Renk Körlüğü Nedir? Renk Körlüğü Testleri Nelerdir? başlıklı yazımız ile karşınızdayız. Renk körlüğü olan kişiler, özellikle kırmızı, sarı ve yeşilin tonlarını ayırt etmekte zorlanır, tanımakta ve ayırt etmekte zorluk yaşarlar. Aslında renk görme eksikliği olarak tanımlanan bu hastalığa sahip kişiler çoğunlukla "renk körü" olarak adlandırılırlar ancak tam renk körlüğü (herhangi bir rengi hiç görememe durumu) oldukça nadirdir.
Renk körlüğü çoğunlukla ırsidir, yani bir çocuğa ebeveynleri tarafından aktarılır ve doğumdan itibaren kişide mevcuttur ancak bazen hayatın ilerleyen dönemlerinde de gelişebilir.
Çoğu insan renk körlüğüne uyum sağlayabilir ve bu durum nadiren ciddi bir şeyin işaretidir.
Renk Körlüğünün Türleri ve Belirtileri Nelerdir?
Renk körlüğü olan çoğu insan; kırmızı, sarı ve yeşilin tonlarını ayırt etmekte zorlanır. Bu "kırmızı-yeşil" renk görme eksikliği olarak bilinir. Her 12 erkekten 1'ini ve 200 kadından 1'ini etkileyen yaygın bir sorundur.
Bu tip renk körlüğü olan birinin belirtileri şunlardır:
- Kırmızılar, turuncular, sarılar, kahverengiler ve yeşiller arasındaki farkı anlamakta zorlanma.
- Bu renkleri, normal bir görüşe sahip insanlara göründüğünden çok daha mat görme.
- Morun tonları arasında ayrım yapmakta güçlük çekme.
- Kırmızıyı siyahla karıştırma.
Daha nadir olarak bazı insanlar bunun yerine; maviler, yeşiller ve sarılarla ilgili sorun yaşarlar. Bu durum, "mavi-sarı" renk görme eksikliği olarak bilinir.
Renk Körlüğü Testleri Nelerdir?
Sizde veya çocuğunuzda renk körlüğü olabileceğini düşünüyorsanız, özellikle de aniden başladıysa veya gittikçe kötüleşiyorsa, bir sağlık kurumundan renk görme testi talep edin.
Renk görme eksikliğini teşhis etmek için kullanılan iki ana ana test şunlardır:
- Farklı renkli noktalardan oluşan resimlerde yer alan sayıları tanımlamanızın istendiği Ishihara testi.
- Renkli nesneleri farklı tonlarına göre düzenlemenizin istendiği renk düzenlemesi testi.
Muhtemel bir sorunu tespit etmenize yardım edebilecek, benzer teknikleri kullanan ve internet üzerinden ulaşabileceğiniz bir dizi test vardır ancak renkleri görmenizle ilgili herhangi bir endişeniz varsa bir göz kliniğinde uygun bir test yaptırmak en iyisidir.
Renk Körlüğü Olan Kişiler Hangi Sorunları Yaşar?
Renk körlüğü çoğunlukla endişe duymanızı gerektirecek bir durum değildir. Çoğu insan bu duruma zamanla alışır. Renk körlüğü normalde daha kötüye gitmez ve nadiren ciddi bir durumun habercisidir. Ancak kimi zaman aşağıdaki gibi sorunlara neden olabilir:
- Renkleri öğrenme konusunda okulda zorluk yaşamak.
- Etin tamamen pişip pişmediğini veya meyvenin olgun olup olmadığını belirlemek gibi gıdalardaki renklerle ile ilgili sorunlar yaşamak.
- Açık ve net bir biçimde etiketlenmemişlerse ilaçların kafa karışıklığı yaratması.
- Güvenlik uyarılarını veya işaretlerini anlamada sorun yaşamak.
- Pilotlar, tren makinistleri, elektrikçiler ve hava trafik kontrolörleri gibi bazı meslek çalışanlarının renkleri doğru tanıması gerektiği için kariyer seçiminde bazı kısıtlamalara sahip olmak.
Genellikle renk görme eksikliği olan birçok insan, gündelik hayatta çok az zorluk yaşar. Bu kişiler, araba kullanmak da dahil olmak üzere pek çok normal aktiviteyi yapabilirler.
Renk Körlüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Günümüzde ırsi renk körlüğünün bir tedavisi yoktur ancak çoğu insan zamanla bu duruma uyum sağlar. Aşağıdakiler renk körlüğüne sahip kişilere yardımcı olabilir:
- Öğrenme materyallerinin buna göre uyarlanabilmesi için çocuğunuzun okuluna bu sorununu bildirin.
- Eşleşen kıyafetleri seçmek ya da yiyecekleri tüketmenin güvenli olup olmadığını kontrol etmek gibi konularda arkadaşlarınızdan veya ailenizden yardım isteyin.
- Renkleri ayırt etmenize yardımcı olması için evinizin aydınlatmasının iyi olmasına özen gösterin.
- Teknolojiden yararlanın. Bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlar genellikle kullanımlarını kolaylaştırmak için değiştirilebilen ayarlara sahiptir ve renkleri belirlemenize yardımcı olabilecek bir dizi cep telefonu uygulaması mevcuttur.
- Özel renkli camları deneyin. Bunlar yalnızca bazı insanlar için işe yarıyor gibi görünseler de belli bazı renkleri ayırt etmenize yardımcı olması için tek göze veya her iki göze takarak kullanabilirsiniz.
Renk körlüğünüz altta yatan farklı bir rahatsızlıktan veya kullandığınız bir ilaçtan kaynaklanıyorsa, bu sebebi tedavi ederek veya farklı bir ilaç kullanarak belirtilerinizin düzelmesini sağlayabilirsiniz.
Renk Körlüğünün Nedenleri Nelerdir?
Renk körlüğü vakalarının çoğunluğunda, ebeveynleri tarafından çocuklara aktarılan genetik bir hata bu duruma sebep olur. Renk körlüğü, gözdeki koni adı verilen renge duyarlı hücrelerin bir kısmının eksik olması veya düzgün çalışmaması nedeniyle oluşur.
Nadiren de olsa aşağıdaki durumların bir sonucu olarak hayatın ilerleyen dönemlerinde renk körlüğü gelişebilir:
- Diyabet, glokom, yaşa bağlı makula dejenerasyonu ve multipl skleroz gibi altta yatan bir sağlık sorunu.
- Digoksin, etambutol, klorokin, hidroksiklorokin, fenitoin ve sildenafil dahil bazı ilaçların yan etkisi.
- Karbon disülfit ve stiren gibi zararlı kimyasallara maruz kalmak.
- Birçok insan yaşlandıkça renkleri ayırt etmekte zorlanır. Bu durum yaşlanma sürecinin doğal bir parçasıdır.
Renk Körlüğünün Kalıtsal Olması Ne Anlama Gelir?
Renk körlüğüne neden olan genetik hata, X'e bağlı kalıtım modeli olarak bilinen şekilde aktarılır. Bu durum şu anlama gelir:
- Esas olarak erkekleri etkiler ancak bazı durumlarda kadınları da etkileyebilir.
- Kadınlar genellikle bu genetik hatanın taşıyıcılarıdır. Bu durum, çocuklarına aktarabilecekleri ancak kendilerinde renk körlüğü olmadığı anlamına gelir.
- Renk körlüğü çoğunlukla bir anne tarafından oğluna aktarılır. Anne, normal şartlarda bu genetik hatanın sadece taşıyıcısı olacağı için genellikle bu durumdan etkilenmeyecektir.
- Renk körlüğü olan babaların eşleri bu genetik hatanın taşıyıcısı olmadıkça, çocuklarında bu soruna rastlanmaz.
- Renk körlüğü genellikle bir nesli atlar. Örneğin, bir büyükbabayı ve torununu etkileyebilir.
- Kız çocuklar, sadece babalarında renk görme bozukluğu varsa ve anneleri bu genetik kusurun taşıyıcısıysa bu sorundan etkilenir.