Servikal Displazi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Servikal Displazi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Servikal displazi, serviksin yüzeyinde anormal hücrelerin büyüdüğü bir durumdur. Servikal displazi tedavi edilmezse serviks kanserine yol açabilir. Erken teşhis ve tedavi ile bu anormal hücrelerin kansere dönüşmesi önlenebilir.

Servikal Displazi Nedir?

Servikal displazi, serviksin yüzeyinde anormal hücrelerin büyüdüğü kanser öncesi bir durumdur. Serviks, vajinanın üst kısmına bağlı olan rahme açılan deliktir. Servikal displazinin bir diğer adı servikal intraepitelyal neoplazi veya CIN'dir. "İntraepitelyal", anormal hücrelerin serviksin yüzeyinde (epitel doku) bulunduğu ve bu yüzey tabakasını geçmediği anlamına gelir. "Neoplazi" kelimesi anormal hücrelerin büyümesini ifade eder.

Servikal Displazi Ne Kadar Ciddidir?

"Prekanseröz" kelimesini duymak korkutucu olabilir ancak servikal displazisi olan çoğu insanın kansere yakalanmadığını bilmek önemlidir. Servikal displazi tanısı almak, önerilen tedaviler alınmadığı takdirde serviks kanseri geliştirilebileceği anlamına gelir (kesinlikle geliştirileceği anlamına gelmez). Kanser oluşursa, gelişmesi yıllar alır ve bu doktorlara sorunlu bölgeleri bulup çıkarması için zaman kazandırır.

Servikal Displazi Sınıflandırmaları Nelerdir?

Servikal displazi bir zamanlar anormal hücrelerin kansere dönüşme olasılığına göre hafif, orta veya şiddetli olarak sınıflandırılırdı. Daha yeni bir sistem, hastalığın şiddetini serviksteki epitel dokusunun ne kadarının anormal hücrelere sahip olduğuna göre sınıflandırmaktadır. Servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) birden üçe kadar bir ölçekte sınıflandırılır.

• CIN 1: Epitel kalınlığının yaklaşık üçte birini etkileyen anormal hücreleri ifade eder.
• CIN 2: Epitelin yaklaşık üçte biri ila üçte ikisini etkileyen anormal hücreleri ifade eder.
• CIN 3: Epitelin üçte ikisinden fazlasını etkileyen anormal hücreleri ifade eder.

CIN 1 servikal displazi nadiren kansere dönüşür ve genellikle kendiliğinden geçer. CIN 2 ve 3'ün kanseri önlemek için tedavi gerektirme olasılığı daha yüksektir.

Servikal Displazi Kimleri Etkiler?

Servikal displazi, cinsel olarak aktif olan kadınları etkiler. İnsan papilloma virüsü (HPV) ile enfekte olan kadınlarda servikal displazi gelişebilir. HPV, Amerika Birleşik Devletleri'nde cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyondur.

Servikal Displazi Ne Kadar Yaygındır?

ABD'de her yıl yaklaşık 250.000 ila 1 milyon kadına servikal displazi teşhisi konmaktadır. Bu durum en sık doğurganlık çağındaki kadınlarda, özellikle de 25 ila 35 yaş arasında görülür.

Servikal Displazinin Belirtileri Nelerdir?

Servikal displazi genellikle semptomlara neden olmaz. Bunun yerine doktor rutin bir Pap smear testi sırasında anormal hücreler bulduktan sonra kişiye servikal displazi teşhisi koyabilir. Bazı kişilerde düzensiz vajinal lekelenme veya cinsel ilişkiden sonra lekelenme olabilir.

Servikal Displaziye Ne Sebep Olur?

Cinsel temas yoluyla yayılan bir virüs olan HPV ile enfekte olunursa servikal displaziye yakalanılabilir. Çoğu durumda bağışıklık sistemi virüsten kurtulacaktır. HPV'nin 100'den fazla türü mevcuttur. HPV-16 ve HPV-18 gibi bazı türlerin üreme sistemini enfekte etme ve servikal displaziye neden olma olasılığı daha yüksektir.

Bilim insanları, cinsel olarak aktif kadınların %75'inden fazlasının hayatlarının bir döneminde HPV ile enfekte olduğunu tahmin etmektedir. HPV enfeksiyonlarının yaklaşık %50'si 15 ila 25 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır. Genellikle enfeksiyonlar kalıcı sorunlara yol açmadan geçer. Nadir durumlarda, zaman içinde anormal hücreler oluşarak servikal displaziye yol açar.

HPV Olmadan da Servikal Displazi Olabilir mi?

Servikal displazi geliştirmek için HPV'ye sahip olmak gerekir. Ancak HPV'ye sahip olmak mutlaka servikal displazi geliştirileceği anlamına gelmez. Bazı kişiler HPV ile enfekte olduktan sonra servikal displazi geliştirirken diğerlerinin neden geliştirmediği bilinmemektedir. Bazı yüksek riskli HPV türleri ve enfeksiyonun süresi rol oynayabilir. Risk faktörleri şunları içerir:

• 55 yaşın üzerinde olmak: Çalışmalar, HPV enfeksiyonlarının 55 yaşın üzerindeki kişilerde genellikle daha uzun sürdüğünü göstermiştir. Enfeksiyonlar genellikle 25 yaşında veya daha genç olan kişilerde daha çabuk temizlenir.
• Sigara içmek: Sigara içmek ve tütün içeren ürünler kullanmak servikal displazi riskini iki katına çıkarabilir.
• Zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak: Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak vücudun HPV enfeksiyonuyla savaşmasını zorlaştırabilir. İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte olmak da vücudun enfeksiyonla savaşmasını zorlaştırır. HPV enfeksiyonu ile birlikte zayıflamış bir bağışıklık sistemi servikal displaziye yol açabilir

Servikal Displazi Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor büyük olasılıkla rutin bir Pap smear testi sırasında servikal displazi belirtilerini fark edecektir. Pap smear net değilse veya anormal hücreler ortaya çıkarırsa, bir sonraki adım serviksi incelemek için bir kolposkopi olabilir.

Kolposkopi, doktorun ofisinde gerçekleştirilebilir. Prosedür sırasında doktor, rahim ağzında veya vajinal duvarlarda anormal hücreler olup olmadığını kontrol etmek için kolposkop adı verilen ışıklı bir aletle bakar.

Doktor, laboratuvarda incelenecek doku örneklerini almak için biyopsi yapabilir. HPV'nin yüksek riskli bir formunun mevcut olup olmadığını görmek için bir DNA testi de istenebilir.

Servikal Displazi Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, servikal displazinin şiddeti, yaş, sağlık durumu ve tedavi tercihleri dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır. Servikal displaziyi tedavi etmek için uygulanan prosedürler gelecekteki gebelikleri etkileyebilir. Kişi hamileyse veya gelecekte hamile kalmayı planlıyorsa, kullanabileceği tedaviler hakkında doktoruyla konuşmalıdır.

Anormal Hücrelerin İzlenmesi

CIN 1 olarak sınıflandırılan düşük dereceli servikal displazide muhtemelen tedaviye ihtiyaç olmayacaktır. Bu vakaların çoğunda durum kendiliğinden geçer. Vakaların sadece yaklaşık %1'i rahim ağzı kanserine ilerler. Doktor, anormal hücrelerdeki herhangi bir değişikliği izlemek için periyodik Pap smear testi yapılmasını gerektiren konservatif bir yaklaşım seçebilir.

Anormal Hücrelerin Çıkarılması veya Yok Edilmesi

Servikal displazi daha şiddetli ise (CIN 1 veya CIN 2), doktor kansere dönüşebilecek anormal hücreleri çıkarabilir veya yok edebilir.

Bu prosedürler şunları içerebilir:

• Loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP) dokuyu çıkarmak için küçük, elektrik yüklü bir tel halka kullanır. LEEP ayrıca daha ileri analizler için doku örnekleri de çıkarabilir. İnsanların yaklaşık %1 ila %2'si prosedürü takiben gecikmiş kanama veya servikslerinin daralması (stenoz) gibi komplikasyonlar yaşayabilir.
• Soğuk bıçak koni biyopsisi (konizasyon), doktorun anormal hücreleri içeren koni şeklindeki bir doku parçasını çıkarmasını içerir. Bu bir zamanlar servikal displaziyi tedavi etmek için tercih edilen yöntemdi ancak şimdi daha ciddi vakalar için kullanılmaktadır. Konizasyon, daha ileri testler için bir doku örneği sağlayabilir. Servikal stenoz ve ameliyat sonrası kanama gibi komplikasyon riski biraz daha yüksektir.
• Histerektomi rahmin alınmasını içerir. Servikal displazinin devam ettiği veya diğer prosedürlerden sonra iyileşmediği durumlarda histerektomi bir seçenek olabilir.

Servikal Displazi Tedavi Edilebilir mi?

Anormal hücrelerin çıkarılması veya yok edilmesi tüm vakaların yaklaşık %90'ında servikal displaziyi iyileştirir. Servikal displazi nadiren kansere ilerler. İlerlediğinde ise çok yavaş ilerler ve doktora müdahale etmesi için zaman tanır.

Servikal Displazi Nasıl Önlenebilir?

• Servikal displaziyi önlemenin tek yolu HPV kapmaktan kaçınmaktır. Kişide zaten bir HPV enfeksiyonu varsa, düzenli Pap smear testi yaptırarak bunun rahim ağzı kanserine dönüşme riski azaltılabilir. Pap smear testi servikal displaziyi önlemez ancak düzenli Pap smear servikal displaziyi teşhis ederek kansere ilerlemesini önleyebilir.
• HPV'ye karşı aşı olunmalıdır. Aşı olmak HPV ve servikal displaziyi önlemenin en iyi yoludur. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) servikal displazi ile en yakından ilişkili HPV tiplerini önleyen üç aşıyı onaylamıştır. Bunlar; Gardasil, Gardasil 9 ve Cervarix’tir. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) 9-26 yaş arasındaki herkesin aşı olmasını önermektedir. Kişi eğer 27-45 yaşları arasındaysa, aşı olmanın potansiyel faydaları hakkında doktorla konuşulmalıdır. Önceden var olan HPV veya servikal displaziyi tedavi edemese de aşı, bazı durumlarda enfeksiyonların geri dönmesini önleyebilir.
• Cinsel perhiz veya daha güvenli cinsel ilişki tercih edilmelidir. Vajinal, anal ve oral seks dahil olmak üzere cinsel temastan kaçınarak HPV enfeksiyonları önlenebilir. Daha güvenli cinsel ilişkiye girilerek de risk azaltılabilir. Seks yaparken prezervatif kullanılmalı, cinsel partner sayısı sınırlanmalıdır.
• Düzenli olarak Pap smear testi yaptırılmalıdır. İlk Pap smear testi 21 yaşında yaptırılmalıdır. Pap smear testi normal çıkarsa, güncel öneriler 21-29 yaş arasında her üç yılda bir Pap smear testinin tekrarlanmasını önermektedir. Yaş 30 ile 65 arasındaysa her beş yılda bir Pap ve HPV testi yaptırılmalıdır. Pap smear testi servikal displaziyi önleyemez ancak erken teşhis edebilir.
• Sigara içilmemeli veya tütün ürünleri kullanılmamalıdır. Kişi sigara içen veya tütün kullanan biriyse, HPV enfeksiyonunun servikal displaziye (servikal displazinin daha şiddetli formları da dahil olmak üzere) dönüşme ihtimali daha yüksektir.

Servikal Displazinin Seyri Nasıldır?

Erken tanı ile servikal displazi için prognoz mükemmeldir. Anormal hücrelerin çıkarılması veya yok edilmesi, tedaviden sonraki ilk sekiz yıl içinde yüksek dereceli displazisi olan kadınlarda rahim ağzı kanseri riskini %95 oranında azaltır.

Ne Zaman Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Doktor, servikal displazi teşhisinin ardından hücrelerin tekrar büyümediğinden veya kanserli hale gelmediğinden emin olmak için muhtemelen kişinin sağlığını yakından izleyecektir. Daha sık Pap smear testi ve HPV testleri de yaptırılabilir.

Tedaviyi takiben doktor, bir ila iki yıl boyunca her üç ila altı ayda bir Pap smear yaptırılmasını önerebilir. Daha sonra yıllık Pap smear testi yaptırılmaya devam edilebilir.

Doktora Hangi Sorular Sorulmalıdır?

• HPV aşısı yaptırmalı mıyım?
• Servikal displazim ne kadar şiddetli?
• Rahim ağzı kanseri gelişimi açısından yüksek riskli miyim?
• Servikal displazi teşhisim hamileliğim için ne anlama geliyor?
• Durumumu izlemek için ne tür testler yaptırmalıyım? Bunları ne sıklıkla yaptırmalıyım?
• Servikal displazi için tedavi seçenekleri bir gün hamile kalma şansımı nasıl etkiler?

Servikal Displazi Tam Olarak Nedir?

Servikal displazi tanısı almak, rahim ağzında rahim ağzı kanserine dönüşebilecek anormal hücreler olduğu anlamına gelir. Bundan sonra ne olacağı durumun ne kadar ciddi olduğuna, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlıdır.

Servikal Displazi Hissedilebilir mi?

Servikal displazi belirtilere neden olmaz ancak bazen vajinal lekelenme fark edilebilir. Pap smear sırasında bulunan anormal hücreler genellikle durumun ilk işaretidir.

Servikal Displaziye HPV Neden Olur mu?

HPV enfeksiyonuna sahip olmak servikal displazi gelişimi için en önemli risk faktörüdür. Rahim ağzında kanser öncesi hücreler olduğunu öğrenmek korkutucudur ancak servikal displazi her zaman kansere yol açmaz. Erken tanı ve tedavi, rahim ağzı kanserinin oluşmasını önleyebilir. Bu arada HPV'den korunarak servikal displaziyi önlemek için önleyici tedbirler alınabilir. HPV için aşı olunmalı ve daha güvenli bir cinsel hayat tercih edilmelidir. Pap smear testi randevularını aksatmamak da önemlidir.