin.
• Yan yatın. (Pijamanızın arkasına bir tenis topunu koymayı deneyin veya uykunuzda yan tarafınızda kalabilmenize yardımcı olması için özel bir yastık kullanın)
• Sigara içmeyin.
• Alkol tüketmeyin. (Özellikle de uyumadan kısa bir süre önce)
• Bir doktor tarafından önerilmedikçe uyku hapı almayın. (Bu, uyku apnesini daha da kötüleştirebilir)
  

Uyku Apnesi Hangi Sorunlara Yol Açar?

Uyku apnesi tedavi edilmezse, başta aşağıdakiler olmak üzere bazı başka sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Yüksek tansiyon.
• Felç geçirme riskinde artış.
• Tip 2 diyabet.
• Kalp rahatsızlığı.
• Depresyon veya ruh hali değişiklikleri.
• Trafik kazası gibi yorgunluktan kaynaklanan ciddi bir kaza geçirme riskinde artış.
• İşte veya okulda konsantrasyon zorluğu.

Uyku apnesi eşiniz için de zor olabilir ve onunla olan ilişkinizi zorlaştırabilir.

Uyku apneniz doğrulandıysa, belirtileriniz kontrol altına alınana kadar araç kullanmamalısınız.