Obezite, günümüzde birçok kişinin muzdarip olduğu hastalıkların başında gelmektedir. Fazla kilolarından şikayet eden hastalar, fazlalıklarından en sağlıklı şekilde kurtulabilmek için hastanelere müracaat etmektedirler. Obezite tedavisinde uygulanan yöntemlerden birisi de mide balonudur. Makalemizde, mide balonu hakkında merak edilen "mide balonu nedir?", "mide balonu nasıl uygulanır?", "mide balonu ameliyatının riskleri nelerdir?", gibi sorulara ana hatlarıyla cevap vermeye çalışacağız.
Mide balonu uygulaması ameliyatsız zayıflamaya yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Mide balonu, belirlenen mide ameliyatı kriterleri içinde olmayan, fazla kilolarından kurtulmak isteyen kişilerin daha sağlıklı hale gelmesine yardımcı olur. Ayrıca obezite cerrahisi öncesinde aşırı obez olup cerrahi riski yüksek hastalarda bu riskin azaltılması için kilo kaybını sağlamak amacı ile de uygulanabilir.
Mide balonu mideye endoskopi adı verilen bir kamera yardımıyla yerleştirilir. İşlem 6-8 saatlik bir su ve yemek alınmaması sonrası endoskopi ünitesinde yapılır. Anestezi doktoru tarafından uygulanan sedo anestezi ile hasta uyutulur. Yani hastada uyku hali vardır, ama bilinci tam kapalı değildir. Böylece hasta herhangi bir ağrı hissetmez ve bir şey hatırlamaz. Öncelikle mide ve on iki parmak bağırsağı kontrol edilir. İşleme engel bir durum yoksa mide balonu, mide içine gönderilir. Endoskop ile gözlenerek mide balonu metilen mavisi adı verilen bir boya maddesi eklenmiş serum fizyolojik (450-600 cc) ile şişirilerek mide içinde bırakılır. Bu sıvının vücuda hiçbir zararı yoktur. Toplamda 15-20 dakika süren işlem sonrası hasta uyandırılır. Dinlenme odasına alınır. 2-3 saat sonra hasta taburcu edilebilir.
Mide balonu mideye yerleştirildikten 4-5 saat sonra bulantı, kusma ve mide krampları tarzında karın ağrısı hastaların bir kısmında olur. Bu dönem hastadan hastaya değişmekle birlikte 3-7 güne kadar sürdüğü görülür. Bu süreç birkaç gün içinde azalır ve tamamen kaybolacak şekilde devam eder. Bu günlerde hastaya verilen ilaçlarla şikayetleri azaltılmaya çalışılır. Bu dönem hastanın sadece sıvı diyet alması sağlanır. Mide balonunun en zor dönemi bu belirtilerin olabileceği ilk haftadır. Bunlar görülse bile maksimum bir haftanın sonunda her şey normale döner. Bu yaşanacak en zor tablo olmakla beraber hiçbir şey yaşamayan kişiler de mevcuttur.
6 aylık sürenin sonunda balon yine endoskopik yöntemle sedo anestezi altında çıkarılır. Öncesinde balon etrafına yapışan gıda artıklarını temizlemek için 3 gün süreyle sıvı diyetine başlanır. İşlem günü endoskopi ile mideye gönderilen bir aparatla balonun içindeki sıvı boşaltılır, sonra özel bir tutucuyla balon yakalanarak mide dışına alınır. İşlem 15-20 dakika kadar sürer. Bitiminden 1-2 saat sonra hasta normal yaşantısına dönebilir.
Balonun temel etki mekanizması mide içinde kısmi yer kaplayıcı etkisiyle doyma hissini oluşturma ve gıda alımını kısıtlamadır. Bu yöntem, kişinin altı ay içinde total vücut ağırlığının %15-20’sı civarında kilo vermesini sağlayacaktır. Kilo verilebilmesi ve verilen kilo miktarı tamamen kişiye kazandırılmaya çalışılan yeni bir yaşam tarzına motivasyonu ve yeme alışkanlıklarını değiştirmekteki kararlılığı ile doğru orantılı olarak artar. Diyet ve egzersiz programlarına uyum ile kilo kaybı 30-40 kiloya kadar varabilir. Hastanın kararlılığının çok etkili olduğu bu dönemde balon takıldığı halde istenilen oranda kilo verememek de söz konusu olabilir. Balon çıkarıldıktan sonra 6 aylık dönemde edindirilen yaşam tarzı değişikliğine ve diyete devam edilmezse verilen kilolar tekrar geri alınır. O nedenle hasta yeme alışkanlıklarını ve yaşam tarzını değiştirme konusunda istekli ve kararlı olmalıdır.
Mide balonun uygun yere yerleştirilmesinden sonra ciddi yan etkiler nadirdir. En sık görülen işlemden sonraki ilk saatlerde başlayıp bazen 3-7 gün kadar sürebilen ağrı ve bulantı olup verilen rahatlatıcı ilaçlarla birlikte hastaların sabır göstermeleri gereken bir dönemdir. Bu dönemde yeterli sıvı alınamazsa serum ve damar yolundan rahatlatıcı ilaçlar verilebilir. Balonun sönmesi çok nadir görülen bir durum olup balon içindeki metilen mavili sıvının idrarda görülmesi ile anlaşılır. Yine balonun söndüğünden şüpheleniliyorsa karın grafisi veya ultrason ile kontrol yapılabilir. Balon sönmüşse barsak tıkanıklığı yapmaması için midede ise çıkarılması gerekmektedir. Mide içinde değilse balonun normal yollarla atılması yakın takip ile beklenebilir.