Bebek sahibi olan annelerin en çok merak ettiği konuların başında anne sütünün faydaları ile bebek emzirmenin püf noktaları geliyor. Makalemizde bu konuların detaylarını izah etmeye çalışacağız. Makalemizde, "Neden anne sütü?", "Emzirmenin anneye faydaları nelerdir?", "İlk süt kolostrum(ağız) nedir?", "Emzirmeye ne zaman başlanmalıdır?", "Bebek hangi sıklıkla ve nasıl emzirilmelidir?", "Süt nasıl sağılır?" ve "Emziren anneye eş ve aile desteği nasıl olmalıdır?" gibi soruları cevaplayacağız.
Neden Anne Sütü?
Anne sütünün bebeğe faydaları şunlardır:
- Anne sütü en doğal ve taze besindir.
- Anne ile bebek arasında duygusal bağ kurulmasını sağlar.
- Anne sütü ekonomiktir.
- Anne sütü her zaman temiz ve mikropsuzdur.
- Anne sütü bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm besinleri içerir.
- Anne sütü bağışıklık sistemini güçlendirerek bebeğin hastalıklara karşı direncini artırır.
- Anne sütü bebeğin beden ve zekâ gelişimini hızlandırır.
- Anne sütü bebek tarafından kolay hazmedilir; ishal ve solunum yolları hastalıklarından korur.
- Anne sütü fizyolojik sarılığı önler.
Emzirmenin Anneye Faydaları Nelerdir?
Emzirmenin anneye faydaları şunlardır:
- Rahmin eski haline dönmesine yardımcı olur.
- Doğum sonrası kanamalar az olur.
- Kilo vermeyi çabuklaştırır.
- Meme, yumurtalık ve rahim kanserinden korur.
- Anneyi psikolojik olarak rahatlatır.
- Anne ile bebek arasındaki bağı güçlendirir.
İlk Süt (Kolostrum:Ağız) Nedir?
İlk süt, kolostrum ile alakalı önemli noktalar şunlardır:
- Doğumdan sonra salgılanan ilk süte kolostrum: ağız denir.
- İlk süt bebeğinizin sağlığı için gereklidir ve mutlaka bebeği emzirilmelidir.
- Koyu kıvamlı, sarımsı ve berraktır.
- Hastalıklardan korur.
- Bebeğin sindirim faaliyetlerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Emzirmeye Ne Zaman Başlanmalıdır?
- Doğum olur olmaz bebeğin emzirilmesi çok önemlidir. Böylece annenin süt kanalları uyarılarak süt oluşumu başlar.
- Annenin sezaryen olması ve anestezi olması emzirmeye engel değildir. Anne kendine geldikten sonra emzirmeye hemen başlamalıdır.
Bebek Hangi Sıklıkla Emzirilmelidir?
- Emzirme işleminde zaman sınırı koymaya gerek yoktur. Bebek her ağladığında emzirilmelidir. Gelen süt miktarının artması için bebek sık sık emzirilmelidir.
- Yeni doğan bebekler 10-12 öğün emmek ister.
- Sık emzirme, bol süt gelmesini sağladığı gibi göğüslerin şişmesini ve acımasını da önler.
Bebek Nasıl Emzirilmelidir?
- Emzirme esnasında sakin bir ortam ve rahat edebileceğiniz bir pozisyon olmalıdır.
- Emzirme zamanı geldiğini bebeğinizin ağlamasından ya da göğsünüzdeki gerginlikten ve sızlamadan anlayabilirsiniz. Bebeğinizi kucağınıza alarak göğsünüzü elinizle desteklerken bebeğinizin yanağını okşayarak uyarı verin. Bebeğiniz ağzı açık olarak göğüs ucunuzu ve çevresinin çoğunu tutmak için kafasını çevirecektir ve bebeğiniz emmeye başlayacaktır.
- Emzirmeyi sonlandırmak ya da emmeye ara vermek için parmağınızı nazikçe göğüs ucunuzla bebeğinizin ağzı arasına koyun.
- En son hangi meme ile bebek emzirilmiş ise, bir sonraki emzirmede diğer meme ile emzirilmelidir. Böylelikle süt salgılanması daha etkili olur.
- Bebeğiniz ilk birkaç haftada 24 saatlik zaman diliminde 7-8 kere beslenmeye ihtiyaç duyar. Her 3-4 saatte bir beslenme demektir ve genelde gece boyunca 1 defa olur. İlk aydan sonra emzirme sıklığı günde 6 defaya düşer.
- Bebeğinizi doğduğu ilk gün her bir göğüste 5’er dakika, ikinci gün 10’ar dakika, daha sonraki günlerde 156’er dakika veya daha uzun süre tutun.
- Bazen sezaryen ile doğum yapan annelerde süt salgılanması normal yolla doğum yapan annelere göre bir süre gecikebilir. Böyle bir durumda bebeğin beslenmesi için doktora danışılması gerekir.
Bebek Emzirme Şekilleri
Bebek emzirme şekillerini üç başlıkta toplayabiliriz. Bunlar beşik tutuşu, futbol topu tutuşu ve çapraz beşik tutuşudur.
Beşik Tutuşu
Rahat bir koltuğa oturarak bebeğinizin yüzü ve vücudu size dönük aynı zamanda omuz ve kalçası düz bir çizgide olacak şekilde kucağınıza yerleştirin. Göğsünüzü elinizle alttan destekleyerek, göğüs ucu ve çevresini yakalamasını sağlayın.
Bebeğinizin üzerine doğru eğilmek yerine, sırtınızı dik tutarak bebeğinizi göğsünüze yaklaştıracak şekilde alttan bir yastık yardımıyla destekleyin.
Futbol Topu Tutuşu
Rahatça oturarak bebeğinizin kol ve bacakları koltuk altınızda kalacak şekilde bebeğinizi başından kavrayınız, sanki futbol topunu tutuyormuşsunuz gibi. Göğsünüzü elinizle alttan destekleyerek, göğüs ucu ve çevresini yakalamasını sağlayın. Bu pozisyon küçük doğmuş bebekler özellikle erken doğan bebekler, göğsü büyük anneler, sezaryenle doğum yapıp bebeği karnına yatırmak istemeyen anneler için çok uygundur.
Çapraz Beşik Tutuşu
Rahat bir koltuğa oturarak bebeğinizin yüzü ve vücudu size dönük aynı zamanda omuz ve kalçası düz bir çizgide olacak şekilde ancak göğsünüzün aksi tarafındaki kolunuzla başını kavrayarak kucağınıza yerleştirin.
Emziren Anne Nasıl Beslenmelidir?
- Bebeğin sıvı ihtiyacı da anne sütü ile karışlanacağı için bol sıvı almalıdır. Anne günde en az 4 litre sıvı tüketmelidir.
- Öğün atlamamalı, mümkünse ara öğünlere yer verilmelidir.
- Hamur işleri ya da kızarmış gıdalar gibi besin değeri düşük, kilo aldıran gıdalar yerine; taze meyve, sebze, yumurta, balık, et, süt gibi besin değeri yüksek gıdaları tercih etmelidir.
- Sigara içmemeli, çay ve kahve mümkünse tüketmemelidir.
- Gaz yapıcı yiyeceklerden uzak durmalıdır. (Pırasa, lahana, kola, portakal, kuru bakliyat gibi)
Anne Sütü Nasıl Sağılır?
- Sütün sağılacağı fincan ya da kap, su ve sabunla yıkanıp kaynatılır.
- Sağma işlemine geçmeden önce eller yıkanır.
- Parmak uçları ile yumuşak bir biçimde memeye dıştan içe, meme başının etrafındaki kahverengi bölgeye doğru masaj yapılır.
- Başparmak meme başı ve kahverengi bilgenin üstüne, işaret parmak ise altına yerleştirilir, diğer üç parmakla meme desteklenir.
- Baş ve işaret parmakları yavaşça göğüs duvarına doğru batırılır, bırakılır. Bu hareket arka arkaya tekrarlanır.
- Süt sağma sırasında parmak hareketleri yuvarlama şeklinde olmalıdır.
- Memeleri elle sağarak boşaltma süreci yaklaşık 20-30 dakikadır.
- Sıcak ıslak havlu, duş alma, öne doğru eğilme süt akışını artırır.
- Anne sütü pompa ile sağlıyorsa, pompa özenle temizlenmelidir. Aksi halde mikroplar kolaylıkla ürer ve bebek için tehlike yaratır.
- Sağma işlemi sırasında baş ve işaret parmaklarını yavaşça göğüs duvarına ve birbirine bastırılır bırakılır.
Sağılmış Anne Sütü Nasıl Saklanır?
Temizliğe dikkat edilerek sağılan anne sütü;
- Buzdolabı rafında 3 gün,
- Tek kapılı buzdolabı buzluğunda 3 hafta,
- Çift kapılı buzdolabı buzluğunda 3 hafta,
- Derin dondurucuda 6 ay saklanabilir.
- Anne evde olmadığı zamanlar bu süt verilebilir. Çalışan anne sütünü sağıp sonra verebilir.
Sağılmış Anne Sütü Bebeğe Nasıl Verilmelidir?
Sağılmış süt biberonla değil, kaşık ya da geniş ağızlı bir bardak veya fincanla verilir. Biberonla verilmesi bebeğin anne memesini reddetmesine neden olabilir.
Anne Sütü Hangi Durumlarda Sağılmalıdır?
Anne sütünün sağılması aşağıdaki durumlarda tercih edilebilir:
- Tıkanık, şiş memeyi rahatlatmak için,
- Çökük meme başından emmeyi öğrenene kadar bebeği beslemek için.
- Memeyi istemeyen bir bebeği, emmekten hoşlanmayı öğrenene kadar beslemek için.
- Düşük doğum ağırlıklı ve kuvvetli ememeyen bebeği beslemek için.
- Yeterli emmeyen hasta bir bebeği beslemek için.
Emziren Anneye Eş ve Aile Desteği Nasıl Olmalıdır?
Emzirme dönemi, kadınların hayatındaki en hassas dönemdir. Emziren kadının bütün koruma ve sevgi duyguları yeni doğan bebeğine yönelmiştir. Bu dönemde gerginlik, sinirlilik ve depresyon sıkça görülür. Bu nedenle emziren anneye karşı, anlayışlı ve toleranslı olunmalıdır. Annenin emzirme dönemini huzurlu ve mutlu geçirmesi, hem süt üretimini olumlu etkileyecek hem de bebeğin ileri dönemlerinde bedensel ve ruhsal açıdan daha sağlıklı olmasını sağlayacaktır. Bebeğin de çok fazla dokunulmaya ihtiyacı vardır. Bebek emzirildikten sonra babanın sevgi dolu kolları onun olabileceği en güzel yerdir. Anne sütü alan bebekler diğer besinlerle beslenen bebeklerden daha sağlıklı ve zeki olurlar.
Bebeğiniz Ağlarsa Ne Yapmalısınız?
Bebeğinizin ağlaması, neyin yanlış olduğuna bağlı olarak kaygı yaratır ancak genellikle sizin için bile ne istediğini anlayabilmek zordur. Bakımını yaparken bebeğiniz ağlıyorsa ve açıkça görünenen bir neden yoksa, aşağıda sıralanmış muhtemel nedenleri gözden geçirin:
- Aç olabilir.
- Altının değiştirilmesi gerekiyor olabilir.
- Banyo ihtiyacı olabilir.
- Üşümüş olabilir.
- Rahatsızlık hissi duymuş olabilir. Bunun için ensesinin altını elinizle yoklayın.
- Sıkılmış ya da yalnız kalmış ve ilgi istiyor olabilir.
- Uykusuz olabilir.
Bebeklerin Altını Değiştirmede Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
- Bebeğin altı sık aralıklarla değiştirilmelidir. Bebeğinizin bezini değiştirirken, altının iyice yıkanmasına ve kurulanmasına özen gösterin.
- Bebeğinizin poposunun nemli veya ıslak kalmamasına dikkat etmelisiniz.
Bebeği Banyo Yaptırırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bebeklerin bulaşıcı hastalıklardan korunmaları için temiz tutulmaları şarttır.
- Mümkünse her gün banyo yaptırın.
- Banyo zamanları hem sizin hem de bebeğinizin hoşlanacağı zamanlardır. Ayrıca, birlikte konuşarak oynamak için de bulunmaz bir fırsattır.
- Küveti ılık suyla yarıya kadar doldurun (önce soğuk suyu koyun).
- Suyun ısısını dirseğinizle kontrol edin. Unutmayın ki; bebekler suyu büyükler kadar sıcak sevmezler.
- Bebeğinizi kucağınızda ya da alt açma örtüsünün üzerinde soyabilirsiniz. Saçlarını bebek sabunu ya da şampuanı ile gözlerine kaçmamasına dikkat ederek yıkayın.
- Bebeğinizi banyoda sabunlarken sıkıca tutun. Bütün sabunları duruladıktan sonra bebeğinizi kaldırın ve ılık bir havlu ile sarın. Yavaş hareketlerle kurularken özellikle minik parmakları, koltuk altlarına, bacak arasına ve boyun çevresine özen gösterin.
Bebek Bakımında Geceleri Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bebeğinizin karnının tok, altının temiz olmasını sağlayın ve onu rahat ettirin.
- Bir örtü ya da battaniyeye sararak onu korumalı ve sıcak tutmalısınız.
- Geceleri yanına girdiğinizde, onu ışığı yakarak uyandırmamak için, odasında ya da dışarda bir gece lambasını açık bırakın.
- Bebeğinizi biberon maması ile besliyorsanız gece mamasını hazırlarken daha rahat etmek için, akşamdan kaynattığınız içme suyunu temiz bir termosa koyarak hazır bulundurun.
Bebeğin Uykusu Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Uyku ihtiyacı bebekten bebeğe değişebilmektedir.
- Bazı bebekler beslenme aralıklarının neredeyse tamamında uyurken, diğerleri yeni doğan bir bebekten beklenmeyecek kadar uzun bir süre uyanık kalabilirler.
- Başlangıçta bebekler gündüzü, geceyi fark etmezler. Normal olarak siz olağan ev işleri ile meşgulken, bebeğiniz karyola ya da arabasında uyuyabilir.
- Uyandığında ya da huzursuzlandığında kucağınıza almaktan çekinmeyin.
Bebek Dostu Hastane Bursa Özel Medicabil
Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı’nın 26 Aralık 2012 Tarih ve 1978 Sayılı yazısı ile Özel Medicabil Hastanesi, “BEBEK DOSTU HASTANE” Ünvanı ile ödüllendirilmiştir.
Bebek Dostu Hastane Ünvanına sahip olan Özel Medicabil Hastanesi’nin sizlere son sözü:
UNUTMAYINIZ Kİ, BEBEĞİNİZE YAPACAĞINIZ EN BÜYÜK İYİLİK ONU EMZİRMEKTİR.