Spinal Baş Ağrısı Nedir? Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Spinal Baş Ağrısı Nedir? Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Spinal baş ağrısı, epidural ya da lomber ponksiyon gibi spinal girişli işlemlerden kaynaklanabilen şiddetli bir baş ağrısı türüdür. Beyin omurilik sıvısı dışarı sızdığında meydana gelir. Spinal baş ağrıları genellikle kendiliğinden geçer ancak bazı vakalarda epidural kan yaması gerekebilir.

Spinal Baş Ağrısı Nedir?

Spinal baş ağrısı, beynin etrafındaki beyin omurilik sıvısı (BOS) miktarı azaldığında ortaya çıkan şiddetli bir baş ağrısıdır. Lomber ponksiyon veya omuriliği kaplayan meninkslerdeki bir kist veya yırtık nedeniyle BOS dışarı sızarsa ortaya çıkabilir.

Beyni ve omuriliği çevreleyen koruyucu bir BOS tabakası vardır. Bu tabaka beynin kullanabileceği besinleri içerir. BOS tabakası ayrıca beyni ve omuriliği ani hareketlere karşı destekler ve yastıklar.

BOS sızıntısı beynin etrafındaki sıvı miktarını azaltır. Sızıntı, beyni destekleyen dokuların ve sinirlerin gerilmesine neden olarak baş ağrısına yol açabilir.

Spinal baş ağrıları aşağıdaki isimlerle de bilinir:

• Dural ponksiyon sonrası baş ağrıları.
• Epidural baş ağrıları.
• Düşük basınçlı baş ağrıları.

Spinal Baş Ağrıları Ne Kadar Yaygındır?

Araştırmalar, lomber ponksiyon prosedürlerinin yaklaşık %10 ila %40'ında spinal baş ağrısı geliştiğini göstermektedir.

Omurga Baş Ağrısının Belirtileri Nelerdir?

Spinal baş ağrısı belirtileri tipik olarak lomber ponksiyondan sonraki iki ila üç gün içinde gelişir ancak aylar sonra da ortaya çıkabilir.

Spinal baş ağrısı belirtileri şunları içerir:

• Başın önünde veya arkasında başlayan yoğun veya zonklayıcı baş ağrısı.
• Oturulduğunda veya ayakta durulduğunda artan ve uzanıldığında daha iyi hale gelen baş ağrısı.
• Öksürüldüğünde, hapşırıldığında veya ıkınıldığında kötüleşen baş ağrısı.
• Mide bulantısı.
• Boyun ağrısı veya sertliği.
• Baş dönmesi.
• Görme değişiklikleri ve ışığa karşı hassasiyet (fotofobi).

Daha az yaygın semptomlar şunları içerir:

• Kulak çınlaması.
• İşitme kaybı.
• Kollarda karıncalanma veya uyuşma gibi radikülopati semptomları.

Spinal Baş Ağrısı Ne Kadar Sürer?

Spinal baş ağrıları tipik olarak birkaç saat ile birkaç gün arasında sürer ancak daha uzun da sürebilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürerse bir doktorla görüşülmelidir.

Spinal Baş Ağrısına Ne Sebep Olur?

Spinal baş ağrısının en yaygın nedeni spinal kaçak veya lomber ponksiyon sırasında oluşan bir deliktir. Doktorlar belirli durumları teşhis etmek ve hamile kişilerin doğum sırasında epidural almaları amacıyla anestezi vermek için spinal giriş açarlar.

Lomber ponksiyon sırasında doktor, anestezi vermek veya beyin omurilik sıvısı örneği almak için beldeki omurilik kanalına bir iğne yerleştirir. Bazen omurilik sıvısı bu küçük delikten dışarı sızar.

Sıvı kaybı beynin etrafında düşük BOS basıncına neden olur (intrakraniyal hipotansiyon). Bu da beynin aşağı doğru sarkmasına yol açar. Çevredeki sinirler ve dokular gerilir ve bu da baş ağrısına sebebiyet verir.

Spinal baş ağrısına yol açan omurilik sıvısı sızıntılarına neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:

• Omurilikte yırtılmış (patlamış) bir kist.
• Omuriliğin zarlarında yırtılma.
• Kafatası kırığı gibi bir kafa veya yüz yaralanması.

Spinal Baş Ağrısı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Spinal baş ağrıları için risk faktörleri şunları içerir:

• Dehidrasyon.
• Sistemik hastalık (yüksek tansiyon veya grip gibi tüm vücudunuzu etkileyen durumlar).
• Baş ağrısı geçmişi.
• Düşük vücut kitle indeksi (BMI).
• Kesici veya daha büyük delikli spinal iğne kullanımı.

Spinal baş ağrıları, doğum sırasında epidural kullanımı nedeniyle en çok 20 ila 40 yaş arası hamile kişilerde görülür.

Spinal Baş Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor kişinin geçmişine ve semptomlarına dayanarak spinal baş ağrısı teşhisi koyar. Son 14 gün içinde omurilik sıvısı alındıysa tanı genellikle açıktır. Bu durumda genellikle testlere ihtiyaç olmaz.

Lomber ponksiyon yaptırılmadıysa, doktorlar baş ağrısının kaynağını teşhis etmek için genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MR) kullanır. Bu görüntüleme testi, doktorun beyin omurilik sıvısı sızıntısı belirtilerini aramak için beyni ve omuriliği görmesini sağlar.

Spinal Baş Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Çoğu spinal baş ağrısını yönetmek için doktorlar şunları önermektedir:

• Düz bir pozisyonda uzanmak.
• Kafein içeren içecekler (kahve, çay ve bazı meşrubatlar gibi) de dahil olmak üzere bol sıvı tüketmek.
• Reçetesiz satılan ağrı kesiciler (analjezikler) almak.

Bazen bu önlemler ağrıyı dindirmez. Spinal baş ağrısı birkaç günden fazla sürerse, doktor epidural kan yaması tedavisi önerebilir. Bu prosedür sırasında doktor, BOS sızıntısı olan deliğin üzerine az miktarda kan enjekte eder. Kan pıhtılaştığında mevcut deliği kapatır.

Nadir durumlarda doktorlar, omurilik sıvısının sızdığı deliği kapatmak için ameliyat yapabilir.

Spinal Baş Ağrısı Önlenebilir mi?

Spinal baş ağrısını önlemek için genellikle yapılabilecek bir şey yoktur. Doktorlar lomber ponksiyon yaparken kesici olmayan iğne (non-cutting needle) adı verilen küçük bir iğne kullanarak spinal baş ağrısı geliştirme riskini azaltabilir.

Spinal Baş Ağrısının Seyri Nasıldır?

Spinal baş ağrısının seyri genellikle iyidir. Tüm spinal baş ağrılarının yaklaşık %85'i tedavi olmaksızın iyileşir. Epidural kan yaması uygulanan kişilerin yaklaşık %60 ila %70'inde 24 saat içinde spinal baş ağrısı ortadan kalkar.

Nadir durumlarda, uzun süreli veya şiddetli spinal baş ağrıları aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:

• Serebral venöz sinüs trombozu.
• Subdural hematom.
• Nöbetler.
• Hipopitüitarizm.
• Siringomiyeli.
• Beyin herniasyonu (artan basınç beynin bir kısmının şişmesine neden olduğunda).
• Koma.
• Ölüm.

Ne Zaman Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Spinal tap sonrası şiddetli bir baş ağrısı yaşanırsa, özellikle de bu durum 24 saatten uzun sürerse, bir doktora başvurmak gerekir. İdrar yapmakta zorluk çekiliyorsa veya sırtta ya da bacaklarda his kaybı yaşanıyorsa derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Bunlar ciddi komplikasyonların belirtileridir.

Herkes zaman zaman çeşitli nedenlerle baş ağrısı çeker ancak spinal baş ağrıları sıradan baş ağrıları değildir. Lomber ponksiyon yapıldıktan veya epidural aldıktan sonra şiddetli bir baş ağrısı yaşayanlar bu durumu doktoruna bildirmelidir. Spinal baş ağrılarının çoğu kendiliğinden geçerken bazen tedavi için epidural kan yaması tedavisine ihtiyaç duyulabilir.