Elektroensefalografi (EEG), beyin elektrik dalgalarının saptanması için kullanılan bir testtir. EEG; epilepsi hastaları ve nöbet bozukluklarında, beynin elektriksel aktivitesinin değerlendirilmesi amacıyla kullanılır. EEG' de, elektrot denilen kablolarla baş üzerindeki çok sayıda noktadan kayıt alınır. Elde edilen bu kayıtlar, veri olarak kullanılır.
EEG testi, kalp elektrosuna (EKG) benzetilebilir. EKG testi, kalp için veri olarak kullanılır. EEG testi ise, beynin elektrik dalgalarının saptamasında veri oluşturur.
EEG testi, birçok hastalıkta veri sağlayarak, değerlendirme ve sonuca ulaşma sürecinde önem taşır.
EEG Testi Hangi Hastalıklarda İstenir?
EEG testi, beynin elektrek dalgalarının tespiti için kullanılır. EEG testi; bazı hastalık tiplerinde, hekim tarafından istenir. Bu hastalıkları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Epilepsi hastalarının teşhis ve takibi: Epilepside EEG'nin amacı, teşhisin desteklenmesi, sınıflanması, beyin lezyonunun olup olmadığının araştırılması ve epilepsi hastalarının izlenmesidir.
- Şuur kaybı, baygınlık gibi durumlarda epilepsi ile ayırıcı teşhis olarak kullanılması.
- Bebek ve çocuklarda, yaşa uygun olarak beynin elektriksel olgunlaşmasının değerlendirilmesi.
- Beynin iltihabi hastalıklarının tespiti(ensefalit).
- Psikiyatrik bazı değerlendirmeler..
- Nadir durumlarda, bazı beyin rahatsızlıkları.
- SSPE, zehirlenmeler gibi durumlar.
EEG Testi Nasıl Yapılır?
- EEG işlemi, bu konuda eğitim almış EEG teknisyeni tarafından yapılır.
- EEG teknisyeni tarafından yapılan işlemde; baş bölgesinde saçlı deri üzerinde EEG elektrotlarının yerleştirileceği noktalar belirlenir.
- Sonrasında, 20-25 kadar küçük metal elektrot yerleştirilir.
- Elektrotların parazitsiz kayıt alabilmesi ve çekim süresince sabit kalması için "pasta" adı verilen özel bir madde ile saçlı deriye sabitlenir. Bu madde, işlem sonrasında tamamen temizlenir.
- EEG gözleriniz kapalı halde ve rahat bir konumdayken yapılır.
- Oturur pozisyonda veya uzanır halde çekim yapılabilir.
- Genellikle aralıklı ışık uyaran ve hızlı nefes alıp verme şeklinde ek aktivasyon yöntemleri rutin olarak kullanılır. Bu aktivasyon yöntemleri, normalde görülmeyen beyin dalgalarının görülebilir hale gelmesini sağlar.
EEG Çekiminde Uygulanan Aktivasyon Yöntemleri Nelerdir?
EEG çekiminde uygulanan aktivasyon yöntemleri mevcuttur. Bunlar:
- Göz açıp kapama: Görsel uyarılarla beynin elektrik aktivitesinde ortaya çıkan normal değişiklikleri görmek için yapılır.
- Derin ve hızlı nefes alıp verme (Hiperventilasyon): Bütün EEG laboratuvarlarında kullanılır. Aç karnına hiperventilasyon yapılırsa farklı bulgular saptanabilir. Bu nedenle hastaların EEG çekimlerinin tok karnına yapılması gerekir. Bu işlem, erişkinlere ve yapabilecek yaşta olan çocuklara uygulanır.
- Işık uyarı (fotik stimülasyon): Saniyede, 1-30 kez tekrarlanan flaş uyarısı ile beyin dalgalarındaki değişimler izlenir.
- Uyku: Her EEG çekiminde normalde uygulanmaz. Erişkinlerde, çekim öncesindeki gece hasta uykusuz bırakılarak çekime gelir. Böylece, "uykusuzluğun" anormal dalgaları görünür hale getirmesinden yararlanılır. Tüm gece uyku EEG, gündüz 1-2 saatlik uykuda EEG çekimi yapılabilir. Bebek ve çocuklarda ise uykuda EEG çekimi günlük uygulanan bir yöntemdir.
EEG Çekimi Öncesinde Gerekli Hazırlıklar Nelerdir?
EEG testinin uygulanabilmesi amacıyla gerekli bazı hazırlıklar mevcuttur. Bunlar:
- Başın temiz olması, saçta jöle, sprey gibi maddelerin olmaması,
- Küpe, hızma gibi metal takıların çıkarılması; yoğun krem veya makyajın çekim sırasında silinmesi,
- Çekim sırasında tok olmak,
- Kişi üzerinde, rahat bir kıyafet olmasını, sıkan veya terleten giysilerin giyilmemesi,
- Hekiminiz tarafından uyku EEG veya uykusuzluk aktivasyonlu çekim istendiyse, bir gece öncesinde uykusuz kalınması,
- Kullandığınız ilaçları normal zamanında alması; ancak çekim öncesinde teknisyene veya raporu hazırlayacak hekime mutlaka bilgi verilmesi.
EEG Çekimi Ne Kadar Sürer?
Hekim tarafından aksi istenmedikçe, erişkinlerde EEG kayıt süresi 20-30 dakikadır. Uyku süresi, EEG ve çocuk EEG'de farklıdır. Çekimden önce elektrodların yerleştirilmesi de 15 dakika kadar sürer.
Çekime gelirken; EEG testinin uygulanması ve devamında sürecin işleyişiyle kişinin 1 saatlik zaman dilimini planlamasını öneririz.
EEG Testinin Kişiye Zararı Var mıdır?
EEG sırasında beyinde yalnızca elektrik dalgalarının kaydı yapılır. Vücuda elektrik verilmez. Herhangi bir ışın alma durumu da söz konusu değildir. Bu nedenle EEG testinin herhangi bir zararı veya yan etkisi söz konusu değildir.
Video EEG Nedir?
Video EEG, işlem sırasında eş zamanlı video kaydı yapılmasıdır. Video EEG testiyle, şüphelenilen bazı hareket veya nöbet benzeri durumların, eş zamanlı EEG değişiklikleriyle karşılaştırılması amaçlanır. Yapılan tüm testlerin ardından nöroloji uzmanı tarafından rapor oluşturulur.
EEG Raporu Nasıl Hazırlanır?
Teknisyen tarafından yapılan EEG çekimi, nöroloji uzmanı tarafından incelenerek detaylı bir rapor hazırlanır. Rapora, EEG sayfa örnekleri ve gerektiğinde CD kayıtları da eklenerek rapor sonucu hastaya verilir.