Rahim Ağzı Kanseri Nedir? Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

Bursa Özel Medicabil Hastanesi Sağlık Kurulu tarafından kaleme alınan rahim ağzı kanseri konulu yazı ile karşınızdayız. Rahim ağzı kanserinin belirtileri, nedenleri, korunma yolları, teşhisi ve tedavisine dair tüm bilgileri aşağıdaki makalemizde bulabilirsiniz.

Rahim Ağzı Kanserine Genel Bakış

• Rahim ağzı kanseri, rahim ağzının (serviks) herhangi bir yerinde ortaya çıkabilecek bir kanser türüdür.
• Rahim ağzı tabiriyle anlatılmak istenen bölge, vajina ile uterus arasındaki açıklıktır.
• Rahim ağzı, üreme sisteminin bir parçasıdır ve bazen rahim boynu olarak adlandırılır.
• Neredeyse tüm rahim ağzı kanserlerine sebep olan, insan papilloma virüsü (HPV) türlerinden kaynaklanan enfeksiyondur.
• Rahim ağzı kanseri, henüz kansere dönüşmeden önce yapılacak servikal taramayla ile önlenmesi mümkün bir hastalıktır.
• Rahim ağzı kanseri genellikle çok yavaş büyür. Ne kadar ciddi olduğu; büyüklüğüne, yayılıp yayılmadığına ve genel sağlık durumunuza bağlı olarak değişir.

Rahim Ağzı Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri belirtileri şunlardır:

• Olağan dışı vajinal kanama: Buna; cinsel ilişki sırasında veya sonrasındaki kanama, adet dönemleri arasında veya menopozdan sonraki kanama veya normalden daha ağır adet görme gibi durumlar dahildir.
• Vajinal akıntıdaki değişiklikler.
• Cinsel ilişki sırasında ağrı.
• Belde, kalça kemikleri (pelvis) arasında veya karnın altında ağrı.

Miyom veya endometriozis (çikolata kisti) gibi başka bir hastalık varsa, benzer semptomları düzenli olarak alabilirsiniz. Zamanla bu belirtilere alıştığınızı fark edebilirsiniz ancak belirtileriniz değişirse, kötüleşirse veya size normal gelmemeye başlarsa, bir doktor tarafından kontrol edilmeniz önemlidir.

Rahim ağzı kanseri belirtilerine sahipseniz mutlaka bir hekime muayene olun. Belirtileri hekime tüm açıklığıyla ve çekinmeden anlatmak, hastalığın teşhis ve tedavisinde önemlidir.

Bu belirtiler çok yaygındır ve birçok farklı durumdan kaynaklanıyor olabilir. Bu belirtilere sahip olmak kesinlikle rahim ağzı kanseri olduğunuz anlamına gelmez ancak hekimin kontrolünden geçmesi oldukça önemlidir. Eğer belirtileriniz kanserden kaynaklanıyorlarsa erken teşhis ve erken başlayan tedaviden başarılı sonuç alma ihtimalinin çok daha yüksek olması sebebiyledir.

Rahim Ağzı Kanseri Taramasında Hekim Muayenesi Nasıl Olur?

Mahremiyet endişeniz varsa, randevu alırken kadın doktor talep edebilirsiniz. Muayene her hasta için farklılık arz etse de genel manada süreç şöyle işler:

• Vajinanın dışına (vulva) bakabilir.
• Karına bastırır halde 2 parmağıyla vajinanın içini kontrol edebilir.
• Vajinaya yerleştirilen, spekulum adı verilen, pürüzsüz, tüp şeklindeki bir alet rahim ağzı incelemesi yapabilir.
• Yumuşak bir fırça kullanarak rahim ağzından küçük bir hücre örneği alabilir.

Bu muayene acı ya da ağrı verici değildir ancak yine hastaya az da olsa rahatsızlık hissi verebilir. Muayene esnasında rahatsız hissedilmesi durumunda hekime bilgi verilmelidir. Dilerseniz muayene esnasında odada bir arkadaşınız, aile üyeniz veya başka bir yakınınız da bulunabilir.

Muayene sırasında kontrol sizdedir ve istediğiniz zaman doktorunuzdan muayenenizi sonlandırmasını talep edebilirsiniz.

Rahim Ağzı Kanserinin Nedenleri Nelerdir?

Rahim ağzı kanserine neden olan etken, insan papilloma virüsüdür. (HPV) Bu virüsün aşağıdaki yollardan bulaşır:

• Genital bölgeye herhangi bir tensel temas.
• Vajinal, anal veya oral cinsel ilişki.
• Cinsel sağlık ürünlerini paylaşmak.

Kimler Rahim Ağzı Kanserine Yakalanır?

Her kadın rahim ağzı kanserine yakalanma riski taşır. Rahmi ve rahim ağzını çıkarıldığı total histerektomi ameliyatıyla rahmi ve rahim ağzı alınmış kadınlarda rahim ağzı kanseri olma ihtimali yoktur. Ayrıca aşağıdaki durumlarda rahim ağzı kanseri olma ihtimali daha yüksek olabilir:

• 45 yaşın altındaki kadınlar (Rahim ağzı kanseri genç insanlarda daha yaygındır).
• HIV veya AIDS gibi sebeplerle zayıflamış bir bağışıklık sistemi olanlar.
• Birden fazla çocuk doğuran veya erken yaşta (17 yaşından küçük) çocuk sahibi olanlar.
• Hamilelik esnasında annesi dietilstilbestrol (DES) kullananlar.
• Geçmişte vajinal, vulval, böbrek veya mesane kanseri geçirenler.

Rahim Ağzı Kanseri Olma İhtimali Nasıl Azaltırlır?

Rahim ağzı kanserini tamamen önlemek mümkün değildir. Yine de rahim ağzı kanseri olma ihtimalini azaltmak için yapılabilecek bazı şeyler vardır.

• Rahim ağzı taraması ve HPV aşısı, rahim ağzı kanserinden korunmanın en iyi yoludur.

• 25-64 yaş arasındaki tüm kadınlar, düzenli rahim ağzı taraması yaptırmalıdır. Bu tarama, rahim ağzındaki hücrelerdeki herhangi bir değişikliği kansere dönüşmeden önce bulup tedavi etmeye yardımcı olur.
• 12-13 yaşındaki tüm çocuklara HPV aşısı sunulmaktadır. Bu aşı, HPV'nin neden olduğu tüm kanserlerin yanı sıra genital siğillere karşı korunmaya da yardımcı olur.
• Sigara içmek bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir ve ayrıca sigaradaki kimyasallar rahim ağzı kanserine neden olabilir. Sigarayı bırakmak, rahim ağzı kanseri olma riskini azaltır.
• Bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olmak için dengeli beslenmek rahim ağzı kanseri riskini azaltır.

Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Rahim ağzı kanseri için ana test kolposkopidir. Rahim ağzında anormal hücreler varsa bu durum rahim ağzı kanseri riskini gösterir. Böyle bir durumda genellikle rahim ağzıa daha yakından bakmak için kolposkopi adı verilen işlem yapılması gerekir. Kolposkopi neticesinde sözkonusu hücrelerin iyi huylu ya da kötü huylu olduğu anlaşılabilir. Sonuçları aldıktan sonra hekim, gerekli değerlendirmeyi yaparak yol haritasını belirleyecektir. Kolposkopiye ilave olarak hekim, biyopsiye de başvurabilir.

Rahim Ağzı Kanseri Teşhisi Konulursa Ne Olur?

Rahim ağzı kanseri teşhisi konduktan sonra genellikle ilave tahlillere ihtiyaç olacaktır. Bu sayede kanserin büyüklüğü ve ne kadar yayıldığını (bu durum evre olarak adlandırılır) tespit edilebilir.

Rahim ağzı kanserinin derecelendirilmesi ve evrelendirilmesi hakkında uzmanlardan bilgi alabilirsiniz.

Bu aşamada hastadan şu testler istenebilir:

• Kan testleri,
• Bilgisayarlı tomografi taraması,
• MR taraması,
• PET taraması,
• Göğüs röntgeni.
• Vajina ve rahim ağzının iç muayenesi (Bu muayene sırasında genel anestezi verilebilir).

Doktorlar, bu testlerin sonuçlarını kullanacak ve hasta için en iyi tedavi planına karar verecektir.

Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Rahim ağzı kanseri tedavi edilebilir bir hastalıktır. Uygulanacak tedavinin şekli, aşağıdakilere bağlıdır:

• Kanserinin boyutu ve türü,
• Kanserin bulunduğu bölge,
• Yayılıp yayılmadığı,
• Hastanın genel sağlık durumu.

Tedavi genellikle; ameliyat, kemoterapi veya radyoterapi içerecektir. Ayrıca tedavi, kanseri tedavi etmek için hedefe yönelik ilaçları da içerebilir.

Rahim Ağzı Kanseri Ameliyatı Nasıldır?

Özellikle kanser erken teşhi edilirse, rahim ağzı kanseri için ana tedavi genellikle cerrahidir. Rahim ağzı kanserini tedavi etmek için tercih edilen birkaç ameliyat türü vardır. Bu ameliyatlarda rahim ağzı kanserine yönelik çıkarılan unsurlar şunlardır:

• Rahim ağzının bir kısmı. (Bu, yalnızca kanser çok küçükse mümkündür)
• Rahim ağzının ve vajinanın üst kısmı. (Bu ameliyatta rahim alınmaz, bu nedenle gelecekte hamile kalmak mümkündür)
• Rahim ağzı ve rahmin tümü. (Bu ameliyat, yumurtalıkların ve fallop tüplerinin çıkarılmasını da içerebilir)
• Rahim ağzı, rahim, yumurtalıklar ve fallop tüpleri ile mesane, bağırsak, vajina veya rektumun tamamı veya bir kısmının çıkarılması ameliyatı,  kanserin tekrarlaması ve başka bir tedavinin mümkün olmaması durumunda yapılır.

Ameliyatta, vücudun drenaj sisteminin bir parçası olan bazı lenf bezlerinin alınması da gerekebilir. Bu ameliyatlardan sonraki iyileşme süreci ameliyatın türüne bağlıdır.

Kimler Kemoterapi Alır?

Kemoterapi, kanser tedavisinde kullanılan ve kanserli hücreleri yok etmeyi hedefleyen bir tedavi şeklidir. Rahim ağzı kanserinde, aşağıdaki durumlar için hekim, kemoterapi seçeneğini tercih edebilir:

• Rahim ağzı kanserinin ana tedavisi olarak radyoterapi ile beraber.
• Kanseri küçültmeye yardımcı olmak için ameliyattan önce.
• Kanserin geri gelmesini durdurmak için ameliyattan sonra. (Genellikle radyoterapi ile birlikte)
• Kanser ilerlemişse, geri gelmişse veya vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa.

Kimler Radyoterapi Alır?

Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili radyasyon ışınları kullanır. Aşağıdaki durumlarda rahim ağzı kanseri için radyoterapi tercih edilebilir:

• Kanser büyükse veya yayılmışsa ana tedavi olarak.
• Ameliyattan sonra, genellikle kemoterapi ile beraber kanserin geri dönmemesi için.
• Kanama gibi semptomları iyileştirmeye yardımcı olmak için.

Rahim ağzı kanseri için radyoterapi, vücudun dışından veya içinden (brakiterapi) verilebilir.

Hedefe Yönelik İlaçlarla Tedavi(Akıllı İlaç Tedavisi)

İlerlemiş rahim ağzı kanserlerinde veya nüksetmiş kanserde, akıllı ilaç adı verilen hedefe yönelik bir ilaçla tedavi olabilirsiniz. Bu ilacın amacı, kanseri tedavi etmek değil, kanseri küçültmeye veya büyümesini durdurmaya yardımcı olmaktır.

Rahim ağzı kanseri ilerlemişse, tedavisi çok zor olabilir ya da kanseri tedavi etmek mümkün olmayabilir. Bu durumda tedavinin amacı, kanseri ve belirtilerini sınırlamak ve yaşam süresini uzatmaya yardımcı olmaktır.

İlerlemiş kanser durumlarında palyatif bakım ekibi devreye girer. Palyatif bakımda kanserin ızdırap veren belirtilerini hafifletmek temel amaçtır.