Katarakt Ameliyatı Nedir? Riskleri ve Faydaları Nelerdir?

Katarakt Ameliyatı Nedir? Riskleri ve Faydaları Nelerdir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. Katarakt ameliyatı, görme sorunlarına neden olan bulanık bir merceği çıkarmak için yapılan hızlı ve ağrısız bir ameliyattır. Bu prosedür ile yakın ve uzak görüş sorunlarını da düzelten yeni bir göz içi merceğe sahip olunur. Ameliyata yalnızca, katarakt normal işleri yapmaya engel oluyorsa ihtiyaç duyulur. Ameliyat, insanların %97'sinin görüşünü iyileştirir. Çoğu insanda ameliyat sonrasında herhangi bir komplikasyon görülmez.

Katarakt Ameliyatı Nedir?

Katarakt ameliyatı, kataraktı çıkarmak ve görüşü iyileştirmek için yapılan bir tür göz ameliyatıdır. Göz, tıpkı bir kamera gibi, ışığı odaklayan bir merceğe sahiptir. Mercek çoğunlukla su ve proteinlerden oluşur. Bir katarakt oluştuğunda, proteinler doğal olarak parçalanmaya başlar ve merceğin bulanıklaşmasına ve sararmasına neden olur. Yaşlanma kataraktın en yaygın nedenidir. Bununla birlikte, bazı tıbbi durumlar ve ilaçlar, yaralanmalar ve geçirilmiş göz ameliyatları da katarakta neden olabilir.

Katarakt, ışığın mercekten düzgün bir şekilde geçmesini engeller. Sonuç olarak bulanık görme, parlak ışıkların etrafında haleler veya çift görme gibi semptomlar geliştirilebilir.

Katarakt ameliyatı ile bulanık mercek çıkarılır ve yerine şeffaf, yapay bir mercek yerleştirilir. Ameliyatı bir göz doktoru gerçekleştirir ve hasta için en iyi olan göz içi lens (GİL ya da orijinal ismiyle IOL) türünü seçmeye yardımcı olur.

Çoğu kişiye katarakt ameliyatının bir parçası olarak IOL implante edilir. IOL’ler şeffaftır, böylece ışık geçebilir ve göz tarafından olması gerektiği gibi odaklanabilir. IOL’ler yakın ve uzak görüşlü sorunlarını düzeltmek için farklı odaklama güçleri sunar.

Cerrah, astigmat ve presbiyopiyi düzeltmek için özel IOL’ler de kullanabilir. Bunlar katarakt ameliyatından sonra gözlük veya kontak lenslere daha az bağımlı olmaya yardımcı olabilir.

Katarakt ameliyatı şu anda yetişkinlerde kataraktı tedavi etmenin kanıtlanmış tek yoludur. Çoğu insan için ameliyat görmeyi geri kazandırır ve herhangi bir komplikasyonu yoktur. Çabuk bir iyileşme sunan hızlı ve ayakta uygulanan bir prosedürdür. Sadece bir gözde ameliyata ihtiyaç olabilir. Her iki göze katarakt ameliyatı gerekiyorsa, göz doktoru bir veya iki hafta arayla iki ameliyat planlayacaktır.

Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Acı Verir?

Çoğu insan katarakt ameliyatı sırasında veya sonrasında çok az ağrı hisseder veya hiç ağrı hissetmez. Ameliyat sırasında gözü uyuşturmak için topikal bir anestezi (göz damlası) alınır. Ameliyattan kısa bir süre sonra gözde kumlanma veya hafif bir hassasiyet hissedilebilir ancak reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar bu durumu iyileştirecektir.

Kimler Katarakt Ameliyatına İhtiyaç Duyar?

Bir veya iki gözdeki katarakt olağan faaliyetleri engelleyen görme sorunlarına neden oluyorsa ameliyat olmak gerekebilir.

Göz doktorunun aşağıdakiler gibi diğer göz rahatsızlıklarını yönetmek için gözün arkasını görmesi gerekiyorsa da katarakt ameliyatı önerebilir:

• Yaşa bağlı maküler dejenerasyon.
• Diyabetle ilişkili retinopati.

Katarakt ameliyatının bu diğer durumlardan kaynaklanan görme kaybını tedavi etmeyeceğini bilmek önemlidir. Bu ameliyat sadece katarakta bağlı görme kaybını iyileştirir.

Katarakt Ameliyatı Zamanının Gelip Gelmediğine Nasıl Karar Verilir?

Katarakt tıbbi bir acil durum değildir. Bu nedenle, kataraktı olduğunu yeni öğrenen kişi ameliyatı planlamak için acele etmemeli veya kendini baskı altında hissetmemelidir. Ameliyat için genellikle kişi için en uygun zamanın gelmesi beklenmelidir.

Katarakt belirtileri ilk fark edildiğinde, yeni bir gözlük veya lens yardımcı olabilir. Ancak katarakt genellikle zamanla daha da kötüleşir. Katarakt, ihtiyaç duyulan veya yapmak istenen şeyleri yapmaya engel olduğunda, ameliyat zamanı gelmiş olabilir. Kişi ameliyat için en iyi zamanlama hakkında göz doktoruyla konuşmalıdır.

Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Yaygındır?

Katarakt ameliyatı ABD'de ve dünyada en yaygın ameliyatlardan biridir. Araştırmacılar, cerrahların her yıl ABD'de 3 milyondan fazla, dünya genelinde ise 20 milyon katarakt ameliyatı gerçekleştirdiğini tahmin etmektedir. 90'lı yaşlarına kadar yaşayan insanların yaklaşık yarısı katarakt ameliyatına ihtiyaç duyacaktır.

Katarakt Ameliyatına Nasıl Hazırlanılmalıdır?

Ameliyat gününden önce kapsamlı bir göz muayenesi için göz doktoruyla görüşülecektir. Bu muayenenin bir parçası olarak göz doktoru şunları yapacaktır:

• Göz sağlığınızı kontrol edecektir.
• Ameliyat olunmaması gerektiğine dair herhangi bir işaret olup olmadığına bakacaktır.
• Ameliyatı zorlaştırabilecek risk faktörlerini belirleyecektir.
• IOL için doğru odaklama gücünü bulmak üzere gözü ölçecektir.
• Reçeteli bir göz damlası kullanmanın gerekip gerekmediğini söyleyecektir.

Bu görüşme, herhangi bir endişe veya sorunun göz doktoruyla paylaşılması için kullanılmalıdır. Doktora aşağıdakilerin sorulması faydalı olacaktır:

• Ameliyatın benim için riskleri nelerdir?
• Ameliyatın benim için faydaları nelerdir?
• Benim için ne tür bir IOL önerirsiniz?
• Ameliyattan sonra gözlük veya lens kullanmam gerekecek mi?
• İyileşme sürecim ne kadar sürecek?
• Normal aktivitelerime ne zaman dönmeyi bekleyebilirim?

Ameliyattan hemen sonra araba kullanılamaz. Bu nedenle kişi, birinden kendisini ameliyata götürüp getirmesini istemelidir.

Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Katarakt ameliyatı ayakta yapılan bir işlemdir. Yani ameliyat bittikten kısa bir süre sonra eve gidilebilir.

Katarakt ameliyatını gerçekleştirmek için cerrah şunları yapacaktır:

• Gözün yüzeyini uyuşturulur. Buna topikal anestezi denir. Ameliyat sırasında hiçbir şey hissedilmemesi için göze göz damlası damlatılır. Rahatlamaya yardımcı olması için ilaç da alınabilir. Ameliyat sırasında uyanık olunur ancak göz, üzerine gelen hiçbir şeyi görmez. Sadece gökkuşağı şeklinde bir ışık görülür.
• Korneada küçük bir kesik açılacaktır. Cerrah lazer veya bıçak kullanacaktır. Kesiğin kapanması için genellikle dikiş gerekmez.
• Katarakt parçalanır ve çıkarılır. Bunu yapmanın en yaygın yolu fakoemülsifikasyon adı verilen bir tekniktir. Cerrah merceği birçok küçük parçaya ayırmak için ultrason dalgaları kullanacaktır. Daha sonra bu parçalar çıkarılır.
• Yeni mercek yerleştirilir. Cerrah, yeni merceği aynı kesiden yerleştirecektir. Çoğu IOL kolay yerleştirme için katlanabilir. IOL daha sonra bulutlu merceğin durduğu boşluğa açılır.
• Gözün üzerine kapatılır. Cerrah gözü korumak için gözün üzerine göz bandı benzeri bir koruyucu bantlayacaktır.

Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Katarakt ameliyatı genellikle 10 ila 15 dakika sürer. Hazırlık ve iyileşme süreci de eklendiğinde prosedür birkaç saat sürebilir.

Katarakt Ameliyatından Sonra Neler Beklenmelidir?

Ameliyat bittikten sonra cerrah, kişiyi 15 ila 30 dakika boyunca izleyecektir. Ayrıca ilk takip randevusunu da planlayacaktır. Daha sonra eve gidilebilir. Ameliyattan hemen sonra her şey bulanık görünebilir. Bu normaldir. Görüş, sonraki birkaç gün ve hafta içinde kademeli olarak iyileşecektir.

Diğer geçici yan etkiler şunları içerebilir:

• Gözlerde kumlanma hissi.
• Kırmızı veya kanlı gözler.
• Sulu gözler.

Katarakt Ameliyatının Faydaları Nelerdir?

Katarakt ameliyatı katarakttan kurtulmanın ve görüşü keskinleştirmenin tek yoludur. Katarakt nedeniyle azalan görmeyi iyileştirdiği kanıtlanmış herhangi bir ilaç veya göz damlası yoktur.

Ameliyattan sonra şunlar beklenebilir:

• Daha keskin, daha net bir görüşe sahip olmak.
• Parlak ışıklara bakarken (gece araba kullanırken olduğu gibi) kamaşmadan daha az rahatsız olmak.
• Renkleri daha canlı görmek.
• Bazı durumlarda gözlüklere daha az ihtiyaç duymak.

Katarakt Ameliyatları Ne Kadar Başarılıdır?

Katarakt ameliyatı, ameliyat olan kişilerin yaklaşık %97'sinde görmeyi iyileştirmede başarılıdır.

Katarakt Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Katarakt ameliyatı güvenli, rutin bir işlemdir. Deneyimli bir cerrahın elinde katarakt ameliyatı sırasında ve sonrasında sorun yaşanması nadirdir. Belirli göz hastalıkları veya tıbbi durumları olanların komplikasyon riski daha yüksek olabilir.

Katarakt ameliyatının olası riskleri şunlardır:

• Göz kanaması veya şişmesi.
• Devam eden göz ağrısı.
• Bulanık görme veya görme kaybı.
• Parlama, haleler ve gölgeler gibi görme bozuklukları.
• IOL yer değiştirmesi (yeni merceğin yerinden oynaması).
• Arka kapsüler opasifikasyon (merceği tutan zarın bulanıklaşması).
• Retina dekolmanı, 1.000 kişiden 2'sini etkiler.
• Enfeksiyon, 1.000 kişiden 1'inden daha azını etkiler.

Göz doktoru bu komplikasyonların çoğunu başarıyla tedavi edebilir. Ameliyattan önce göz doktorundan bireysel risk düzeyi hakkında bilgi alınmalıdır. Ayrıca, ortaya çıkabilecek herhangi bir komplikasyonu nasıl tedavi edebilecekleri sorulmalıdır.

Katarakt Ameliyatından Sonra İyileşme Ne Kadar Sürer?

Çoğu durumda, katarakt ameliyatından sonra tam iyileşme dört hafta sürer. Ancak insanlar genellikle birkaç gün içinde görüşlerinde iyileşme fark ederler. Bu süre zarfında çok az ağrı veya rahatsızlık hissedilir.

Hastalar Evde Kendilerine Nasıl Bakmalıdır?

Cerrah, kişinin evde kendine nasıl bakacağını ona anlatacaktır.

Cerrahtan aşağıdakilerin ne zaman yapılabileceğine dair özel ayrıntılar istemek iyi bir fikirdir:

• Araba kullanmak.
• Yüzmek.
• Göz makyajı yapmak.
• Egzersiz yapmak.
• Eğilmek.
• Ağır nesneleri kaldırmak.
• İşe veya diğer faaliyetlere geri dönmek.

Bu bilgileri duymak için bir aile üyesi veya arkadaşın kişinin yanında hazır bulunması iyi olacaktır. Kişi doktorundan bunları kendisi için yazmasını da isteyebilir.

Eve dönüş sonrası için bazı genel ipuçları şunlardır:

• Cerrahın önerdiği şekilde göz damlasını kullanmak.
• Göze su, şampuan veya sabun kaçırmamak.
• Gözü ovuşturmamak veya baskı uygulamamak.
• Dışarı çıkarken güneş gözlüğü takmak.
• Uyurken ve diğer zamanlarda doktorun önerdiği şekilde koruyucu göz bandını takmak.

Ne Zaman Doktor ile İletişime Geçmek Gerekir?

Aşağıdaki durumlarla karşılaşılırsa hemen göz doktoru ile iletişime geçilmelidir:

• Göz ağrısı veya kızarıklığı
• Gözün etrafında kabuklanma veya mukus akıntısı.
• Kötüleşen görme veya görme kaybı.
• Gözde uçuşan noktalar veya flaşlar.

Ameliyat düşüncesi çoğu insanı tedirgin eder. Katarakt ameliyatı; kataraktı (bulanık hale gelen merceği) çıkarmak ve görüşü iyileştirmek için yapılan bir göz ameliyatıdır. Katarakt ameliyatı olmaya karar veren kişi; nelere ihtiyacı olabileceğini, sonrasında görüşünün nasıl olacağını ve iyileşmenin neleri içerdiğini merak ediyor olabilir. Her yıl milyonlarca insanın katarakt ameliyatı olduğu gerçeğini hatırlamak gerekir. Bu insanların büyük çoğunluğu herhangi bir komplikasyon olmadan görüşlerini iyileştirmektedir.

Her ameliyatta olduğu gibi, akıldaki tüm sorular prosedür öncesinde doktora iletilmelidir. Gereken bilgileri almak ameliyat öncesi kişiyi rahatlatacaktır. Herkesin tıbbi geçmişi ve göz sağlığı farklıdır, bu nedenle kişinin kendine özgü durumunda neler bekleyebileceği konusunda doktoruyla konuşması önemlidir.