Pterjium (Göz Eti) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Pterjium (Göz Eti) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Pterjium (göz eti ya da sörfçü gözü) gözün köşesinde başlayan, kabarık, etli, üçgen şeklinde bir büyümedir. UV ışığına uzun süre maruz kalmak ana nedenidir. Pterjium belirtilere neden olmayabilir ancak bazen gözü tahriş edebilir ve çok fazla büyürse görüşü etkileyebilir. Tedaviler göz damlalarını ve gerekirse ameliyatı içerir.

Pterjium Nedir?

Pterjium, gözün beyaz kısmını kaplayan şeffaf zar olan konjonktiva üzerinde kabarık, etli bir büyümedir. Büyüme beyazımsı veya pembemsi görünebilir ve içinde görünür kan damarları olabilir. Tipik olarak gözün köşesinde başlar ve irise (renkli kısım) doğru büyür.

Pterjium tipik olarak üçgen veya kanat benzeri bir şekle sahiptir. “Pterjium” kelimesi Yunanca “kanat” anlamına gelen pteryx ve “yüzgeç” anlamına gelen pterygion kelimelerinden gelmektedir. Pterjiumun bir diğer adı da sörfçü gözüdür. Bunun nedeni sörfçülerin sıklıkla pterjiuma neden olan güneş, rüzgar, kum ve tuz gibi unsurların içinde bulunmasıdır.

Pterjium Kimlerde Görülür?

Sörfçülerde pterjium daha sık görülür. Ancak göz koruması olmadan dışarıda çok fazla zaman geçiren herkes pterjium olabilir. Zaman içinde dış etkenlere daha fazla maruz kalan yaşlı yetişkinlerde ve ayrıca güneş ışığının daha yoğun olduğu ekvatora yakın yerlerde yaşayanlarda daha yaygındır.

Pterjium Ne Kadar Ciddidir?

Pterjium istilacı bir büyüme değildir. Kanserli değildir ve yakındaki diğer dokulara yayılmaz. Ancak gözünüzün yüzeyi boyunca büyümeye devam edebilir. Korneaya (renkli kısmı kaplayan şeffaf kısım) ulaşırsa görüşe zarar verebilir. Böyle bir durumda onu çıkarmak için ameliyat olmak gerekebilir.

Pterjiuma Ne Sebep Olur?

Pterjium, konjonktiva dokusunun aşırı büyümesidir. Nedenleri şunları içerir:

• Güneşin ultraviyole (UV) ışığına uzun süre maruz kalma.
• Sıcak ve kuru hava, rüzgar ve tozdan kaynaklanan kronik tahriş.

Diğer olası risk faktörleri şunlardır:

• 60 yaş üstü olmak.
• Genetik.
• A vitamini eksikliği.
• İnsan papilloma virüsü (HPV).

Pterjium Hangi Belirtilere Neden Olabilir?

Pterjium ilk başta hissedilmeyebilir. Sadece gözün köşesinde kabarık, etli, kama şeklinde bir büyüme fark edilebilir. Belirtiler geliştiğinde, hafif veya şiddetli olabilirler.

Bu belirtiler aşağıdakileri içerebilir:

• İltihaplanma ve şişme (konjonktivit).
• Gözde kızarıklık veya kanlanma.
• Kuru göz.
• Sulu göz.
• Gözde bir şey varmış gibi hissetme.
• Göz kaşıntısı.
• Göz yanması.
• Göz ağrısı.

Zamanla aşağıdakiler de fark edilebilir:

• Lezyonun boyutunda ve yayılımında artış.
• Kontak lenslerle ilgili zorluklar veya rahatsızlık.
• Bulanık veya çift görme gibi görme değişiklikleri.

Bu belirtiler herkeste görülmez. Bazı pterjialar diğerlerinden daha fazla büyür.

Pterjium ile Pinguekula Arasındaki Fark Nedir?

Pinguekula, gözün konjonktivasındaki farklı bir büyüme türüdür. Benzer nedenlerden gelişir (genellikle çevresel tahriş edici maddelere, özellikle de güneş ışığına uzun süre maruz kalma). Ancak pinguekulalar pterjiden çok daha yaygındır. Bazen bir pinguekula olarak başlayan şey daha sonra bir pterjiuma dönüşür.

Pinguekulanın pterjiumdan farkları şöyledir:

• Bir kamadan çok bir tümsektir.
• Kornea üzerinde (iris üzerinde) büyümez.
• Pembemsi beyaz yerine sarımsı beyazdır.
• Protein, yağ veya kalsiyum içerebilir ancak et veya kan damarları içermez.
• Nadiren semptomlara veya tahrişe neden olur.
• Nadiren çıkarılması gerekir.

Pterjium Nasıl Teşhis Edilir?

Göz doktoru yarık lamba muayenesi ile pterjium teşhisi koyabilir. Yarık lamba, göze dar bir parlak ışık çizgisi (yarık) odaklayan bir mikroskop türüdür. Doktorların gözün önüne ve içine bakmasına yardımcı olur. Bu standart göz muayenesinin bir parçasıdır. Doktorlar bir pterjiumu görür görmez kolayca tanır.

Pterjium Nasıl Tedavi Edilir?

Pterjium tedavisi kişiyi ne kadar etkilediğine bağlıdır. Pterjium herhangi bir belirti vermiyorsa, muhtemelen kişinin tedaviye ihtiyacı yoktur. Ancak göz doktoru durumu takip edecektir. Doktor, pterjiumun nasıl büyüdüğünü ve görüşü etkileyip etkilemediğini kontrol etmek için düzenli göz muayeneleri planlayacaktır.

Pterjium gözünüzü tahriş ederse doktor aşağıdakileri içeren bir reçete yazabilir:

• Reçetesiz satılan göz damlaları veya göz merhemleri.
• Şiddetli semptomlar için kısa süreli steroid göz damlası.

Doktor ayrıca gözleri daha fazla UV hasarından korumak için şapka ve etrafı saran UV güneş gözlüğü takılmasını önerir. Bu, pterjiumun büyümesini yavaşlatmaya veya daha hızlı büyümesini önlemeye yardımcı olabilir. Pterjium korneya doğru büyüyorsa, oraya ulaşmadan önce çıkarılması önerilir.

Pterjiumdan Nasıl Kurtulunur?

Pterjiumdan kurtulmanın tek yolu göz ameliyatıdır. Pterjium kendi kendine geçmeyecektir. Gözü ciddi şekilde tahriş ediyorsa, agresif bir şekilde büyüyorsa veya görüşü etkiliyorsa aldırmak istenebilir. Pterjiumu aldırmak kozmetik nedenlerle de tercih edilebilir

Pterjium Ameliyatı Neleri İçerir?

Bir göz doktoru pterjiumu çıkarabilir.

Pterjium ameliyatı sırasında göz doktoru şunları yapacaktır:

• Kişiye anestezi verilecek, böylece hiçbir şey hissedilmeyecektir.
• Anormal doku gözün yüzeyinden çıkarılır.
• Konjonktivada kalan delik başka bir doku ile kapatılır.

Cerrahlar pterjiumu çıkardıktan sonra kalan deliği yamamak için farklı yöntemler kullanırlar.

Seçenekler aşağıdakileri içerir:

• Konjuktival otogreft: Cerrah deliği yamamak için göz küresinin başka bir yerinden, genellikle üst göz kapağının arkasından bir parça konjonktiva dokusu alabilir. Bu yöntem göz kapağının arkasında başka bir yara bırakır ancak yara orada iyi korunur ve kendi kendine iyileşir.
• Amniyotik doku grefti: Cerrahlar iyileşirken deliği kapatmak için bağışlanan amniyotik membran dokusunu (plasentadan) kullanır. Bu doku, deliği kapatmak için tekrar büyüyene kadar konjonktivayı koruyan bir bandaj görevi görür. Bu yöntem, boşluk otogreft için çok büyük olduğunda faydalıdır.

Pterjium ameliyatı yaklaşık bir saat sürer. Ameliyattan sonra, iyileşirken birkaç gün boyunca göz bandı takılır. Gözün tamamen iyileşmesi dört ila altı hafta sürer.

Doktor enfeksiyonu önlemek için antibiyotikler ve pterjiumun tekrar büyümesini önlemek için steroid göz damlaları da dahil olmak üzere evde kullanılması için ilaçlar yazacaktır.

Pterjium Ameliyatının Riskleri veya Komplikasyonları Nelerdir?

Birincil risk nükstür (ameliyattan sonra pterjiumun geri dönmesi). Bu gerçekleşirse, başka bir ameliyata ihtiyaç duyulabilir. Neyse ki yeni ve gelişmiş cerrahi teknikler sayesinde pterjium nüksü oranları azalmaktadır. Mevcut araştırmalar nüks oranının %2 ile %15 arasında olduğunu göstermektedir.

Reçeteli göz damlaları belirtildiği şekilde alınmazsa veya ameliyattan sonra göz doğrudan güneşe maruz kalırsa nüks olasılığı daha yüksektir. Bu konuda doktorun talimatlarına uymak önemlidir. Dışarıda vakit geçirilebilir ancak bu yapıldığında şapka veya güneş gözlüğü gibi bir koruma takıldığından emin olunmalıdır.

Doktorların nüksü önlemek için reçete ettiği bazı ilaçların da yan etkileri olabilir. Mitomisin gibi antimetabolitler, pterjium ameliyatından sonra skleranın “erimesine” veya incelmesine (skleromalazi) neden olabilir. Steroid göz damlaları göz tansiyonunu yükseltebilir veya katarakt oluşumuna yol açabilir.

Pterjium Alınmazsa Ne Olur?

Çoğu pterjium büyümeye devam eder ancak bazıları diğerlerinden çok daha yavaş büyür. Pterjiumun kişiyi hiçbir zaman fazla rahatsız etmemesi mümkündür. Tekrar büyüme riski nedeniyle doktorlar, küçük ve semptomlara neden olmayan bir pterjium için ameliyat önermemektedir.

Göze yayılmaya devam eden bir pterjium sorunlara neden olabilir. Gözü tahriş edebilir veya görüşü engelleyebilir. Pterjium korneaya ulaşırsa, onu çekebilir ve şeklini değiştirerek astigmata neden olabilir. Ayrıca korneada yara oluşturabilir ve bu da çıkarıldıktan sonra bile görüşü olumsuz anlamda etkileyebilir.

Pterjium Riskini Azaltmak İçin Ne Yapılabilir?

Gözleri dış etkenlerden, özellikle de güneş ışığından koruyarak pterjium geliştirme riski azaltılabilir ve varsa büyümesi yavaşlatılabilir. Güneşe çıkıldığında UV korumalı güneş gözlüğü takılmalıdır. Gözler suni gözyaşlarıyla yağlanarak kuru, rüzgarlı, tozlu iklimlerden korunmalıdır.

Pterjium Ne Kadar Sürer?

Pterjium bir cerrah tarafından alınmadığı sürece yok olmaz. Hayat boyunca yavaşça büyümesi muhtemeldir. Çoğu insan pterjium için tedaviye ihtiyaç duymayacaktır. Pterjium gözü tahriş ederse, bu semptomları genellikle reçetesiz satılan ilaçlarla yönetmek mümkündür. Küçük bir sıkıntıdan daha fazlasıysa çıkarmak gerekebilir.

Pterjium Aldıranları Neler Bekler?

Pterjiumun ameliyattan sonra geri gelme ihtimali çok düşüktür. Geri gelirse, genellikle dört ay içinde ve ameliyattan sonra en geç 12 ay içinde ortaya çıkmaya başlar. Başka bir ameliyat olunması gerekirse, cerrah pterjiumun tekrar geri gelmeyeceğinden emin olmak için önerilerde bulunacaktır.

Pterjium İçin Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmek Gerekir?

Doktor pterjiumu kontrol etmek ve büyümesini ölçmek için kişiyi düzenli olarak görmek isteyecektir (normalden daha hızlı veya daha yavaş büyümediği sürece genellikle yılda bir kez). Yeni semptomlar geliştirilmeye başlanırsa veya mevcut ilaçlar artık kişi için işe yaramıyorsa, doktoru normalden daha erken ziyaret etmek gerekir.

Bir pterjium ilk ortaya çıktığında endişe verici görünebilir ancak genellikle ciddi değildir. Bunun için hiçbir zaman bir tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir. Pterjium belirtilere neden olursa, bunlar genellikle reçetesiz satılan ilaçlar veya göz damlaları ile tedavi edilebilir. Doktor pterjiumu gözetim altında tutacak ve alınmasını tavsiye edip etmediğini kişiye bildirecektir.