Fotofobi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Fotofobi, gözlerin ışığa karşı hassas olduğu anlamına gelir. Işık acı verici olabilir. Fotofobi birçok göz rahatsızlığı ve diğer tıbbi sorunlarla ilişkilidir.
Fotofobi Nedir?
Fotofobinin kelime anlamı "ışık korkusu "dur. Ancak tıpta, gözlerin ışığa, özellikle de rahatsızlığa ve hatta ağrıya neden olabilen parlak ışığa karşı hassasiyetini ifade eder.
Işık hassasiyeti çeşitli tıbbi durumlarla ilişkilendirilebilir. Ayrıca, tıbbi muayene için gözlerin büyütülmesi gibi geçici olayların bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
Fotofobinin Belirti ve Semptomları Nelerdir?
Işığa karşı hassasiyeti olanlarda aşağıdakiler görülebilir:
- Gözleri kısabilir veya çok fazla kırpabilirler.
- Gözlerini ışıktan korumak için ellerini yukarı kaldırıp gözlerine siper edebilirler.
- Güneşli günlerde içeride kalmayı veya hava karardıktan sonra dışarı çıkmayı tercih ederler.
- Parlak ışık yerine loş ışığı tercih ederler.
Farklı Fotofobi Türleri Var mıdır?
Farklı fotofobi türleri vardır: İndirekt ve direkt. Direkt fotofobi, gözün kendisine ışık tutulmasıyla ortaya çıkan göz ağrısını ifade ederken indirekt fotofobi, bir göze ışık tutulurken karşı gözde oluşan göz ağrısını ifade eder. Gerçek fotofobinin indirekt olduğu düşünülmektedir.
Fotofobinin En Yaygın Nedenleri Nelerdir?
Fotofobi ile ilişkili çeşitli durumlar vardır. Bunların çoğu okülerdir (gözle ilgili), diğerleri ise sinir sistemiyle ilişkilidir (nörolojik nedenler). Bazı ilaçlar da ışığa karşı anormal bir hassasiyete sahip olmaya katkıda bulunabilir.
Fotofobi ile İlişkili Göz Rahatsızlıkları Nelerdir?
Göz kuruluğu, fotofobi ile ilişkili en yaygın durumdur.
Işık hassasiyeti ile ilgili bazı göz rahatsızlıkları şunlardır:
- Albinizm: Kişide albinizm varsa, irisindeki ve/veya retinasının etrafındaki pigmentli tabakadaki pigment eksikliği nedeniyle fotofobi yaşayabilir.
- Aniridia: Kelime anlamı "iris yok" demektir. İris gözün renkli kısmıdır. Bu doğuştan gelen bir durumdur.
- Astigmatizm: Bu, gözün normal şeklinden daha kavisli olması nedeniyle bulanık görmeye neden olan bir göz rahatsızlığıdır.
- Konjonktivit: Göz nezlesi olarak da adlandırılan bu durum çocuklarda yaygındır.
- Kornea aşınması ve pterjium: Başta bunlar olmak üzere bazı kornea hastalıkları.
- Ekzotropi: Bu, gözlerin yanlış hizalandığı bir durumdur. Gözlerden biri ya da her ikisi dışa doğru döner.
- Optik nörit: Başka bir hastalık veya bilinmeyen bir sorun, optik sinirin tahriş veya iltihaplanması olan bu duruma yol açabilir.
- Papilödem: Bu durumda beynin içindeki veya çevresindeki basınç, gözün içindeki optik sinirin (optik disk olarak adlandırılır) şişmesine neden olur.
- Retinitis pigmentosa: Bu terim, retinanın bozulmasına neden olan bir grup hastalığı ifade eder. Genellikle kalıtsaldır.
- Strabismus: Bu durum şaşılık olarak da adlandırılır.
- Üveit: Kırmızı gözlere, göz ağrısına ve yüzeyden ziyade gözün içinde iltihaplanmaya neden olan bir grup hastalık.
Fotofobi, katarakt ameliyatı ve LASIK ameliyatı dahil olmak üzere göz ameliyatlarıyla da ilişkili olabilir.
Fotofobi ile İlişkili Nörolojik Durumlar Nelerdir?
- Blefarospazm: Göz kapaklarının kaslarıyla ilgili olan bu durum, göz seğirmesi olarak başlar ve gözleri açamamaya neden olabilir.
- Talamusta hasar: Beynin bu bölümü duyusal ve hareketle ilgili bilgilerin iletilmesinden sorumludur.
- Menenjit: Beynin ve omuriliğin etrafındaki koruyucu astar olan meninkslerin enfeksiyonu.
- Migren baş ağrıları: Bunlar, genellikle ışık, ses ve hareketin bir sonucu olarak kötüleşen ağrıya neden olan birincil baş ağrılarıdır.
- Progresif supranükleer palsi: Yürüme, düşünme ve yutma sorunları gibi birçok nörolojik soruna neden olan nadir bir nörodejeneratif bozukluk.
- Subaraknoid kanama: Bu kanama türü, yırtılmış bir anevrizma veya kafa travması nedeniyle meydana gelen bir inme türüdür.
- Travmatik beyin hasarı: Bu tür yaralanmalar genellikle araba kazalarında veya düşmelerde meydana gelir. Beynin kafatasına çarpmasıyla oluşurlar.
Fotofobi ile İlişkili Diğer Durumlar Nelerdir?
- Alerjiler: Alerjiler, vücudun polen, küf, hayvan tüyü, lateks, bazı gıdalar ve böcek sokmaları gibi normalde zararsız bir maddeye karşı verdiği bağışıklık tepkisidir.
- Kronik yorgunluk sendromu: Altı ay veya daha uzun süren ve kas ağrılarını da içerebilen bir yorgunluk türü.
- Fibromiyalji: Yorgunlukla birlikte eklemlerde ve kaslarda ağrı hissedilen uzun süreli bir hastalık.
- Anksiyete ve depresyon dahil olmak üzere ruh sağlığı sorunları. Bu koşullar düşünme, davranma ve hissetme şeklini etkiler.
Fotofobi ile İlişkili İlaçlar Nelerdir?
- Barbitüratlar: Bu ilaçlar sakinleştiricidir.
- Benzodiazepinler: Bu ilaçlar anksiyete ve stresi tedavi etmek için kullanılan depresanlardır.
- Klorokin: Bu ilaç sıtmayı tedavi eder.
- Haloperidol: Bu ilaç psikoz ve diğer akıl sağlığı sorunlarını tedavi eder.
- Lityum: Bir ilaç olarak lityum, depresyon ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılır.
- Metilfenidat zoledronat: Bu ilaç dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) tedavi etmek için kullanılır.
- Tropikamid: Bu ilaç, diğerleriyle birlikte, göz muayeneleri sırasında göz bebeklerini büyütmek için kullanılır.
Fotofobi Nasıl Tedavi Edilir?
Fotofobinin tedavisi, buna neyin neden olduğunu bulmaya ve ardından nedenini tedavi etmeye bağlıdır.
Doktor muhtemelen fotofobiye neden olan durumu teşhis etmek için bazı testler yapacaktır. Bu adımlar şunları içerebilir:
- Tam bir tıbbi geçmiş almak.
- Kapsamlı bir göz muayenesi yapmak.
- Gerekli nörolojik testlerin yapılması.
Teşhis tamamlandığında doktor tedavi önerebilir. Olası tedaviler şunları içerebilir:
- Gözlük veya kontak lensler.
- İlaçlar (tabletler gibi), göz damlaları veya enjeksiyonlar.
- Ameliyat.
- Kaçınma. Bu, çevresel alerji durumlarında veya ilaçların fotofobiye neden olduğu durumlarda geçerli olabilir.
Fotofobiyi Tedavi Etmek İçin Evde Neler Yapılabilir?
Fotofobiyi evde tedavi ederken şunları yapmak faydalı olabilir:
- Dışarıdayken polarizasyonlu güneş gözlüğü ve/veya şapka takmak.
- Doğal ışık ve diğer aydınlatma türlerini tercih ederek floresan aydınlatmadan kaçınmak.
- İç mekan ışıklarında dimmer (parlaklık seviyesi ayarlama özelliği) kullanmak.
- Aydınlatmayı ayarlamak için cihazlardaki (cep telefonları, televizyonlar ve bilgisayar monitörleri gibi) kontrolleri kullanmak.
- Doktor kabul ederse, göz kuruluğunu önlemeye yardımcı olmak için nemlendirici göz damlaları kullanmak.
Fotofobi Nasıl Önlenebilir?
Genel olarak fotofobiyi önlemek mümkün değildir. Bununla birlikte, düzenli göz bakımı randevuları programlamak ve bu programa uymak faydalı olacaktır. Vücudu sağlıklı tutmak gözleri de sağlıklı tutmaya yardımcı olacaktır.
Ne Zaman Doktor ile İletişime Geçilmelidir?
Yeni veya kötüleşen her türlü göz rahatsızlığı veya ağrısı not edilmeli ve bir doktora bildirilmelidir. Gerçekten acı vermiyor olsa bile hassasiyet varsa bu durum doktorla paylaşılmalıdır.
Fotofobi ve Işığa Duyarlılık Arasındaki Fark Nedir?
Fotofobi gözlerin ışığa karşı hassasiyetini tanımlar. Fotosensitivite ise bir bağışıklık sistemi sorunu veya ilaç reaksiyonu nedeniyle cildin güneş ışığına karşı hassasiyetini tanımlayan bir terimdir.
Fotofobi ve Fonofobi İlişkili midir?
Fotofobi ışığa karşı bir hassasiyettir. Fonofobi ses korkusu olarak tanımlanır ve sese karşı anormal bir duyarlılığı ifade edebilir. Migren baş ağrıları veya travmatik beyin hasarı gibi başka tıbbi rahatsızlıkları olanlarda fonofobi ve fotofobi birlikte görülebilir.
Fotofobi Kalıcı mıdır?
Doktorlar, örneğin üveit gibi buna neden olan bozukluğu tedavi edebilirse fotofobi ortadan kalkar. Ancak düşük pigment veya pigment eksikliği gibi doğuştan gelen bir bozukluktan kaynaklanıyorsa ortadan kalkmaz. Kuru göz sendromundan kaynaklanıyorsa, doktor semptomları yönetmeye yardımcı olabilir ancak bu durum genellikle kalıcıdır.
Fotofobi Körlüğe Neden Olabilir mi?
Fotofobi körlüğe neden olabilen hastalıkların bir belirtisi olabilir ancak fotofobinin kendisi körlüğe neden olmaz.
Fotofobi Baş Dönmesine Neden Olabilir mi?
Kişide fotofobi (ışık hassasiyeti) varsa bunun belirli koşullar için bir tetikleyici olduğunu fark edebilir. Kişi parlak ışıklar veya yanıp sönen ışıklar tarafından tetiklenirse başı dönebilir ancak fotofobinin kendisi baş dönmesine neden olmaz.
Fotofobisi olanlar ışığa karşı diğer insanlara göre daha hassas demektir. Işık gözlerin ağrımasına neden olabilir. Fotofobi genellikle başka bir durumun belirtisidir. Bu durumlar hafif ve sıradan olanlardan daha ciddi ve nadir olanlara kadar çeşitlilik gösterir. Işığın kendisini eskisinden daha fazla rahatsız ettiğini fark edenler bir göz doktoru ile iletişime geçip ondan randevu almalıdır. Fotofobiyi tedavi etmek, bu rahatsızlığa neyin sebep olduğunu bulmakla başlar.