Doğum Sırasında Ağrı Kesici Seçenekleri Nelerdir? Anestezi Bebeğe Zarar Verir mi?

Doğum Sırasında Ağrı Kesici Seçenekleri Nelerdir? Anestezi Bebeğe Zarar Verir mi? başlıklı makalemizde, doğum esnasında yaşanan ağrıları azaltmak adına anne adayının hangi ilaçları kullanabileceğine ve gerekmesi halinde anestezinin muhtemel risklerine dair bilgilendirme yapacağız. 

Doğum Nasıl Olacak?

Her anne adayının yapacağı doğum kendine özgüdür ve her biri farklı bir şekilde doğum sıkıntısı yaşayabilir. Doğum sırasında ağrı, rahim kası kasılmalarından ve rahim ağzına yapılan baskıdan kaynaklanır. Ağrı ayrıca bebeğin mesane ve bağırsaklar üzerindeki baskısından ve bebek doğum kanalından geçerken doğum kanalının ve vajinanın gerilmesinden dolayı da hissedilebilir. Bir kasılmanın hissedilme şekli herkes için farklıdır ve bir hamilelikten diğerine farklı hissedilebilir. Doğum kasılmaları sırtta ve karnın alt kısmında rahatsızlığa veya hafif bir ağrıya ve pelviste baskıya neden olur. Bazı kişiler yan taraflarında ve uyluklarında da ağrı hissedebilir. Bazıları kasılmaları güçlü adet krampları olarak tanımlarken, diğerleri ishal krampları gibi hissettiren güçlü dalgalar olarak tanımlar.

Doğum sancısının yoğunluğu her zaman anne adayının ağrı kesici aramasını gerektirmez. Genellikle ağrının tekrarlayan doğası ve her kasılmada devam eden sürenin uzunluğu buna sebep olur. Bazen kasılmaların gücüne bir de bilinmeyenin korkusu eklendiğinde, bu korku bunaltıcı hale gelebilir. Ağrı kesici, doğum yapan kişiye bir miktar kontrol duygusu kazandırmak için gereken şey olabilir.

Doğum Sırasında Hangi Ağrı Kesici Seçenekleri Mevcuttur?

Doğum sırasında hangi ağrı kesici seçeneklerinin mevcut olduğunu öğrenmek önemlidir. Bu seçeneklerin doğumdan çok önce doktorla görüşülmesi önemlidir. Ağrı kesici almak kişinin kendini suçlu hissetmesine neden olmamalıdır. Nasıl hissettiğini bilen tek kişi gebedir. Bu nedenle doğum ağrısının kontrolüne ilişkin kararlar özellikle onun tarafından verilmelidir. Amaç anestezisiz bir doğumsa, bu durum doktorla konuşulmalıdır. Doktor, bu seçenek konusunda da gebeye yardımcı olabilir.  Ağrı kesici seçeneklerinin doğum sancısı ve doğumun belirli koşullarına göre belirlenebileceği unutulmamalıdır Doğum boyunca doktor, gebedeki gelişmeleri ve onun konforunu değerlendirerek talep edilmesi halinde bir ağrı kesici tekniği seçilmesine yardımcı olacaktır. Doğum sancısı sırasında bir anestezi ekibi üyesiyle doğum sırasında ağrı kesici seçenekleri hakkında konuşma şansı da olacaktır. Anestezi uzmanı gebeyle aşağıdakiler hakkında konuşabilir:

• Analjezik ilaçlar, doğum rahatsızlığını hafifletmek için bir damara veya bir kasa enjekte edilebilir. Analjezik ilaçlar ağrıyı tamamen durdurmaz ancak azaltır. Analjezik ilaçlar tüm vücudu etkilediğinden ve hem gebenin hem de bebeğin uykusunu getirebileceğinden, çoğunlukla erken doğum sancısı sırasında dinlenmeye ve enerjiyi korumaya yardımcı olmak için kullanılırlar.
• Genel anestezi doğum sürecindeki acil durumlar için kullanılır. Genel anestezi uykuya neden olur ve bir anestezi uzmanı tarafından verilmelidir. Güvenli olmasına rağmen, genel anestezi doğumdan hemen sonra çocuğu görmeyi engeller.
• Lokal anestezi, sağlık uzmanı tarafından doğum sırasında ağrılı bir bölgeyi uyuşturmak için veya doğumdan sonra dikiş atılması gerektiğinde kullanılabilir. Lokal anestezik ilaçlar doğum sırasındaki rahatsızlığı azaltmaz.
• Bölgesel anestezi (epidural, spinal veya sistemik anestezi olarak da adlandırılır) en yaygın ve etkili ağrı kesicidir. Bölgesel anestezi, doğum süreci boyunca ağrıyı büyük ölçüde azaltır veya ortadan kaldırır. Sezaryen doğumun gerekli olduğu durumlarda da kullanılabilir. Rahatsızlığı azaltmak için doğum sırasında bir anestezi uzmanı tarafından uygulanır. Üç tür bölgesel anestezi vardır: spinal, epidural ve kombine spinal/epidural. Her türde, gebe uyanık kalırken vücudunun geniş bir bölgesindeki ağrıyı engellemek için beldeki sinirlerin yakınına ilaçlar yerleştirilir. Güvenlik nedeniyle, aile üyelerinin bölgesel anestezi için odadan çıkmalarının istenmesi standart bir politikadır.

Üç tip bölgesel anestezi vardır:

1.Epidural: Sırt bölgesine ince bir plastik tüp yerleştirilir ve gerektiğinde bu tüpten ilaç verilebilir. Tüp doğum eylemi boyunca yerinde bırakılır. Sezaryen gerekiyorsa tüpten daha güçlü dozda ilaç verilebilir.

2. Spinal: En yaygın olarak planlı sezaryenlerde kullanılır. Lokal anestezik çok ince bir iğne ile tek bir enjeksiyon kullanılarak yerleştirilir. Bu yöntem hızlı çalışır ve sadece küçük bir doz anestezik gerektirir.

3. Kombine Spinal-Epidural: Yukarıdakilerin bir kombinasyonudur. Spinal gebeyi hızlı bir şekilde uyuşturur ancak gerekirse daha fazla anestezi vermek için de kullanılabilir.

Bölgesel Anestezi Nasıl Verilir?

Anestezi uzmanı, kasılmaların verdiği rahatsızlığı engellemek için beldeki sinirlerin yakınına ilaç enjekte edecektir. İlaç kişi otururken ya da yan yatarken enjekte edilir. Anestezi uzmanı gebenin tıbbi geçmişini gözden geçirdikten ve ona bazı sorular sorduktan sonra belindeki bir bölgeyi lokal anestezikle uyuşturacaktır. Anestezik ilacın enjekte edileceği tam yeri bulmak için bu uyuşmuş bölgeye özel bir iğne yerleştirilir. İlacı enjekte ettikten sonra anestezi uzmanı iğneyi çıkarır. Çoğu durumda, epidural kateter adı verilen küçük bir plastik tüp, iğne çıkarıldıktan sonra doğum boyunca gerektiğinde ilaç vermek için yerinde kalır.

Bölgesel Anestezi Ne Zaman Verilir?

Bölgesel anestezi uygulamak için en uygun zaman, gebenin ve bebeğin doğuma verdiği tepkiye bağlı olarak değişir. Bölgesel anestezi talep edilirse, doktor anestezi uzmanıyla iletişime geçecek ve ikisi birlikte bölgesel anestezinin risklerini, faydalarını ve zamanlamasını gebeyle görüşeceklerdir. Bölgesel anestezi talep edilirse epidural veya spinal anestezi ya da ikisinin bir kombinasyonu alınabilir. Doktor genel sağlık durumuna ve doğumun ilerleyişine bağlı olarak bölgesel anestezi türünü seçecektir.

Bölgesel Anestezi Bebeği Etkiler mi?

Pek çok araştırma bölgesel anestezinin gebe ve bebek için güvenli olduğunu göstermiştir.

Bölgesel Anestezi Ne Kadar Sürede Etkisini Gösterir ve Ne Kadar Sürer?

Epidural anestezi, ilaç enjekte edildikten sonra 10 ila 20 dakika içinde çalışmaya başlar. Kateterden her zaman daha fazla ilaç verilebildiği için epidural anestezinin ağrı kesici etkisi doğum bitene kadar sürer.

Spinal anestezi, ilaç enjekte edildikten hemen sonra çalışmaya başlar. Ağrı kesici yaklaşık iki buçuk saat sürer. Doğumun bu süreden daha uzun sürmesi bekleniyorsa, ağrı kesici ilaçların gerektiği kadar devam etmesi için epidural bir kateter yerleştirilecektir.

Bölgesel Anestezi Gebeyi Ne Kadar Uyuşuk Hissettirir?

Ağrı önemli ölçüde azalacak olsa da kasılmalardan kaynaklanan baskının farkında olunabilir. Ayrıca doktor rahim ağzını muayene ederken ve bebek pelviste çok aşağıda olduğunda da baskı hissedilebilir.

Bölgesel Blokaj Doğumu Yavaşlatır mı?

Bazılarında bölgesel anesteziden sonra kasılmalar yavaşlayabilir. Çoğu insan bölgesel anestezinin gevşemelerine yardımcı olduğunu ve dinlenmeye izin verirken kasılma düzenlerini iyileştirebileceğini düşünmektedir. Bununla birlikte, ABD'de doğum yapan 62.000 kişi üzerinde yapılan bir araştırma, doğumun ikinci aşamasının veya ıkınmanın epidural ile epidural olmaya duruma göre yaklaşık 30 dakika daha uzun olduğu sonucuna varmıştır.

Bölgesel Anestezi Alınırsa Ikınılabilir mi?

Bölgesel anestezi alınsa da ıkınmak mümkündür. Epidural dinlenme fırsatı sağladığından, gebenin ıkınmak için daha fazla enerjisi olabilir.  Ikınma hissi biraz azalmış olsa da bir ayna kullanmak genellikle yapılan işi görmeye yardımcı olabilir.  Bebeğin doğum kanalına doğru ilerlemesinden dolayı hala bir miktar baskı hissedilebilir ancak genel olarak epidural varken daha rahat ıkınılır.

Bölgesel Anestezinin Herhangi Bir Yan Etkisi Var mıdır?

Anestezi uzmanı komplikasyonları önlemek için özel önlemler alır. Komplikasyonlar nadir olmakla birlikte, bazı yan etkiler şunları içerebilir:

• Kan basıncında azalma: Damar içi sıvılar alınır ve bunun olmasını önlemek için kan basıncı dikkatle izlenir ve tedavi uygulanır. Bazen bunun bebek üzerinde bir etkisi olabilir. Bu görüldüğünde kan basıncını artırmaya yardımcı olmak için genellikle bir ilaç kullanılır.
• Doğum sırasında hafif kaşıntı: Kaşıntı rahatsız edici hale gelirse, anestezi uzmanı bunu tedavi edebilir.
• Baş ağrısı: Sıvı içmek ve ağrı kesici almak bölgesel anesteziden sonra baş ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Baş ağrısı devam ederse, anestezi uzmanına söylenmelidir. Anestezi uzmanı baş ağrısı için başka ilaçlar sipariş edebilir. Spinal baş ağrısı nadir görülen bir komplikasyondur.
• Lokal anestezik reaksiyonu: Lokal anestezik reaksiyonları nadir olmakla birlikte ciddi olabilir. Gebenin başı dönerse veya kulaklarında çınlama olursa bunu anestezi uzmanına söylediğinden emin olmalıdır, böylece sorun hızla tedavi edilebilir.

Bölgesel Anesteziye Alternatifler

Doğum ekibi, doğumu yönetmek için diğer seçenekler konusunda da gebeye yardımcı olmaktan mutluluk duyacaktır. Bunlar aşağıdakiler gibidir:

• Doğum küvetleri, doğumun rahatsızlıklarını azaltmada çok yardımcı olabilir. Küvette ağırlıksız hissetmek veya etrafın saran ılık suyun basıncını hissetmek, kasılmaların gücüyle başa çıkmayı çok daha kolay hale getirebilir.
• Karşı basınç, doğumu daha yönetilebilir hale getirmek için çok yararlı bir araçtır. Doktor, eş veya hemşire tarafından uygulanan basınç, doğumun dalgalanmalarını çok daha az sıkıntılı hale getirebilir.
• Doğum sancısını kolay atlatmaya yardımcı olacak aromaterapiler de mevcuttur. Genellikle, hayatımızdaki rahatlatıcı zamanlarla bağlantısı olan kokular, rahatlamamıza ve doğum sancısını rahat atlatmamıza yardımcı olmak için harikalar yaratabilir. Odaklanmayı ve rahatlamayı artırdığı bilinen kokular da vardır.
• Doğum yapan hastalar için hareket ve aktivite teşvik edilmektedir. Ritmik olsun ya da olmasın, sadece basit bir hareket eylemi bile doğum sancısı algısını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Nitröz oksit, tıpkı diş hekiminin muayenehanesinde aldığımız gibi solunan bir gazdır. Doğumda kullanılan gaz o kadar konsantre değildir ancak doğumla birlikte gelebilecek endişe ve korkuyu azaltmada harika bir iş çıkarır. Kadınların neredeyse %90'ı bununla ilgili olumlu geri dönüşler yapmaktadır.
• Ağrı yönetimi için narkotikler en çok erken aktif doğumda faydalıdır. Gebeyi uykulu hale getirebildikleri ve damardan ve/veya kas içinden verildikleri için bebeği de biraz uykulu hale getirebilirler. İkinci aşamaya (ıkınma) ne kadar yakın olunduğuna bağlı olarak alternatifler önerilebilir. Bebeğin doğduğunda anneyi gür bir ağlamayla karşılaması tercih edilir.
• En sevilen şarkılar doğum için yanında getirilebilir. Müziğin bizi sakinleştirdiği ve rahatlamamıza yardımcı olduğu bilinmektedir. Doğum sancısı sırasında kafayı rahatlamak ve bir sonraki aşamaya geçmek için ihtiyaç duyulan şey tam da bu olabilir.
• Odaya asılabilecek olumlamalar da kişinin kendini iyi ve güçlü hissetmesine yardımcı olabilir. Doğum ekibi de gebeye gücünü ve kuvvetini sık sık hatırlatacaktır.