Yüz Felci Nedenleri Nelerdir?

Yüzde seğirme, güçsüzlük veya hareketsizlik yüz sinirini ilgilendiren bir hastalığın bulgularıdır. Yüzde anormal hareketler veya felç, bir enfeksiyon, yaralanma veya tümör nedeni ile oluşabilir ve nedeni mutlaka araştırılmalıdır. Makalemizde, "Yüz felccinin nedenleri nelerdir?", "Yüz siniri nedir?", "Yüz siniri nasıl çalışır?", "Ani oluşan yüz felci" ve "Yüz felci nasıl tedavi edilir?", gibi soruların cevaplarını inceleyeceğiz.

Yüz Siniri Nedir?

Yüz siniri bir telefon kablosuna benzer ve 10.000 adet farklı sinir lifi içerir. Bunların 7.000 tanesi adalelere gider.

• Yüzdeki Adale Hareketleri: Her bir lif, bir yüz kası için elektriksel uyarılar taşır. Bu sinirin lifleri tarafından taşınan bilgi gülmemize, ağlamamıza, gülümsememize veya kaş çatmamıza olanak sağlar ve bu nedenle yüzün ifadesini sağlayan sinirdir. Bu sinir liflerinin yarısında veya yarısından fazlasında bir engelleme meydana gelirse, yüzde güçsüzlük meydana gelir. Bu sinir lifleri uyarılırsa yüz kaslarında spazm veya seğirme şeklinde hareketler oluşur.

• İşitme: Orta kulaktaki üzengi kemiğinin kasına uyarılar taşır. Dilin ön kısmının tat duyusunu sağlar. Yüz sinir fonksiyonları, çok kompleks olduğundan, lifleri zedelenirse bir çok semptom oluşur. Yüz sinirindeki bir hastalık, yüzde seğirme, güçsüzlük veya felç ile, gözde veya ağızda kuruluk ile veya tat duygusunda değişmeyle sonuçlanabilir.

Yüz Siniri Nasıl Çalışır?

Yüz siniri, beyinden yüzün mimik kaslarına ulaşmak için kafa tabanından geçer. Beyni terk ettikten sonra kulağın yerleşmiş olduğu kemiğe girer ve bu kemik içinde bulunan bir kanaldan (iç kulak yolu) duyma ve denge sinirleriyle çok yakın bir ilişkide olarak geçer. Bu kanal içinde uzanan 4 cm boyunca yüz siniri üç orta kulak kemikçiği etrafında dolanır. Kulak zarı arkasından ve daha sonrada kulak arkasında kemiğin içinden geçer. Yüz siniri, bu kemiği geçtikten sonra yüzde bulunan tükürük bezi (parotis bezi) içinden geçer ve değişik yüz kaslarına giden birçok dala ayrılır. Yüz siniri, kemik içinde yol alırken gözyaşı bezine, üzengi kemiği kasına, dile (tat duygusu için) ve tükürük bezine giden birçok dal verir.

Ani Oluşan Yüz Felci (Bel Felci) Neden Olur?

‘Bel felci’ olarak da isimlendirilen hastalık muhtemelen vücudun bir virüse karşı gösterdiği tepki sonucunda meydana gelmektedir. Yüz sinirinin kemik içindeki bölümü şişer ve basınç siniri zedeler. Yüz güçsüzlüğünün nedeninin bu olay olduğundan emin olmak için ve diğer nedenleri ekarte etmek için özel sorular vardır. Baş, boyun ve kulak muayenesinden sonra bir seri test uygulanabilir.

Yüz Felci Nasıl Teşhis Edilir?

Uygulanan testler neticesinde kişinin yüz felci geçirip geçirmediğinin teşhisi konulur. En çok uygulanan testler şunlardır:

• İşitme Testi: Sinire zarar veren nedenin, işitme sinirini, iç kulağı veya işitme mekanizmasını da etkileyip etkilemediğini ortaya koyar.
• Denge Testi: Denge sisteminin tutulumunu değerlendirir.
• Gözyaşı Testi: Gözün gözyaşı üretme kabiliyetini ölçer. Göz yüzeyini (kornea) kuruluktan korumak için göz damlaları gerekli olabilir. Radyolojik görüntüleme: BT (Bilgisayarlı Tomografi) veya MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) yüz sinir alanında enfeksiyon, tümör, kemik kırığı veya diğer anormalliklerin olup olmadığını ortaya koyar.
• Elektrik Testi: Sinirdeki zedelenme miktarını ortaya koymak için yüz siniri uyarılır. Bu test sık aralıklarla tekrarlanarak hastalığın ilerleyici olup olmadığı görülebilir.

Yüz Felcinin Tedavisi Nasıl Olur?

Yüz felci olup olmadığını teşhis edebilmek için çeşitli testler yapılır. Testlerin sonuçları tedaviyi belirleyecektir:

• Eğer neden bir enfeksiyon ise bakterilerle savaşacak bir antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılabilir.
• Eğer şişme (ödem) olabileceğine inanılıyorsa sıklıkla steroidli ilaçlar kullanılabilir.
• Kaçınılmaz durumlarda siniri zedeleyen kemiğin cerrahi olarak çıkarılması (dekompresyon) uygun olabilir.

Yüz Felcinin İyileşmesi İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yüz sinir felci geçirildiğinde, sağlıklı yapısını devam ettirebilmesi için sürekli bir gözyaşı akışına ihtiyacı olan göze, gerekli ilgi gösterilmelidir. Gözyaşı, göz kırpma sırasında göz üzerine yayılır, fakat yüz sinir felçlerinde göz kırpma azalır veya tamamen ortadan kalkar. Korneada kuruma, erozyon ve ülser oluşumu ile sonuçlanır. Hatta gözün kaybedilmesi muhtemeldir. Gözün parmak ucu tarafından zedelenmesine engel olmak için parmağın arka tarafı kullanılmalıdır. Gözü nemli tutmak ve yabancı maddelerin göze girmesini engellemek için sıklıkla koruyucu gözlükler ve temiz göz petleri kullanılır. Eğer göz kuruysa, gözü nemli tutmak için suni gözyaşları kullanılabilir. Bu damlalar doktorunuz tarafından tarif edildiği şekilde kullanılmalıdır. Uyanıkken etkilenen göze her saatte bir bu damlalardan bir veya iki damla damlatılmalıdır. Ayrıca uyurken göze merhem sürülmelidir. Not: Soğuk havalarda, atkı ve şapka kullanarak yüz felci riskini azaltabilirsiniz.

Yüz Felci Sonrası Rehabilitasyon Süreci Nasıl İlerler?

Kalıcı yüz felçli hastalar, göz kapağı ağırlıkları veya yayları, kas transferleri gibi çeşitli cerrahi işlemler ile rehabilite edilebilirler. Bazı hastalar yüz eğitimi denen özel bir fizik tedavi yönteminden fayda görebilirler. Yüzün aşırı hareketliliği veya kas spazmı gibi yüz felci komplikasyonları için uygulanabilecek tedavi yöntemleri aşırı hareketli kasın cerrahi olarak kesilmesi veya kasların kimyasal madde enjeksiyonlarıyla güçsüzleştirilmesi şeklinde sıralayabiliriz. Eğer bu işlemlere gerek duyulursa doktorunuz sizinle detaylar hakkında görüşecektir.

Yüz felcini de içeren yüz sinir hastalıkları nadir değildir ve çeşitli nedenleri vardır. Yüz sinir fonksiyonlarının mümkün olan en iyi şekilde düzeltilebilmesi için uygun teşhis ve tedavi çok önemlidir. Kalıcı yüz sinir zedelenmesi bulunan hastalara bile yüz fonksiyonlarını düzeltmek için geliştirilmiş cerrahi işlemler sayesinde yardımcı olunabilir.