Ganglion Kisti Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Ganglion Kisti Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda konuya dair detaylara değineceğiz. Ganglion kisti, eklemlerin ve tendonların yakınındaki cilt yüzeyinin altında yer alan sıvı dolu bir yumrudur. Ganglion kistleri genellikle herhangi bir belirtiye neden olmazlar ve sıklıkla kendi başlarına kaybolurlar. Ganglion kistlerinin tedavisi, gözlemden ganglionektomi adı verilen ayakta tedavi prosedürüne kadar değişiklik gösterir.

Ganglion Kisti Nedir?

Ganglion kisti, derinin hemen altındaki küçük, sıvı dolu bir yumrudur. Gangliyonlar genellikle bir eklemin yakınında oluşur. Ganglion kistlerinin çoğu bilekte, parmakta veya ayaktadır.

Ganglion Kistleri Ne Kadar Yaygındır?

Pek çok insanda ganglion kisti görülür. Gangliyonlar, vücudun yumuşak dokularında gelişen en yaygın iyi huylu (kanserli olmayan) kitleler arasındadır.

Ganglion Kistlerine Ne Sebep Olur?

Bir ganglion kistinin büyümeye başlamasına neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bazı teoriler, bir eklemi yaralayan bir durumun ardından dokunun dışarı sızmasına veya dışarıya çıkmasına neden olan bir kistin gelişebileceğini belirtmektedir.

Günümüzde çoğu araştırmacı, ganglion kistlerinin sürekli mikro yaralanmanın bir sonucu olarak sinoviyal kapsüler bağlantıdaki mezenkimal hücrelerden geliştiği konusunda hemfikirdir. Destekleyici kapsül ve bağ yapılarındaki tekrarlayan yaralanmaların fibroblastları, ganglion kistlerinde yaygın olarak bulunan müsin "jöle benzeri" malzemeyi üretmek için biriken hyaluronik asit üretmeye teşvik ettiği düşünülmektedir.

Ganglion Kistleri Kimlerde Görülür?

Ganglion kistleri herkeste görülebilir. Bazı faktörler, kişilerin bu kistlerden birine sahip olma riskini artırmaktadır. Riski artıran etkenler şunlardır:

• Cinsiyet: Kadınlar erkeklere göre üç kat daha sık gangliyon kisti geliştirir.
• Yaş: Ganglion kisti çoğu insanda, erken ila orta yetişkinlik döneminde, yani 20 ila 50 yaşlar arasında görülür.
• Önceki yaralanmalar: Bazı doktorlar, eklem yaralanmasının (bileği aşırı kullanmaktan kaynaklanan tendinit gibi) gelecekte bir ganglion kistinin gelişmesine neden olabileceğine inanmaktadır. Araştırmalar bu teoriyi henüz kanıtlamamıştır.
• Artrit: Kişinin elinde artrit olması ganglion kistine sahip olma olasılığını artırır. Artritli kişilerde genellikle parmak uçlarının yakınında (tırnağa en yakın eklemde) bir ganglion kisti bulunur. Parmakta bir ganglion kisti olması, kişinin artritinin olduğu (veya olacağı) anlamına gelmez.

Ganglion Kistlerinin Belirtileri Nelerdir?

Derinin altındaki bir yumru, ganglion kistinin ana belirtisidir. Bu yumrunun boyutu ve şekli değişebilir. Yumru, zamanla veya o bölge (yani eklem) daha fazla kullanıldığında büyüyebilir. Ganglion kisti kişiyi hiç rahatsız etmeyebilir. Kişi eğer semptom gösteriyorsa, biraz kas ağrısı yaşayabilir veya bir karıncalanma hissi fark edebilir. Bu genellikle kitlenin bir etkisidir. Bu durum kitlenin basınca neden olduğu ve iltihaba neden olabileceği anlamına gelir.

Ganglion Kistleri Nerelerde Görülür?

Ganglion kistleri genellikle belirli eklemlerde görülür. Kistin yakınındaki eklemi kullanmak şişliği artırabilir ve hissedilen rahatsızlığı kötüleştirebilir.

Ganglion kistleri genel olarak aşağıdaki yerlerde gelişir:

• Bilek: Önde veya arkada
• Parmak: Herhangi bir parmak ekleminin yanında (avucun yakınında veya tırnağın hemen altında)
• Ayak: Bileğe yakın veya ayak parmaklarının yanında

Ganglion Kisti Neye Benzer?

Bir ganglion kisti genellikle bilekte, parmakta veya ayakta yer alan bir yumru veya şişlik gibi görünür. Bu yumru simetrik (yuvarlak) veya şekilsiz (daha çok oval gibi) görünebilir.

Ganglion kisti deri yüzeyinin hemen altında bulunur. Bu kist bir eklemden üflenen bir balon gibi görünebilir. Gangliyonlar bazen yarı saydam bir etkiye sahiptir (belirli açılardan yumrunun içi görülebilir).

Ganglion Kistleri Sert midir Yumuşak mıdır?

İnsanlar ganglion kistlerini farklı şekilde tecrübe ederler. Gangliyonlar genellikle (ama her zaman değil) dokunulduğunda serttir. Bazı kişiler sıvı dolu kistlerin yumuşak olduğunu söyler. Yumru genellikle cildin altında kolayca hareket eder.

Ganglion Kisti Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar genellikle kişiyi fiziksel olarak inceleyerek gangliyonları teşhis ederler. Bir yumrunun görünümü ve konumu (bilekte veya parmaklarda olması gibi) ganglionların açıklayıcı belirtileridir. Doktor kişiyi rahatsız edip etmediğini görmek için yumruya baskı uygulayabilir ve yarı saydam olup olmadığını (kısmen şeffaf) görmek için yumruya ışık tutabilir.

Bazı durumlarda doktor, daha fazla analiz için yumrunun içinden bir numune alabilir (buna biyopsi adı verilir). Gangliyonlar genellikle katı bir doku değil de jöle benzeri bir sıvı içerirler. Nadir durumlarda doktor, belirtilere neyin neden olduğu hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir röntgen isteyebilir.

Doktor, katı bir kitle ile kist arasındaki farkı anlamak için ultrason kullanabilir. Bir ganglion kisti ile bir sinovyal hücre arasında da fark vardır. Fark, kistin zarının yapısındadır.

Gizli Bir Ganglion Kisti Olabilir mi?

Bazı ganglion kistleri o kadar küçüktür ki belirgin bir fiziksel şişliğe yol açmasalar da ağrıya neden olabilirler. Bunlar gizli ganglionlar olarak bilinirler. Doktorlar bunları ortaya çıkarmak için manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya ultrason isteyebilirler.

Tüm Ganglion Kistlerinin Tedavi Edilmesi Gerekir mi?

Bir ganglion kisti kişiyi rahatsız etmiyorsa tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Bazen bir ganglion kisti kendi kendine de kaybolabilir.

Doktor, bir ganglion kisti aşağıdakilere sebep oluyorsa tedavi önerebilir:

• Kist, sinir veya eklem dokularına baskı yapıp ağrıya neden oluyorsa
• Yürümek veya kalem tutmak gibi belirli hareketleri veya görevleri zorlaştırıyorsa
• Görünüşü kişiyi rahatız ediyorsa

Ganglion Kistleri Nasıl Tedavi Edilir?

Ganglion kistleri için uygulanan tedaviler şunlardır:

• İltihap önleyici ilaçlar şişliği azaltarak rahatsızlığı hafifletebilir.
• Askılar ya da ateller kişiye destek sunar ve etkilenen bölgeyi hareket ettirmeyi engelleyerek şişliği ve ağrıyı azaltabilir.
• Aspirasyon, doktorun kistten sıvıyı çıkarmak için iğne kullandığı bir prosedürdür. Bu işlemin ardından kişi hemen kendini daha iyi hisseder. Bu tedavi kistin tamamını değil sadece sıvıyı çıkardığı için semptomlar geri gelebilir.

Bir Ganglion Kisti Ne Zaman Ameliyat Gerektirir?

Diğer tedaviler rahatlama sağlamaz veya kist geri gelirse ameliyat düşünülebilir. Cerrahlar tüm kisti çıkararak ganglionları tedavi ederler. Bir kist genellikle, kiste bağlı sap benzeri bir yapıya (kök) sahiptir.

Cerrah, açık (geleneksel) teknikler veya artroskopi (küçük kesiler) kullanabilir. Bazı durumlarda cerrahlar, sorunu tamamen onarmak için yakındaki eklemden bir miktar doku alabilir.

Ganglion kistini çıkarmak için yapılan cerrahiye ganglionektomi denir. Bu genellikle bir ayakta tedavi prosedürüdür. Ayakta tedavi prosedürü olması, hastanede kalmayı gerektirmeyeceği ve ameliyat günü eve gidilebileceği anlamına gelir. Tam iyileşme 2 ila 6 hafta sürer. Ortopedi cerrahları, vücudun eklemleri ve diğer yumuşak dokuları üzerinde karmaşık prosedürler uygulamak için özel eğitim almışlardır.

Ameliyat, semptomları etkili bir şekilde çözebilir. Bir ganglion kistinin cerrahi olarak çıkarılması kistin geri gelme riskini büyük ölçüde azaltır. Buna rağmen ganglionlar, vakaların yaklaşık olarak %5 ila %15'inde ameliyattan sonra geri gelirler.

Ganglion Kistleri Önlenebilir mi?

Ganglion kistlerini önlemek mümkün değildir çünkü uzmanlar, bu kistlerin gelişmelerine neyin sebep olduğunu tam olarak bilmemektedir.

Ganglion Kistleri Tehlikeli midir?

Ganglion kistleri tehlikeli değildir. İyi huylu kitlelerdir yani başka bölgelere yayılmazlar. Ganglion kistleri kanser değildir.

Bazı ganglion kistleri ağrılı olabilse de sağlık açısından ciddi bir tehdit oluşturmazlar.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Bir ganglion kistine sahip olan kişinin doktoruna aşağıdaki soruları sorması faydalıdır:

• Şu anda tedaviye ihtiyacım var mı?
• Önce hangi tedavi seçeneklerini denememi önerirsiniz?
• Tedaviden sonra bir kistin geri gelme ihtimali nedir?
• Ganglion kistlerini tedavi etmek için ameliyat olmayı önerir misiniz?
• Ganglionektomi ameliyatının riskleri ve faydaları nelerdir?

Kişinin ganglion kisti varsa derhal bir tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Yumru kişiyi rahatsız etmiyorsa, doktor ilgili değişiklikleri kontrol etmek için zaman içinde hastayı takip edebilir. Ganglion kistleri iyi huyludur, yani bu yumrular kanser anlamına gelmez ve sağlık için uzun vadeli bir tehdit oluşturmazlar. Birçok ganglion kisti kendi kendine kaybolur. Bir ganglion kisti herhangi bir şekilde kişinin yaşam kalitesini etkiliyorsa, bir doktora başvurup tedavi seçeneklerinin neler olabileceğini danışmak gerekir. Duruma göre ateller, reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar veya ameliyat rahatlama sağlayabilir.