Tam Kan Sayımı (Hemogram) Nedir? Kan Tahlili Sonuçları Ne Anlama Gelir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Tam kan sayımı, kırmızı kan hücrelerinin, hemoglobinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin miktarlarını ve boyutlarını ölçen bir kan testidir. Bir sağlık kuruluşu bunu tıbbi durumları izlemek ve teşhis etmek ve bağışıklık sisteminin sağlığını kontrol etmek için kullanabilir. Enfeksiyonlar, ilaçlar, anemi ve kanser anormal sonuçlara neden olabilir.
Tam kan sayımı, doktorların sağlık durumlarını izlemek veya teşhis etmek için kullandığı bir kan testidir. Tam kan sayımı doktora, ilaçların veya tıbbi durumların vücudu nasıl etkilediği ve bağışıklık sisteminin sağlığı hakkında bilgi verir. Kan kanserleri, anemi, enfeksiyonlar ve diğer durumları tespit edebilir.
Tam kan sayımı için bir sağlık hizmeti sağlayıcısı kandan bir örnek alır ve bunu bir laboratuvara gönderir. Laboratuvar kırmızı kan hücrelerinin, hemoglobinin (kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan protein), beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin miktarını ölçer. Ayrıca kan hücrelerinin boyutunu da ölçerler. Tam kan sayımı ile birlikte doktor, kan hücrelerinin mikroskop altında nasıl göründüğü hakkında daha fazla bilgi veren bir periferik kan yayması da isteyebilir.
Diferansiyelli tam kan sayımı, laboratuvarın her farklı beyaz kan hücresi türünü ve olgunlaşmamış (henüz tam gelişmemiş) kan hücrelerini de saydığı anlamına gelir. Bu, doktora farklı bağışıklık sistemi hücrelerinde neler olduğu hakkında daha fazla bilgi verir.
Doktorlar aşağıdaki durumlarda tam kan sayımı isteyebilir:
Tam kan sayımı doktora, kişinin aşağıdakilere sahip olup olmadığını söyleyebilir:
Bunlar enfeksiyonlar, kanser, kan hastalıkları ve ilaç yan etkileri dahil olmak üzere birçok sağlık durumunun belirtisi olabilir. Ancak doktor tam kan sayımı sonuçlarını semptomlarla birlikte kullanarak nedenini daraltabilir veya teşhis edebilir.
Tam kan sayımı sırasında özel bir bilgisayar kırmızı kan hücrelerini (eritrositler), beyaz kan hücrelerini (lökositler) ve trombositleri (trombositler) sayar ve boyutlarına bakar. Doktor diferansiyelli tam kan sayımı isterse, örnekteki farklı beyaz kan hücrelerini ve olgunlaşmamış hücreleri de sayar. Sonuçlarla ilgili net olmayan bir şey varsa bir patolog bilgisayarın sonuçlarını doğrulamak için örneğe mikroskop altında bakacaktır.
Kırmızı kan hücreleri için tam kan sayımında doktor şunlara bakar:
Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin boyutunu ve hemoglobin konsantrasyonlarını tanımlayan indeksler de görülebilir. Bunlar şunları içerir:
Tam kan sayımındaki trombosit sayımının sonuçları şunları içerir:
Doktor sadece toplam beyaz kan hücresi sayımı veya diferansiyel içeren bir tam kan sayımı isteyebilir. Diferansiyel, her farklı beyaz kan hücresi türünü ve olgunlaşmamış kırmızı kan hücrelerini sayar. Bunlar mutlak hücre sayısı ("abs" olarak yazılır) veya tüm beyaz kan hücrelerinin yüzdesi (%) olarak gösterilebilir.
Bunlar tam kan sayımı testi sonuçlarında şu şekilde görülebilir:
Tam kan sayımına hazırlanmak için bir şeyler yiyip içmeyi kesmeye veya özel talimatlara uymaya gerek yoktur. Normaldeki gibi yiyip içilebilir ve kullanılan ilaçlar varsa bunlar alınabilir. Ancak doktor aynı anda başka kan testleri için de numune alıyorsa, bu testler için özel talimatlar olabilir.
Kan örneği almak için sağlık görevlisi kolu temizler ve buraya bir iğne yerleştirir. İğne batabilir veya biraz acıtabilir. Bebeklerde doktorlar genellikle iğneyi bebeğin topuğuna batırır. Sağlık görevlisi iğne aracılığıyla kandan bir örnek alır ve bunu bir tüpte toplar. Bazen doktor birden fazla tüp kan alabilir. Kan alındıktan sonra doktor iğneyi çıkarır ve kola bir bandaj yerleştirir. Doktor kanı test için bir laboratuvara gönderir.
Tam kan sayımı testi için kan alındıktan sonra kolda bir miktar gazlı bez ve bantla sabitlenmiş bir bandaj olacaktır. Kol birkaç saat boyunca biraz ağrıyabilir. İğnenin yerleştirildiği yerde küçük bir morluk oluşabilir.
Tam kan sayımı güvenli ve yaygın bir testtir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıfsa, kan alınan bölgede küçük bir enfeksiyon riski vardır. Nadiren bazı insanlar kan alımından sonra biraz baygınlık veya sersemlik hissederler.
Tam kan sayımındaki değerler için normal aralıklar biraz değişebilir ancak genel olarak şunları içerir:
Test |
Yetişkinler İçin Normal Değerler |
WBC |
mcL başına 4.000 ila 10.000 hücre (4,0 ila 10 k/mcL) |
RBC |
mcL başına 4,0 ila 5,4 milyon hücre (kadınlar veya östrojen alan kişiler için) veya mcL başına 4,5 ila 6,1 milyon hücre (erkekler veya testosteron alan kişiler için) |
Hb |
11,5 ila 15,5 g/dL (kadınlar veya östrojen alan kişiler için) veya 13 ila 17 g/dL (erkekler veya testosteron alan kişiler için) |
Hct |
%36 ila %48 (kadınlar veya östrojen alan kişiler için) veya %40 ila %55 (erkekler veya testosteron alan kişiler için) |
MCV |
80 ila 100 fL (femtolitre) |
MCH |
Hücre başına 27 ila 31 pg (pikogram) |
MCHC |
32 ila 36 g/dL (desilitre başına gram) |
RDW |
12% to 15% |
Trombosit sayımı |
mcL başına 150.000 ila 400.000 hücre (150 ila 400 k/mcL) |
MPV |
7.0 fL to 9.0 fL |
Nötrofiller |
mcL başına 2.500 ila 7.000 (2,5 ila 7,0 k/mcL) |
Lenfositler |
mcL başına 1.000 ila 4.800 (1,0 ila 4,8 k/mcL) |
Monositler |
mcL başına 200 ila 800 (0,2 ila 0,8 k/mcL) |
Eozinofiller |
mcL başına 500'den az (0,5 k/mcL) |
Bazofiller |
mcL başına 300'den az (0,3 k/mcL) |
Olgunlaşmamış granülositler |
100 mcL'den (0,1 k/mcL) az |
NRBC |
10 mcL'den (0,01 k/mcL) az |
Tam kan sayımı testi için normal aralıklar aşağıdakilere bağlı olarak değişebilir:
Her zaman sonuçlarda verilen referans aralığının (normal kabul edilen sayı aralığı) kontrol edildiğinden ve sayıların yalnızca referansla karşılaştırdığınızdan emin olunmalıdır. Herhangi bir sorusu olanlar bunu doktorlarıyla paylaşmalıdır.
Sonuçlar genellikle birkaç gün içinde hazır olur. Bazen sonuçları almak sadece 24 saat sürer. Doktor sonuçları açıklamak ve sonraki adımları görüşmek için bir takip randevusu planlayacaktır.
Birçok sağlık durumu yüksek veya düşük kan sayımına neden olabilir. Bunlardan bazıları ciddidir, bazıları ise yaygındır ve kolayca tedavi edilebilir. Örneğin:
Sonuçlar referans aralığının dışındaysa, ne anlama gelebilecekleri hakkında doktorla konuşulmalıdır. Doktor takip testleri isteyebilir veya bir tedavi planı başlatabilir. Ya da tedaviye ihtiyaç yoktur, sadece takip önerilebilir.
Test veya sonuçlar hakkında herhangi bir sorusu olanlar doktorlarıyla iletişime geçmelidir.
Tam kan sayımı böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını doğrudan göstermez. Ancak lenfositler ve MCV gibi bazı sayılar, diğer testlerle birlikte böbreklerin ne kadar iyi çalıştığına dair daha iyi bir resim elde etmeye yardımcı olabilir.
Tam kan sayımı, doktorların sağlık durumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için kullandığı yaygın bir kan testidir. Rutin bir muayenenin parçası olarak veya doktorun yaşanan semptomları anlamasına yardımcı olmak için bu test yaptırılabilir. Bir testin sonuçlarını beklemek kişiyi endişelendirse de tam kan sayımı sonuçlarının doktora vücutta neler olup bittiği hakkında önemli ipuçları verdiğini bilmek önemlidir. Bu ipuçları kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlayacak olan doğru teşhis ve tedaviyi almasına yardımcı olabilir.