İşitsel İşlemleme Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde konuya dair detayları inceleyeceğiz. İşitsel işleme bozukluğu, beynin işitsel sinyalleri olması gerektiği gibi anlayamadığı ve yorumlayamadığı bir durumdur. İşitsel işleme bozukluğuna sahip kişiler duyabilir ancak belirli sesleri anlamakta güçlük çekebilirler. İşitsel işleme bozukluğunu tümüyle iyileştiren tedavi yoktur ancak çeşitli tedaviler insanların durumu yönetmesine yardımcı olur.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Nedir?

Merkezi işitsel işlemleme bozukluğu olarak da bilinen işitsel işlemleme bozukluğu, insanların söylediklerini anlamayı zorlaştıran bir işitme sorunudur. Bu durum genellikle çocuklukta başlar ancak yetişkinlerde bazı hastalıklar, kafa travması veya yaşlanma nedeniyle de gelişebilir. İşitsel işleme bozukluğuna sahip kişiler işitme sorunları olmasa bile konuşmaları anlamakta zorluk çekerler. Birçok işitsel işleme bozukluğu semptomu işitme kaybı semptomlarına benzer. İşitsel işleme bozukluğunu ortadan kaldıran bir tedavi olmamasına rağmen, odyologlar işitsel işleme bozukluğu olan kişilerin işitme sorunlarını yönetmelerine yardımcı olacak bazı tedavilere sahiptir.

İşitsel İşleme Bozukluğu Yaygın mıdır?

Buna cevap vermek oldukça zordur. Araştırmalar, doktorların işitsel işleme bozukluğu tanısı koyarken farklı standartlar kullandığını ve bunun da geniş bir tahmin yelpazesine yol açtığını göstermektedir. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, 1.000 çocuktan 1 ila 2'sinde işitsel işleme bozukluğu olduğu sonucuna varmıştır. Başka bir çalışmada ise 55 yaş ve üzeri yetişkinlerin %23 ila %76'sında işitsel işleme bozukluğu olduğu tahmin edilmiştir.

Farklı İşitsel İşlemleme Bozukluğu Türleri Var mıdır?

Farklı işitsel işleme bozukluğu türleri yoktur ancak bu hastalığa sahip kişiler farklı zayıflık alanlarına sahip olabilir. Bu dört alan şunlardır:

• İşitsel ayrımcılık: Kelimeler arasındaki küçük farklılıkları fark edememe.
• İşitsel şekil-zemin ayrımı: Yüksek sesli veya gürültülü bir arka planda belirli kelimeleri seçememe.
• İşitsel hafıza: Telefon numaralarını veya şarkı sözlerini hatırlamak gibi söylenenleri hatırlayamama.
• İşitsel sıralama: Kelimelerin sırasını anlayama ve hatırlayama.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?

İşitsel işlemleme bozukluğu belirti ve bulguları çeşitlilik gösterir ancak tipik olarak şunları içerir:

• İnsanlardan söylediklerini tekrar etmelerini istemek.
• Özellikle çok fazla gürültü veya yankı olan yerlerde veya birden fazla kişi konuştuğunda diğer insanların ne söylediğini anlamakta zorluk çekmek.
• Kelimeler arasındaki farkı anlamakta zorlanmak.
• Hızlı konuşmayı anlamakta güçlük çekmek.
• Sınıf seviyesinin altında okuma, heceleme ve yazma güçlüğü.
• İnsanlar konuştuğunda yanıt vermemek. Bunun nedeni, işitsel işleme bozukluğu olan kişilerin duyduklarını çözmek için zamana ihtiyaç duymalarıdır.
• Konuşmalarda yanıt vermenin daha uzun sürmesi.
• Sözlü talimatları takip etmekte zorlanmak.
• Uzun konuşmaları takip etmekte zorlanmak.
• İnsanların ne dediğini hatırlayamamak.

İşitsel İşlemleme Bozukluğuna Ne Sebep Olur?

Kişide işitsel işlemleme bozukluğu olması, beyninin kulaklarının duyduklarını yorumlamakta sorun yaşadığı anlamına gelir.

İşitsel işleme bozukluğunu anlamak için, kelimeler de dahil olmak üzere sesleri duymayı sağlayan olaylar zincirini anlamak yardımcı olabilir:

• Ses dalgaları dış kulağa girer ve kulak zarına çarparak titreşmeye başlar.
• Bu, orta kulaktaki çok küçük kemiklerde titreşim oluşturur.
• Bu titreşim iç kulak sıvısında dalgalanmaları tetikler. Bu dalgalanma etkisi sonunda ses, iç kulaktaki küçük tüy hücrelerine çarpar.
• Kıl hücreleri işitme sinirine elektrik sinyalleri göndererek tepki verir. İşitme siniri sinyalleri beyne iletir.
• Beyin sinyalleri işler ve konuşma da dahil olmak üzere sesleri anlamlandırır.

İşitsel işleme bozukluğunda bir şey beynin işitme sinirinin gönderdiği sinyalleri işlemesini veya yorumlamasını engeller. Bu olduğunda, beyin sinyalleri yanlış yorumlar ve ne söylendiğini anlamakta güçlük çekilir.

İşitsel işlemleme bozukluğu birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkar. Genel olarak, uzmanlar bu durumu aşağıdaki sorunlara bağlamaktadır:

• İnme, epilepsi, multipl skleroz veya Alzheimer hastalığı gibi merkezi sinir sistemi bozuklukları.
• İşitsel işleme bozukluğu ailesel geçişli olarak görülür.
• Sık kulak enfeksiyonları geçirmek.
• Kafa yaralanmaları.
• Düşük doğum ağırlığı veya prematüre doğum

İşitsel İşlemleme Bozukluğunun Komplikasyonları Nelerdir?

İşitsel işleme bozukluğu olan kişiler okuma ve yazmayı öğrenmek de dahil olmak üzere öğrenmede sorun yaşayabilir. Ayrıca başkalarıyla iletişim kurmakta da zorlanabilirler. Öğrenme ve iletişim sorunları, işitsel işleme bozukluğu olan kişilerin anksiyete ve depresyon geliştirmesine neden olabilir.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Başlangıçta, işitsel işlemleme bozukluğunun belirti ve bulgularının değerlendirilmesinde birçok kişi yer alabilir. Örneğin, bir psikolog bilişsel işlevi değerlendirmek için testler yapabilir ve bir dil ve konuşma terapisti kişinin sözlü ve yazılı dil becerilerini değerlendirebilir. Ancak asıl teşhisi odyologlar koyar. Odyologlar işitsel işlemleme bozukluğunu teşhis etmek için farklı dinleme testleri kullanabilir.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Terapileri Nelerdir?

Tedavi çeşitlilik gösterir ancak aşağıdakilerden birini veya tümünü içerebilir:

• Toplantılarda, sınıfta veya iş yerinde oturulan yeri değiştirmek gibi ortamı değiştirmeye yönelik adım atmak. İşitsel işleme bozukluğu olanlar, insanlardan daha yavaş konuşmalarını veya yazılı talimatlar vermelerini isteyerek fayda sağlayabilir.
• İşitsel becerileri geliştirmeye odaklanan özel konuşma terapisi almak.
• İletişimi kaydetmek için bir kayıt cihazı gibi başa çıkma stratejileri kullanmak veya daha fazla bilgi istemek.
• Beynin işitsel sinyale odaklanmasına yardımcı olmak için diğer yönetim stratejilerini kullanmak.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Önlenebilir mi?

İşitsel işleme bozukluğuna neden olan çoğu sorun, bazı merkezi sinir sistemi bozuklukları gibi kontrol edilemeyecek sorunlardır. Bu da işitsel işlemleme bozukluğunu önlemeyi zorlaştırır. Doktorlar işitsel işleme bozukluğunu ortadan kaldıramaz ancak insanların bunu yönetmesine yardımcı olan terapiler vardır.

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Olan Bir Kişi Kendine Nasıl Bakabilir?

İşitsel işlemleme bozukluğu ile öz bakım, bu hastalığın kişiyi etkileyebileceği tüm yolları anlamakla başlar. Elbette ki işitsel işleme bozukluğu duyulanları anlama yeteneğini etkiler. Ayrıca kişinin özgüvenini ve özsaygısını da etkileyebilir. Bununla birlikte, duyulanları anlamayı kolaylaştıracak adımlar atmak, kişinin kendini daha güvende hissetmesine yardımcı olabilir.

Doktora Hangi Soruları Sorulmalıdır?

İşitsel işleme bozukluğu olanların doktorlarına aşağıdaki soruları sormaları kendileri için faydalı olabilir:

• İşitsel işleme bozukluğu beni nasıl etkiliyor?
• Hangi tedaviler işitsel işleme bozukluğunu yönetmeme yardımcı olur?

İşitsel İşlemleme Bozukluğu Olan Kişilerde Otizm Spektrum Bozukluğu veya Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu da Var mıdır?

İşitsel işlemleme bozukluğu olan bazı kişilerde otizm spektrum bozukluğu veya dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu da vardır ancak işitsel işlemleme bozukluğuna sahip olmak her zaman her ikisinin de işareti değildir. İşitsel işlemleme bozukluğu, beynin sesi nasıl işlediğini ve konuşmayı nasıl anladığını etkileyen bir işitme sorunudur. İşitsel işlemleme bozukluğunu olanlar, duyduklarını anlamlandırmakta zorlanabilir. İşitsel işlemleme bozukluğu tedavi edilemez ancak işitsel işlemleme bozukluğunun günlük yaşam üzerindeki etkisini azaltmak için atılabilecek adımlar vardır. İnsanların söylediklerini anlamakta güçlük çeken kişiler bir odyolog veya sağlık uzmanıyla konuşmalıdır.