Lenf Düğümü (Nodu) Biyopsisi Nedir? Neden Yapılır? Riskleri Nelerdir?

Lenf Düğümü (Nodu) Biyopsisi Nedir? Neden Yapılır? Riskleri Nelerdir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Lenf düğümü (lenf nodu) biyopsisi sırasında bir cerrah veya radyolog lenf düğümünün tamamını veya bir kısmını çıkarır. Daha sonra bir patolog kanser veya enfeksiyon gibi hastalık belirtileri açısından bu örneği laboratuvarda test eder. Bu prosedür, doktorların hastalıkları teşhis etmesine, ne kadar ciddi olduklarını belirlemesine ve ardından tedavileri planlamasına olanak tanır.

Lenf Düğümü Biyopsisi Nedir?

Lenf düğümü biyopsisi, lenf düğümlerinde kanser gibi hastalık belirtileri olup olmadığını kontrol etmek için yapılan bir işlemdir. Bu tür bir biyopsi için doktor (genellikle bir cerrah veya radyolog) bir lenf düğümünün tamamını veya bir kısmını çıkarır. Patolog adı verilen başka bir sağlık görevlisi dokuyu laboratuvarda test eder.

Lenf düğümleri vücudun her yerinde bulunan ve zararlı maddeleri filtreleyen bezelye büyüklüğünde organlardır. Hücrelerden ve dokulardan akan sıvı (lenf) lenf düğümlerinden geçer. Eğer lenf mikrop içeriyorsa, lenf düğümlerinde sıkışıp kalabilir. Aynı şekilde lenfoma da lenf düğümlerinde başlar ve diğer kanser türleri de lenf düğümlerine yayılabilir.

Lenf düğümü dokusunun test edilmesi mikroskobik hastalık belirtilerini ortaya çıkarabilir. Lenf nodu biyopsisi sonuçları doktorların durumları teşhis etmesine, ciddiyetlerini belirlemesine ve ardından en iyi tedavilere karar vermesine yardımcı olur.

Doktorlar Lenf Düğümüne Ne Zaman Biyopsi Yapar?

Doktor, aşağıdaki durumlarda lenf düğümü biyopsisi isteyebilir:

• Kanseri teşhis etmek ve evrelemek: Doktorlar kanseri teşhis etmek ve birincil tümörün ötesine yayılıp yayılmadığını görmek için lenf nodu biyopsileri yaparlar. Bu bilgi doktorların tedaviyi planlamasına yardımcı olur. Ayrıca tedaviden ne gibi sonuçlar beklenebileceğine (prognoz) dair fikir de verir.
• Şişmiş lenf düğümüne neyin neden olduğunu belirlemek: Lenf düğümleri genellikle hasta olunduğunda şişer. Çoğu neden (soğuk algınlığı gibi) açıktır. Ancak şişlik geçmiyorsa ve doktor nedenini bilmiyorsa biyopsi gerekebilir. Kişide ciddi bir enfeksiyon veya sarkoidoz gibi bir bağışıklık sistemi rahatsızlığı olabilir.

Doktor biyopsiyi neden yaptığını hastaya açıklayacaktır, böylece hangi koşulları test ettikleri anlaşılabilir.

Lenf Düğümü Biyopsisi Türleri Nelerdir?

Türler şunları içerir:

• Sentinel düğüm biyopsisi: Bu tür, kanserin birincil tümörün ötesine yayılıp yayılmadığını gösterebilir. Prosedür sırasında bir doktor, tümöre en yakın lenf düğümlerini (sentinel lenf düğümleri) bulur ve kanser hücrelerini test etmek için bunları çıkarır.
• İğne biyopsisi: Bu tür lenf düğümü biyopsisi, doktorların ciltten erişebilecekleri alanlardan lenf nodu dokusunu çıkarmasına olanak tanır. İnce iğne aspirasyonunda sıvı ve hücreleri toplayan içi boş bir merkeze sahip küçük bir iğne kullanılır. Çekirdek iğne biyopsisi, sağlam doku örneği toplayan biraz daha büyük bir iğne kullanır.
• Açık biyopsi: Doktor lenf düğümüne ciltten kolayca erişemiyorsa açık biyopsiye ihtiyaç olabilir. Doktor lenf düğümüne erişmek için bir kesi (insizyon) yapar ve lenf düğümünün tamamını (eksizyonel biyopsi) veya bir kısmını (insizyonel biyopsi) çıkarır.

Bazen doktorlar lenf düğümlerinin nerede olduğuna bağlı olarak lenf düğümü biyopsisi türüne atıfta bulunur. Bunların başlıcaları şunlardır:

• Aksiller (koltuk altı) lenf nodu biyopsisi.
• Servikal (boyun) lenf nodu biyopsisi.
• İnguinal (kasık) lenf nodu biyopsisi.

Testten Önce Ne Beklenmelidir?

Doktor prosedürün kişi için güvenli olduğundan emin olmak için sağlık durumuyla ilgili sorular soracaktır.

Doktor aşağıdakiler hakkında çeşitli sorular sorabilir:

• İlaçlar: Buna reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlar, şifalı bitkiler, vitaminler ve takviyeler dahildir.
• Tıbbi geçmiş: Bu, normalden daha fazla kanamaya neden olan bir kanama bozukluğu geçmişi olup olmadığını veya anestezi veya latekse karşı bir alerji olup olmadığı gibi konuları içerir. Ayrıca hamile olunup olunmadığının da bilinmesi gerekecektir.

Doktor kişiye şu konularda tavsiyelerde bulunacaktır:

• Prosedür öncesinde (varsa) hangi ilaçları almayı bırakmanın gerektiği.
• İşlemden önce bir noktada yemeyi ve içmeyi bırakmanın gerekip gerekmeyeceği.
• Kişiyi eve götürecek ve onunla ilgilenecek birine ihtiyacı olup olmayacağı. Prosedüre bağlı olarak, ilk 24 saat boyunca araba kullanmak veya yalnız kalmak güvenli olmayabilir. Yine de herhangi bir sürüş kısıtlaması olmasa bile, moral desteği için birinin hastayla birlikte hastaneden ayrılması iyi bir fikirdir.

Doktor randevu sırasında kişiyi nelerin beklediği konusunda da ona yol gösterecektir. Sürecin bu kısmında soru sormaktan çekinmemek gerekir.

Lenf Düğümü Biyopsisi Sırasında Ne Olur?

Bir muayene masasına uzanılır. İşlem türü ne olursa olsun, doktor herhangi bir acı hissedilmemesi için hastaya anestezi verecektir. Lenf düğümleri cilde yakınsa, bölgeyi uyuşturmak için sadece lokal anesteziye ihtiyaç olabilir. Vücudun daha derinlerindeki lenf düğümleri için, hastayı uyutmak amacıyla genel anesteziye ihtiyaç olabilir.

Hasta uyuduktan veya bölge tamamen uyuştuktan sonra doktor şunları yapacaktır:

• Biyopsi yapılacak lenf düğümünün yerini belirleyecektir. Tam noktayı bulmak için ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya mamogram kullanabilir. Lenf düğümlerine akan özel bir boya veya izleyici enjekte edilebilir, böylece lenf düğümlerinin daha net görünmesi sağlanır.
• Lenf düğümlerinin tamamını veya bir kısmı çıkarılır. Yara izini önlemek veya en aza indirmek için mümkün olduğunca az dokuyu rahatsız etmeye özen gösterilecektir.
• Bölge dikilir ve bandajlanır. Vücut tarafından emilebilir dikişler atılabilir veya doktorun bunları çıkarabilmesi için tekrar ziyaret gerekebilir.

Lenf Düğümü Biyopsisi Ne Kadar Acı Verir?

Sağlık uzmanı anesteziyi enjekte ettiğinde güçlü bir iğne batması hissi ve acı hissedilebilir ancak işlem sırasında herhangi bir acı duyulmaz. Sonrasında biraz rahatsızlık hissedilebilir ancak reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar hasta iyileşene kadar rahatlama sağlayabilir.

Doktor hangi ağrı kesici ilaçların alınması gerektiği konusunda hastaya tavsiyede bulunabilir.

Lenf Düğümü Biyopsisi Ne Kadar Sürer?

Lenf düğümü biyopsisi basit bir iğne biyopsisi için 10 ila 30 dakika kadar kısa, açık biyopsi için ise 45 dakika kadar sürebilir. Bu, lenf düğümlerinin ne kadar kolay erişilebilir olduğuna bağlıdır.

Lenf Düğümü Biyopsisinden Sonra Ne Olur?

Lenf düğümü biyopsisi genellikle ayakta yapılan bir işlemdir. Bu, aynı gün eve gidilebileceği anlamına gelir. Gitmeden önce doktor hayati belirtileri (ateş ve nabız gibi) kontrol edecek ve eve gitmenin güvenli olduğundan emin olacaktır. Biyopsi bölgesini izleme ve hem o bölgeye hem de hastanın kendisine bakması konusunda tavsiyelerde bulunacaktır.

Doktor aşağıdaki konularda çeşitli talimatlar verecektir:

• Normal iyileşmenin neye benzediği: Örneğin, lenf düğümü biyopsisinden sonraki ilk birkaç gün hafif kanama, şişme, morarma ve rahatsızlık olması normaldir. Kötüleşen kanama, ağrı veya biyopsi bölgesinde kızarıklık gibi enfeksiyon belirtileri olması ise normal değildir.
• Yaranın nasıl temizleneceği ve bakımının nasıl yapılacağı: Enfeksiyon riskini azaltmak için bir süre banyo ve sıcak duştan kaçınmak gerekebilir.
• Hastanın kendine nasıl bakacağı: Doktor ilaçlara ne kadar zaman devam edileceği ve iyileşme sürecinde vücudu zorlamamak için aktivite seviyesinin nasıl ayarlayacağını söyleyecektir. Belirli bir ağırlığın üzerindeki nesneleri kaldırmaktan kaçınmak gibi şeyler tavsiye edilebilir.

Hasta ayrılmadan önce sonraki adımlar konusunda kafasının net olduğundan emin olmalıdır. Bu, yaranın olması gerektiği gibi iyileşmemesi durumunda doktorla ne zaman iletişime geçileceğini bilmeyi de içerir.

Lenf Düğümü Biyopsisinin Riskleri Nelerdir?

Lenf nodu biyopsisi güvenli bir prosedürdür. Yine de hiçbir prosedür tamamen risksiz değildir. Nadir görülen komplikasyonlar şunlardır:

• Enfeksiyon: Nadiren de olsa doktorun bir enfeksiyonu iyileştirmek için antibiyotik reçete etmesi gerekebilir.
• Biyopsi bölgesinde kötüleşen kanama: Kanama riski, prosedür türüne ve doktorun kaç lenf düğümü çıkardığına bağlı olarak değişir. Ne kadar kanama beklenmesi gerektiği konusunda hasta bilgilendirilebilir.
• Biyopsi bölgesinde uyuşma: Biyopsi sırasında bir sinir yaralanırsa bu durum ortaya çıkabilir. Uyuşukluk genellikle bir veya iki ay içinde geçer.
• Biyopsi bölgesinin yakınında şişme (lenfödem): Bu durum, lenf düğümü çıkarıldıktan sonra lenf sıvısı drenajında bir sorun olduğunda ortaya çıkabilir. Biyopside sadece birkaç lenf düğümü çıkarıldığı için bu durum nadiren meydana gelir.
• Aksiller ağ sendromu (cording): Koltuk altından lenf düğümleri alındıktan sonra iç kol derisinin altında kordon benzeri yapılar fark edilebilir. Biyopsiden sonra kordon oluşumu son derece nadirdir ve genellikle zaman içinde kaybolurlar.

Ne Tür Sonuçlar Alınır ve Bu Sonuçlar Ne Anlama Gelir?

Lenf düğümü biyopsi sonuçları, belirli bir hastalık için pozitif (hastalık var) veya negatif (hastalık yok) olduğunu gösterir.

Örneğin, pozitif bir sonuç lenf düğümlerinde kanser hücreleri olduğu anlamına gelebilir. Doktor kanserin lenf düğümlerinde başlayıp başlamadığını veya vücudun başka bir bölgesinden oraya yayılıp yayılmadığını görmek için daha fazla test yapabilir.

Doktor sonuçlara göre sonraki adımlar konusunda kişiye tavsiyede bulunacaktır.

Sonuçlar Ne Zaman Öğrenilir?

Sonuçlar aynı gün içinde alınabileceği gibi birkaç hafta da sürebilir. Aynı gün sonuçlar, kanser testi için yapılan lenf düğümü biyopsilerinde yaygındır. Biyopsiden sonra doktor, örneği test ederken beklenmesini isteyebilir. Sonuçlar pozitifse, doktor kanserin yayılma derecesini kontrol etmek için aynı gün daha fazla lenf düğümü çıkarabilir. Böylece bir takip ziyareti planlaması gerekmez.

Doktora sonuçların ne zaman ve nasıl alınacağı konusu danışılmalıdır.

Ne Zaman Doktor ile İletişime Geçilmelidir?

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere enfeksiyon belirtileri fark edilirse doktor ile iletişime geçilmelidir:

• Ateş ve titreme.
• Biyopsi bölgesinde şişme, sıcaklık, kızarıklık veya anormal drenaj.

Çoğu insan sorunsuz iyileşir ancak çeşitli belirtiler ya da şüpheler varsa her zaman doktorla iletişime geçilmelidir.

Lenf düğümü biyopsisine ihtiyaç olduğunu öğrenildiğinde kafanın karışması, endişelenmek ve hatta bunalmış hissetmek normaldir. İstenilen yanıtları mümkün olduğunca çabuk alabilmek için bu işlemin bir an önce bitmesini istemek de doğaldır.

Prosedürü (veya sonuçları) beklerken, biyopsilerin ciddi hastalıkları tespit edebilmesine rağmen aynı zamanda rahatlama da sağlayabileceğini unutmamak önemlidir. Örneğin sonuçlar kanserin yayılmadığını gösterebilir. Hastalığı uzak tutma olasılığı en yüksek olan kanser tedavisi türleri hakkında fikir verebilir. Bu deneyim ne kadar stresli olursa olsun, lenf düğümü biyopsisinin sağladığı bilgiler ileriye dönük sağlık durumu için çok önemlidir.