Cep Telefonu Kullanmanın Ortopedik Riskleri

Cep Telefonu Kullanmanın Ortopedik Riskleri başlıklı yazımmızda, konuya dair detaylara değineceğiz. Akıllı telefonunuz serçe parmağınızı, başparmağınızı, boynunuzu veya dirseğinizi etkiliyor mu? Sık akıllı telefon kullanımı, ağrılı ortopedik sorunlara yol açabiliyor.

Cep telefonları hayatımızı değiştirdi ama aynı zamanda yaralanmalara da neden oluyorlar mı? İnternetteki bilgileri taradığımızda öyle gibi görünüyor. “Akıllı telefon serçe parmağı” (smartphone pinky), son yıllarda viral hale gelen akıllı telefonlarla ilgili birçok yaralanmadan sadece biri.

Sürekli cep telefonu kullanımı bir dizi eklem sorununa neden olabilir. Bazı yaralanma iddiaları abartılı olsa da pek çoğu gerçektir ve ciddi, uzun vadeli hasarlara sebep olur.

Hangi Eklem Yaralanmaları Mobil Cihazlarla İlişkili Olabilir?

Gün içinde uzun saatleri telefonla geçirmek eklemlere doğal olmayan bir yük bindirir. Akıllı telefonla ilgili en yaygın yaralanmalar şunlardır:

• Akıllı telefon serçe parmağı
• Kubital tünel sendromu (akıllı telefon dirseği)
• Mesajlaşma başparmağı
• Cep telefonu kaynaklı boyun rahatsızlığı (text neck)

Akıllı Telefon Serçe Parmağı

Akıllı telefon serçe parmağı ile ilgili internette dolanan görüntüler, yüzük ve serçe parmakların arasında geniş bir boşluk olduğunu gösteriyor. Bazı fotoğraflar ise konuşurken, mesajlaşırken veya kaydırma yaparken telefonunun desteklendiği serçe parmaktaki bir çıkıntıya işaret ediyor.

Ancak bu görüntülerin çoğu bir sorunu vurgulamıyor. Bunlar tipik serçe parmağı anatomisini gösteriyor ki bu da büyük farklılıklar gösterebilir. Akıllı telefon serçe parmağı olduğunu düşünen kişilerin altta yatan bir durumu olması da mümkündür.

Bunun nedeni aşağıdakilerden biri olabilir:

• Klinodaktili, parmağın genetik bir malformasyonudur. Genellikle serçe parmağı etkiler ve ucunun yüzük parmağına doğru bükülmesine neden olur. Çoğu insan için klinodaktili semptomlara neden olmaz veya serçe parmaklarının işlevini etkilemez.
• Dupuytren kontraktürü, genellikle serçe parmak ve yüzük parmaklarda deformiteye yol açan bir durumdur. Derinin altında kalın kordonlar oluşur ve parmakları avuca doğru çeker. Bu yavaş süreç uzun yıllar boyunca gerçekleşir. Akıllı telefonların bu duruma neden olduğuna ya da kötüleştirdiğine inanmak için hiçbir neden yoktur.

Akıllı Telefon Serçe Parmağı Gerçek mi?

Telefonu serçe parmakla desteklemenin parmaktaki bir siniri sıkıştırma riski vardır. Zamanla ağrı, uyuşma veya karıncalanma yaşanabilir.

Ancak serçe parmaktaki karıncalanma veya uyuşma, kubital tünel sendromu adı verilen daha ciddi bir duruma da işaret edebilir. Bu durum akıllı telefon dirseği olarak da bilinir.

Kubital Tünel Sendromu (Akıllı Telefon Dirseği)

Kubital tünel sendromu, koldaki ana sinirlerden biri olan ulnar sinirde, dirsek 90 derecenin üzerinde sık sık büküldüğünde ortaya çıkan kümülatif bir traksiyon/sıkışma hasarıdır.

Konuşurken veya mesajlaşırken telefonunuzu yukarıda tutmak, mevcut kubital tünel sendromuna neden olabilir veya mevcut durumu kötüleştirebilir, dolayısıyla bu duruma "akıllı telefon dirseği" adı verilir. Ancak alçak bir sandalyede oturup dirseği aşırı bükmek veya yazı yazarken dirseği sandalyenin kollarına dayamak ya da kolları bir şeyin altına sıkıştırarak uyumak da aynı derecede kötüdür.

Kubital Tünel Sendromu Nasıl Oluşur?

Ulnar sinir kolun iç kısmından aşağı iner ve yüzük parmağı ve serçe parmaklara ulaşmadan önce dirseğin kemik çıkıntısının (epikondil) etrafından dolaşır. Ulnar sinir duyu sağlar ve hareketi kontrol eder. Dirsekte yer alan ulnar sinir epikondildeki kubital tünel adı verilen dar bir açıklıktan geçer.

Dirseği bükmek çekişe neden olur ve kubital tünelde ulnar sinire baskı uygular. Tekrarlanan dirsek bükülmeleri uzun süreli sinir hasarına neden olabilir.

Kubital Tünel Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Akıllı telefon dirseği belirtileri aşağıdakiler gibidir:

• Elin serçe parmağı tarafında, yüzük parmağında ve serçe parmakta uyuşma veya karıncalanma.
• Tutuşta zayıflık veya zayıf parmak koordinasyonu.

Ne Zaman Bir Doktora Görünmek Gerekir?

Dirsek büküldüğünde veya uykudayken serçe parmakta karıncalanma veya uyuşma hissediliyorsa bir doktorla görüşülmelidir. Kollar düzeltildiğinde semptomlar geçmiyorsa, durum daha şiddetli olabilir ve kalıcı işlev kaybı yaşanabilir.

Sinir hasarının erken aşamaları geri döndürülebilir. Minimal invaziv bir ameliyatla kubital tünel açılabilir ve sinir tamamen iyileşir. Ancak yara dokusu oluşursa, sinir bozulmaya devam eder ve bu kalıcı olabilir. Bununla birlikte, daha fazla ilerlemeyi, daha fazla duyu ve motor kaybını ve müteakip deformiteyi önlemek için ameliyat seçeneği önemlidir.

Mesajlaşma Başparmağı

Mesajlaşma başparmağı tekrarlayan bir hareket yaralanmasıdır. Başparmak eklemleri gün boyu mesaj yazmak ve kaydırmak için oluşmamıştır. Aşırı kullanım, artrit gibi altta yatan durumları kötüleştirebilir veya başparmak tendonlarında yeni sorunlara neden olabilir.

Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan güçlü doku bantlarıdır. Birkaç tendon ön koldan bilek boyunca başparmağa kadar uzanır. Başparmağın tabanında tendonlar, onları yerinde tutmaya yardımcı olan dar bir tünelden geçer.

Hızlı, tekrarlayan başparmak hareketleri tendonların etrafındaki doku olan sinovyumda iltihaplanmaya neden olabilir. Bu duruma tenosinovit denir ve çok ağrılı olabilir.

Mesajlaşma Başparmağı Tenosinoviti Türleri

Mesajlaşan başparmak yeni değildir. Birçok aktivite türü başparmak ekleminde tenosinovite yol açabilir. İsviçreli cerrah Fritz de Quervain 1895 yılında başparmak tenosinovitini bulmuştur. Bu hastalık daha sonra de Quervain sendromu olarak bilinmeye başlamıştır. Diğer isimleri şunlardır:

• Çamaşırcı burkulması, giysileri sıkmaktan kaynaklanır.
• Anne başparmağı, küçük çocukları kaldırmanın bir sonucudur.
• Blackberry başparmağı, 1990'larda kullanılan Blackberry cihazından kaynaklanır.

Tetik başparmak, sık mesajlaşmayla ortaya çıkabilen başka bir tenosinovit türüdür. Tendon, başparmağın avuç içi tarafındaki dar tünelinde düzgün bir şekilde kaymadığında ortaya çıkar. Bir tıklama veya patlama hissedilebilir. Sonunda başparmak sıkışabilir.

Cep Telefonu Kaynaklı Boyun Rahatsızlığı

Cep telefonu kaynaklı boyun rahatsızlığı (text neck), akıllı telefonun üzerine eğilmekten kaynaklanan bir başka tekrarlayan zorlanma yaralanmasıdır. Başımız yaklaşık 10 ila 12 kilo ağırlığındadır. Aşağı bakıldığında boyun kasları üzerindeki yük artar. Bu ilave basınç kas ağrısı ve spazmlara neden olabilir.

Akıllı Telefon Serçe Parmağı ve Cihazlarla İlgili Diğer Yaralanmaları Önlemek İçin İpuçları

Bir eklemde karıncalanma, ağrı ve titreme, cihaz kullanmaya ara verilmesi gerektiğinin işaretleridir. İbuprofen veya diğer nonsteroid antienflamatuar ilaçlar bu konuda yardımcı olabilir.

Ayrıca duruşun sık sık değiştirilmesi de önerilmektedir. Örneğin aşağıdakiler denenebilir:

• Mesajlaşırken telefonu göz hizasında tutmak.
• Kolları, elleri, boynu ve omuzları esnetmek.
• Telefonla konuşurken elleri değiştirmek.
• Arama yaparken telefonun hoparlörünü veya kulaklıklarını kullanmak.

Belirtiler geçmezse veya kötüleşirse, bir doktorla konuşulmalıdır. Erken teşhis ve tedavi ağrıyı azaltmaya ve eklemlerde kalıcı hasarı önlemeye yardımcı olabilir.