El Ayak Ağız Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

El Ayak Ağız Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. El, ayak, ağız hastalığı, çocukların el ve ayaklarında kabarcık benzeri döküntülere ve ağızlarında ağrılı yaralara neden olan çok bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Hastalık en sık bebekleri ve 5 yaşından küçük çocukları etkiler. El, ayak, ağız hastalığı tipik olarak hafif seyreder ve genellikle 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

El, Ayak, Ağız hastalığı Nedir?

El, ayak, ağız hastalığı bir virüsün neden olduğu çok bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık adını, çocukların el ve ayaklarında oluşan kabarcık benzeri döküntülerden ve ağızlarında gelişen ağrılı yaralardan alır. Döküntüler aslında göğüs, sırt, kollar, bacaklar, cinsel organlar ve kalçalar dahil olmak üzere vücudun herhangi bir yerinde görülebilir. Bebekler ve 5 yaşından küçük çocukların el, ayak ve ağız hastalığına yakalanma olasılığı daha yüksektir. Hastalık, kreş ve okullardaki çocuklar arasında hızla yayılma eğilimindedir. Yine de daha büyük çocuklar ve hatta yetişkinler de bu hastalığa yakalanabilir. Birkaç virüs hastalığa neden olabileceğinden, birden fazla kez el, ayak ve ağız hastalığına yakalanmak mümkündür. El, ayak, ağız hastalığı tipik olarak hafif seyreder ve genellikle 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

El, Ayak, Ağız Hastalığının Aşamaları Nelerdir?

El, ayak, ağız hastalığı belirtileri tipik olarak iki aşamada ortaya çıkar.

Hastalık başladığında çocukta grip benzeri semptomlar olabilir. Bunlar aşağıdakiler olabilir:

• Hafif ateş.
• Boğaz ağrısı.
• Burun akıntısı.
• Mide ağrısı.
• İştah kaybı.

Birkaç gün sonra bu belirtiler kaybolacak ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere yeni belirtiler gelişecektir:

• Çocuğun avuç içlerinde, ayak tabanlarında, dirseklerinde, dizlerinde, cinsel organlarında veya kalçalarında kaşıntılı döküntüler.
• Dilleri de dahil olmak üzere ağızlarının içinde ve çevresinde herhangi bir yerde gelişebilen ağrılı ağız yaraları. Yaralar genellikle parlak pembe noktalar veya sonunda kabarcıklara dönüşen küçük yumrular olarak başlar.
• Boyunlarında şişmiş lenf düğümleri.

El, ayak, ağız hastalığı belirtileri genellikle 7 ila 10 gün içinde geçer ancak 2 yaşından küçük çocukların vücutlarının virüsü temizlemesi biraz daha uzun sürebilir.

El, Ayak, Ağız Hastalığına Ne Sebep Olur?

Coxsackievirus ve enterovirus ailelerine ait virüsler el, ayak ve ağız hastalığına neden olur. Bu virüsler çocuğun sindirim sisteminde aşağıdaki yerlerde bulunabilir:

• Ağız.
• Yemek borusu.
• Mide.
• İnce bağırsak.
• Kalın bağırsak.
• Rektum.
• Anüs.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

El, ayak, ağız hastalığı bulaşıcıdır. En çok hastalığın ilk birkaç gününde, genellikle döküntüler ortaya çıkmadan önce bulaşıcıdır. Kabarcıklar genellikle yaklaşık 10 gün içinde kurur. Kabarcıklar kuruduktan sonra çocuğun hastalığı başkalarına bulaştırma olasılığı azalır ancak virüs, döküntüler geçtikten sonra haftalarca dışkıda yaşayabilir.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Nasıl Yayılır?

Hastalık oldukça bulaşıcıdır ve şu yollarla yayılır:

• Enfekte bir kişi hapşırdığında veya öksürdüğünde havadaki damlacıklarla.
• Enfekte bir kişinin tükürüğü veya dışkısı ile temas edip ve ardından ağza, gözlere veya burna dokunarak.
• Enfekte bir kişinin kabarcıkları ile doğrudan temas ederek.
• Virüsü taşıyan birini öperek veya sarılarak.
• Yemek kaplarını, bardakları, havluları veya giysileri paylaşarak.
• Kirlenmiş oyuncaklara, yüzeylere, kapı kollarına veya diğer eşyalara dokunup ardından gözlere, burna veya ağza temas ederek.

El, Ayak, Ağız Hastalığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Bebekler ve 5 yaşın altındaki çocukların el, ayak ve ağız hastalığına yakalanma olasılığı yüksektir. Kreş ve okullardaki bebek ve çocukların hastalığa yakalanma olasılığı ise daha da yüksektir.

El, Ayak, Ağız Hastalığının Komplikasyonları Nelerdir?

El, ayak ve ağız hastalığından kaynaklanan komplikasyonlar nadirdir. Nadiren bu sorunlar ortaya çıkabilir:

• Dehidrasyon: Ağız yaraları yeme ve içmeyi ağrılı hale getirebilir. Dehidrasyonu önlemek için yeterince sıvı tüketmek önemlidir.
• Tırnak kaybı: Bazı kişiler virüsü kaptıktan sonra birkaç el veya ayak tırnağını kaybeder. Tırnaklar tekrar uzar.
• Viral menenjit ve ensefalit: El, ayak, ağız hastalığı olan çok az sayıda insanda menenjit ve ensefalit gelişir. Bu nadir durumlar beyinde (ensefalit) ve beyin ve omurilik zarında (menenjit) tehlikeli şişmelere neden olur.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Hamileliği Nasıl Etkiler?

Virüs nadiren hamile insanlar için sorunlara neden olur. Yine de kişi hamileyse ve virüse maruz kaldıysa bir doktor ile iletişime geçmelidir.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor çocuğun kabarcıklarına bakarak el, ayak ve ağız hastalığını teşhis edebilir. Bazen boğaz sürüntü örneklerini veya kabarcıklardan veya dışkıdan alınan örnekler bir laboratuvara gönderilerek virüs test edilecektir. Çocuğun virüse maruz kaldığı biliniyorsa, bir muayene planlamadan önce doktor bu konuda uyarılmalıdır. Başkalarının sağlığını korumak için doktor, online bir ziyaret gerçekleştirmek veya telefon/bilgisayar üzerinden tedavi önerilerinde bulunmak isteyebilir.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

El, ayak, ağız hastalığı için herhangi bir ilaç yoktur. Antibiyotikler işe yaramaz çünkü virüsleri tedavi edemezler. Neyse ki el ayak ağız hastalığının belirtileri genellikle hafiftir. Çoğu insan evde minimum bakımla bir veya iki hafta içinde iyileşir.

El, ayak, ağız hastalığı tedavisi şunları içerebilir:

• Ateş ve ağrı için asetaminofen ve ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler. Reye sendromuna neden olabildiğinden çocuklara aspirin verilmemelidir.
• Yeterince büyük olan çocuklar boğaz ağrısını azaltmak için tuzlu su ile gargara yapmayı deneyebilir.
• Yetişkinler ağrıyı hafifletmek için uyuşturucu sprey veya gargara kullanabilir.

Evde tedavi için diğer ipuçları şunlardır:

• Ağız yaralarını daha ağrılı hale getirebilecek baharatlı veya asitli yiyecekler yemekten kaçınmak.
• Soğuk sıvılar içmek. Sıcak ve ılık içecekler ağız yaralarını daha ağrılı hale getirebilir.
• Çocukları soğuk sıvılar veya buzlu içecekler ile susuz bırakmamak.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Önlenebilir mi?

El, ayak ve ağız hastalığına neden olan virüsler oldukça bulaşıcıdır. Enfeksiyon genellikle kişi hasta olduğunu fark etmeden önce yayılır. Aşağıdaki iyi hijyen adımlarıyla hastalığın yayılması yavaşlatılabilir veya durdurulabilir:

• Dirseğin içine öksürmek ve/veya hapşırmak.
• Oyuncaklar, tezgahlar ve kapı kolları gibi çok dokunulan eşyaları dezenfekte etmek.
• Yemek kaplarını, bardakları, havluları, battaniyeleri veya giysileri başkalarıyla paylaşmamak.
• Enfekte çocukları sağlıklı çocuklardan uzak tutmak.
• Çocukların giysilerini, yatak takımlarını ve diğer kirli eşyalarını yıkamak.
• Elleri sık sık sabun ve suyla en az 20 saniye boyunca yıkamak.

Çocuğu El, Ayak, Ağız Hastalığına Yakalananlar Ne Beklemelidir?

El, ayak, ağız hastalığı rahatsız edici olsa da nadiren uzun vadeli sorunlara neden olur. Çoğu çocuk minimum tedavi ile iki haftadan kısa sürede iyileşir. El, ayak ve ağız hastalığına birden fazla kez yakalanmak mümkündür.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Ne Kadar Sürer?

El, ayak, ağız hastalığı olan çocukların çoğu 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

El, Ayak, Ağız Hastalığına Yakalanan Çocuklar Ne Zaman Okula Dönebilir?

Çocuklar aşağıdaki durumlarda okula veya kreşe dönebilir:

• Okula gidebilecek kadar iyi hissediyorlarsa.
• Ateşleri yoksa.
• Kabarcıkları kurumuşsa.

Çocuğunun okula dönüp dönmeyeceğinden emin olmayanlar konuyu bir çocuk doktoruna danışmalıdır.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Yakalanan Çocuğa Nasıl Bakılmalıdır?

Neyse ki; el, ayak ve ağız hastalığının belirtileri genellikle hafiftir ve yaklaşık bir hafta içinde kendiliğinden geçer. El, ayak, ağız hastalığı olan bir çocuğa bakan bir ebeveyn olarak ana hedef çocuğu susuz bırakmamak ve rahat tutmaktır. Sıvı almaya devam edilmeli, el yıkamak teşvik edilmeli ve çocuk hastalığı başkalarına bulaştırabileceği durumlardan uzak tutulmalıdır.

El, Ayak, Ağız Hastalığı Yakalanan Çocuklar Neler Yiyebilir ya da İçebilir?

Ağrılı ağız yaraları bir şeyler içmeyi rahatsız edici hale getirebilir. Su ya da süt gibi soğuk sıvılar vererek çocuğun susuz kalmadığından emin olunmalıdır. Meyve suyundan kaçınmak gerekir çünkü asitli olmaları çocuğun yaralarını kötüleştirebilir. Çocuğa buzlu içecekler verilebilir. Baharatlı veya asitli yiyeceklerden ve ağız yaralarını daha ağrılı hale getirebilecek sıcak içeceklerden kaçınılmalıdır.

Ne Zaman Bir Doktora Başvurmak Gerekir?

Çocuk aşağıdaki durumlardaysa bir doktorla iletişime geçilmelidir:

• Dehidrasyonu önlemek için yeterince sıvı içmiyorsa.
• Üç günden uzun süren ateşi varsa.
• On günden sonra iyileşiyor gibi görünmüyorsa.
• Şiddetli kaşıntı veya kabarma varsa.
• Bağışıklık sistemi zayıflamışsa.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

Çocuğunda el, ayak, ağız hastalığı olanlar doktoruna aşağıdaki soruları sormak isteyebilir:

• Ne kadar süre bulaşıcı olacak?
• Çocuğum okuldan ne kadar süre uzak kalmalı?
• Çocuğumun okulunu enfeksiyon hakkında bilgilendirmeli miyim?
• Diğer aile üyelerinin enfeksiyon kapmamasını sağlamak için ne gibi adımlar atabilirim?
• Çocuğumu daha rahat ettirmek için ne yapabilirim?
• Kaşıntılı döküntü veya ağız ağrısı gibi semptomları hafifletmek için ne yapabilirim?
• El, ayak, ağız hastalığı için en iyi krem hangisidir?
• Kızarıklık ne kadar sürecek?
• Enfeksiyon geri gelebilir mi?
• El, ayak ve ağız hastalığına tekrar yakalanmamak için hangi adımları atabilirim?
• Herhangi bir komplikasyon belirtisine dikkat etmeli miyim?

Yetişkinler El, Ayak, Ağız Hastalığına Yakalanabilir mi?

El, ayak, ağız hastalığı yetişkinlerde ve daha büyük çocuklarda görülebilir ancak daha az yaygındır. El, ayak ve ağız hastalığına yakalanan yetişkinlerin çoğunda belirti görülmez. Ortaya çıktığında ise belirtiler çocuklarda görülenlerle aynıdır.

El, Ayak, Ağız Hastalığı ile Şap Hastalığı Aynı mıdır?

Şap hastalığı sadece toynaklı hayvanları etkilediği için toynak-ağız hastalığı olarak da bilinir. İnekler, koyunlar, keçiler ve domuzlar bu hastalığa yakalanabilir ancak insanlar yakalanamaz. İki hastalığa farklı virüsler neden olmaktadır. Birçok insan evcil hayvanlarından el, ayak, ağız hastalığı kapabileceklerinden endişe etse de bu mümkün değildir. Hayvanlar el, ayak ve ağız hastalığına yakalanamaz.

El, Ayak, Ağız Hastalığı ile Maymun Çiçeği Arasındaki Fark Nedir?

El, ayak, ağız hastalığı ve maymun çiçeği (şimdi mpox olarak adlandırılıyor), grip benzeri semptomlara ve döküntüye neden olan viral enfeksiyonlardır. Aralarındaki fark virüs tipindedir. Ortopoxvirus ailesindeki bir virüs mpox'a neden olurken, coxsackievirus ailesindeki bir virüs el, ayak ve ağız hastalığına neden olur.

El, Ayak, Ağız Hastalığı ile Herpangina Arasındaki Fark Nedir?

Coxsackievirus ailesindeki bir virüs hem el, ayak ve ağız hastalığına hem de herpangina'ya neden olur. İki hastalık arasındaki fark, herpanginanın sadece çocuğun ağzında ve boğazında kabarcıklar veya yaralar oluşmasına neden olmasıdır. Herpangina; el, ayak, ağız hastalığı gibi el ve ayaklarda döküntüye neden olmaz. El, ayak, ağız hastalığı semptomları hafif seyretme eğilimindedir ve iki haftadan kısa bir süre içinde minimal tedavi ile ortadan kalkarlar. Virüs oldukça bulaşıcı olduğundan, iyi hijyen uygulamak ve başkalarına bulaşmasını önlemek için adımlar atmak önemlidir. Çocuğun doktoru semptomların giderilmesi için önerilerde bulunabilir ve diğer insanları sağlıklı ve virüsten uzak tutmak için ipuçları sunabilir.