Ayaklar Neden Üşür? Ayak Üşümesi Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda, konuya dair genel bir bilgilendirme yapacağız. Ayak üşümesi, ayaklar vücudun geri kalanından daha düşük bir sıcaklıkta olduğunda meydana gelir. Ayakların üşümesi özellikle daha soğuk iklimlerde yaşayanlar için son derece normal bir durumdur. Üşüyen ayaklar zayıf bir dolaşımın işareti olabilir. Sıcak tutan çoraplar giymek ya da varsa bu duruma sebep olan altta yatan nedeni teşhis ve tedavi etmek ayak üşümesi sorununu çözmeye yardımcı olur.
Ayak üşümesi, ayaklar vücudun geri kalanından daha düşük bir sıcaklıktaymış gibi hissedildiğinde ortaya çıkar. Örneğin eller sıcacıkken ayaklar karda çıplak ayakla yürüyormuş gibi hissedebilir.
Ayak üşümesinin pek çok nedeni vardır. Ayak üşümesinin nedenlerinden biri soğuk iklimlerde yaşamak gibi basit bir sebep olabildiği gibi bu durum ciddi bir tıbbi sorunun işareti de olabilir. Ayak üşümesinin en yaygın nedeni, bacaklardaki ve ayaklardaki zayıf kan akışıdır. Sık sık ayak üşümesi yaşayanlar muayene için bir doktora başvurmalıdır.
Ayak üşümesi sorunu herkesi etkileyebilir. Soğuk bir iklime sahip bir bölgede yaşayanların ayakları üşüyebilir ve bu son derece normaldir. Ayak üşümesi, aşağıdaki durumlara sahip kişiler arasında daha yaygın görülür:
Ayakların arada bir üşümesi gayet normal ve oldukça yaygındır. Pek çok ayak üşümesi vakası geçici olduğundan veya başka bir rahatsızlığın semptomuyla ilişkili olduğundan kesin bir oran vermek mümkün değildir.
Ayaklarının üşümesi kişiyi rahatsız edebilir. Vücudun geri kalanı sıcakken ayaklar yeteri kadar sıcak değildir. Vücudun geri kalanıyla aynı sıcaklığa gelene kadar ayaklarda hafif bir ağrı hissedilebilir. Ayak üşümesi geçici olabilir ancak bunun altta yatan bir rahatsızlığın belirtisi olmadığından emin olmak için bir doktorla görüşmek önemlidir.
Ayakları üşüyen bir kişi, arada bir ortaya çıkan veya ortam sıcaklığı düştüğünde sürekli olarak ortaya çıkan bazı semptomlar yaşayabilir. Bu semptomlar şöyledir:
Soğuğa maruz kalındığında, ilk önce ayaklar ve eller üşür ancak göğüs ve gövde hala sıcaktır. Ayaklar kalbe en uzak organ olduğu için kanın vücut uzuvlarında dolaşıp buraya varması daha uzun sürebilir. Bu durum, ellerin ve ayakların ısınmasının daha uzun zaman almasına neden olabilir.
Ayak üşümesinin birkaç nedeni vardır. Soğuk bir iklimde yaşamak bunun bir sebebi olabileceği gibi ayak üşümesinin en yaygın nedenlerinden bazıları; zayıf kan akışı, altta yatan başka bir durumun belirtisi olması veya bir ilacın yan etkisidir.
Bacaklardaki ve ayaklardaki zayıf kan akışı (dolaşım) ayakların üşümesine neden olur. Zayıf kan akışı, kanın ayaklara ulaşmasının daha uzun sürmesi anlamına gelir.
Kan, dolaşım sistemindeki yollardan (kan damarları) geçer. Bu yollar kapanabilir, sertleşebilir ve daralabilir. Bu da kanın düzenli bir şekilde akmasını zorlaştırır. Yollar tıkalı veya darsa, kanın hareketi bir huniden sıvı dökmeye benzer şekilde yavaşlar. Huniye çok fazla sıvı girebilir, ancak huni daralır ve bu da sıvının hareket hızını yavaşlatır. Kan akışındaki bu gecikme, ayak üşümesi semptomlarına neden olur.
Üşüyen ayaklar altta yatan başka bir rahatsızlığın işareti olabilir. Kan akışını etkileyen çeşitli durumlar şunlardır:
Bazı ilaçlar, ilacın kan akışıyla nasıl etkileşime girdiğine bağlı olarak yan etki şeklinde ayaklarda üşümeye neden olabilir. Ayak üşümesine neden olabilecek ilaçlar şunlardır:
Ayak üşümesi semptomları altta yatan başka bir rahatsızlık veya kullanılan ilaçlarla ilgili olabileceğinden, doktor önce kişinin tıbbi geçmişi hakkında bilgi toplayarak tanı koymaya başlayacaktır. Ardından doktor, sinir hasarı veya ayakların üşümesine neden olabilecek herhangi bir yaralanma aramak için fiziki muayene yapacaktır. Ayak üşümesi şikayeti olan kişiden ayrıca anemi veya hipotiroidizmi saptamak için bir kan testi veya kalp hastalığını ekarte etmek için görüntüleme testleri gibi semptom olarak ayak üşümesine neden olabilecek herhangi bir hastalığı ekarte etmek amacıyla bazı testler istenebilir.
Doktor, şişirilebilir bir kan basıncı manşonu kullanarak bacaklardaki kan akışını ölçmek için bir ayak bileği-kol indeksi (ABI) testi kullanabilir. ABI, semptom olarak soğuk ayaklara neden olan periferik arter hastalığının teşhisine yardımcı olur.
Ayak üşümeleri arada bir meydana geliyor olsa bile belirtilerin geçici olduğundan ve altta yatan bir durumun belirtisi olmadığından emin olmak için bir doktorla görüşmek önemlidir.
Ayak üşümesini tedavi etmenin birkaç yolu vardır. Ayak üşümesine neden olan altta yatan rahatsızlıklara odaklanılarak bu durum tedavi edilebilir. Ayak üşümesi alınan bir ilacın belirtisiyse bu ilaç bırakılabilir. Doktor kişinin semptomlarını değerlendirecek ve ilacın kullanılmaya devam edilip edilmeyeceğine karar verecektir.
Atak üşümesini evde tedavi etmek için aşağıdakiler yapılabilir:
Ayaklar üşüyorsa, sinirlerin çok fazla ısıyla karşılaştıklarında bunu iletmesi daha uzun sürebilir. Bu, çok sıcak su veya ısıtma yastıklarından kaynaklanan yanıklara neden olabilir. Üşüyen ayakları ısıtmanın en güvenli alternatifi, yanıkları önlemek için yün çorap gibi kalın çoraplar giymektir.
Kişinin kendini ne zaman daha iyi hissedeceği zamana ve ayak üşümesi belirtisine neden olan şeyin teşhis ve tedavi edilmesine bağlıdır. Bazı kişiler sıcak tutan çoraplar giyerek kendilerini hemen daha iyi hissedecektir. Diğerleri ise semptomlarının altında yatan neden tedavi edilene kadar sıcak tutan çoraplar giyseler bile üşümeye devam edebilirler. Ayak üşümesini önlemek için kişinin belirtilerine özgü bir tedavi seçeneği hakkında doktoruyla konuşması gerekir.
Ayak üşümesi semptomlarıyla karşılaşma riskini azaltmak için aşağıdakiler uygulanabilir:
Arada bir ayakların üşümesi normaldir. Kalıcı şekilde üşüyen ayaklar, altta yatan bir rahatsızlığın işareti olabilir. Ayaklar üşüdüğünde, sıcak tutan bir çorap giymek, kısa bir yürüyüş yapmak ya da ayaklara kan akışını sağlamak için etrafta dolaşmak faydalıdır. Semptomlar altta yatan bir rahatsızlığın sonucuysa, ayakların üşümesini önlemek için semptomlara neden olan durumu yönetmek veya tedavi olmak için bir doktorla görüşmek gerekir.
Kişinin ayakları düzenli olarak üşüyorsa ve evde tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa, bir doktora muayene olunmalıdır. Ayak üşümesi normaldir ancak ayak üşümesinin sık görülen belirtileri de göz ardı edilmemelidir.
Ayaklarda uyuşma, şiddetli ağrı veya iyileşmeyen yaralar olursa veya ayaklara dokunulduğunda ayaklar hissedilmiyorsa hemen bir doktorla görüşmek gerekir.