Menisküs Yırtığı Nedir? Neden Olur?

Menisküs Yırtığı Nedir? Neden Olur? başlıklı makalemizde konuya dair detayları bulabilirsiniz. Menisküs yırtıkları, özellikle sporcular arasında çok yaygın olan diz yaralanmalarıdır. Örneğin bir topu yakalamak için yapılan ani dönme hareketleri kıkırdağı yırtabilir. Dizlerinde artrit olan kişiler, menisküs yırtıklarına daha yatkındır.

Menisküs Nedir?

Dizin içinde, uyluk kemiği (femur) ve kaval kemiği (tibia) arasında iki parça kıkırdak bulunur. Bu kıkırdak menisküstür. Kıkırdağın elastik çıkıntıları, diz için şoku emen bir amortisör gibi davranarak kemikler ve diz eklemi için yastıklama görevi görür.

Yaşlandıkça dizlerdeki kıkırdak aşınır ve zayıflar. İncelen bu kıkırdak daha kolay yırtılabilir. Artrit (eklemlerdeki kıkırdağın bozulması) da menisküs yırtılmasına neden olabilir.

Menisküs Yırtıkları Ne Kadar Yaygındır?

Yırtık bir menisküs çok yaygın görülen bir diz yaralanması türüdür. Menisküs yırtıkları, genellikle sporcular ya da gündelik hayatında spor yapan kişilerde görülür. Yaralanma ayrıca yaşlı insanları ve dizlerinde artriti olanları da etkiler.

Kimler Menisküsünü Yırtabilir?

Ani dönme hareketlerini içeren sporları (tenis, futbol, basketbol gibi) yapan kişilerde menisküs yırtığı yaşanma olasılığı yüksektir. Temas sporları yapmak da menisküs yırtığı riskini artırır. Çarpmak ya da darbe almak gibi dizin bükülmesine sebep olan durumlar da kıkırdağın yırtılmasına neden olabilir.

Menisküs Yırtığı Neden Olur?

Menisküs çoğu zaman, ayak yerdeyken dizin büküldüğü ani bir hareket sırasında yırtılır. Yırtılma genellikle spor yaparken meydana gelir. Kıkırdağı yıpranan kişiler (yaş veya artrit nedeniyle), engebeli bir yüzeye basmak kadar basit bir hareketle bile menisküslerini yırtabilir. Bazen artrit kaynaklı dejenerasyon, diz yaralanması olmasa bile yırtılmaya neden olur.

Yırtık Bir Menisküsün Belirtileri Nelerdir?

Menisküslerini yırtan kişiler genellikle yaralanma anında dizlerinde bir şey patlamış gibi hissederler. Diğer semptomlar ise şunlardır:

• Dizler gevşemiş ve tutmuyormuş gibi hissetmek.
• Dizde ağrı, sertlik veya şişkinlik olması.
• Bacağı tamamen bükememek veya düz bir konuma getirememek.

Menisküs Yırtılmasının Komplikasyonları Nelerdir?

Yırtık bir menisküs düzgün bir şekilde iyileşmezse, diz yaralanmadan önceki kadar stabil olmayacaktır. Bu durum, ön çapraz bağ yırtıkları ya da başka yırtıklar gibi diğer diz yaralanmaları riskini de artırabilir.

Menisküs Yırtığı Nasıl Teşhis Edilir?

• Doktor, dizi fiziksel olarak inceleyerek şişme belirtileri arar ve dizin hareket aralığını test eder. Hasarı değerlendirmek için röntgen veya MR gibi görüntüleme yöntemlerine de başvurabilir.
• Doktor, yaralanmayı daha iyi görmek ve doğru bir teşhis koyabilmek için diz artroskopisi de önerebilir. Bu prosedür sırasında doktor, dize küçük bir kesi açar ve buradan içeriye küçük bir kamera (artroskop adı verilir) sokar.

Yırtık Bir Menisküsü Evde Nasıl Tedavi Edebilirim?

Menisküs yırtığı, yırtığın boyutuna ve konumuna bağlı olarak ameliyatsız iyileşebilir. Doktor, ağrıyı hafifletmek ve şişliği azaltmak için nonsteroidal antiinflamatuar bir ilaç (ibuprofen veya aspirin gibi) alınmasını önerebilir. Yaralanmayı takip eden günlerde RICE protokolü takip edilmelidir. RICE protokolü; dinlenme, buz koyma, kompresyon ve yüksekte tutma anlamına gelir.

• Dinlenme: Ağırlık mümkün olduğunca yaralı dizden uzak tutulmalıdır.
• Buz koyma: Günde birkaç kez, yaklaşık 20 dakika boyunca dizin üzerine bir buz torbası konulmalıdır.
• Kompresyon: Şişliği azaltmak için diz bir kompresyon bandajıyla sarılmalıdır.
• Yüksekte tutma: Şişmeyi azaltmak için bacak, kalp hizasından daha yükseğe kaldırılarak dinlendirilmedir.

Menisküsü Onarmak İçin Diz Ameliyatı Gerekli Midir?

Daha ciddi menisküs yırtıkları kendi kendine iyileşmeyebilir. Dizdeki yaralanma RICE protokolü, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar ve fizik tedavi ile düzelmiyorsa, doktor artroskopik cerrahi önerebilir.

Menisküs ameliyatı, yırtık bir menisküsü onarmanın oldukça etkili bir yoludur. Yırtık tamir edilemeyecek kadar büyükse, cerrah menisküsün tamamını veya bir kısmını çıkarabilir. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinin tamamlanmasının ardından diz daha stabil bir hale gelecek ve başka diz problemleri yaşama olasılığı daha düşük olacaktır.

Menisküsü Yırtmak Nasıl Önlenebilir?

Kaza sonucu yaralanmayı önlemek zor olabilir ancak aşağıdaki durumlara dikkat ederek menisküsü yırtma riski azaltılabilir:

• Dizi destekleyen ve dengede tutan kasları güçlendirmek.
• Dizin dengesiz veya zayıf olduğu biliniyorsa dizlik kullanmak.
• Daha yoğun egzersiz aktivitesine ulaşırken ağır ağır ilerlemek.
• Yapılan spora uygun spor ayakkabıları giymek.

Menisküs Yırtığında İyileşme Süreci Nasıldır?

Menisküsünü yırtan çoğu insan aktivitelerine tam olarak dönebilir. Yırtık bir menisküsü onarmak için ameliyat olunduysa, birkaç aylık fizik tedaviden sonra diz tamamen iyileşmiş olmalıdır.

Menisküsün tamamını veya bir kısmını çıkarmak için ameliyat olunduysa, ileride artrit gelişme riski daha yüksek olabilir. Bunun nedeni, eklem üzerindeki şokun artık daha az emilecek olmasıdır. Bu sebeple eklem zaman içinde bozulabilir.

Ne Zaman Doktorla İletişime Geçilmelidir?

Aşağıdaki durumlarda bir uzman doktor ile iletişime geçilmesi gerekir:

• Diz ağrısı olmadığı halde bacak tamamen bükülemiyor veya düz hale getirilemiyorsa.
• Dizde birkaç gün RICE prosedürünü uygulamak veya nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar almakla geçmeyen şişlik varsa.
• Diz kilitleniyorsa.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Menisküs yaralanması için doktora başvurulduğunda aşağıdaki soruların sorulması kişi için faydalıdır:

• Menisküsteki yırtık ne kadar büyük?
• Yırtığın kendi kendine iyileşme olasılığı var mı?
• Fizik tedaviye ihtiyaç olacak mı?
• Yırtık menisküsü onarmak veya çıkarmak için ameliyata ihtiyaç var mı?
• Aktivitelere tam olarak dönmek ne zaman mümkün olacak?
• Dizdeki yaralanmanın iyileşmek yerine kötüleştiğine dair işaretler nelerdir?

Menisküsün yırtılması çok yaygın bir diz yaralanmasıdır. Genellikle dizin aniden döndürülmesinden kaynaklanır. Bu durum spor ya da egzersiz yaparken veya sadece günlük aktiviteler sırasında gerçekleşebilir. Küçük yırtıklar genellikle kendi kendine iyileşirken diğerleri artroskopik cerrahi gerektirebilir. Çoğu insan yırtık bir menisküsten tamamen kurtulur ve diz ağrısı çekmeden sevdiği aktiviteleri yapmaya geri dönebilir.